Kì thi tốt nghiệp 2025: Đề Ngữ văn trùng văn bản, đề Toán sao chép ý tưởng, đề Địa lí có 'sạn'?

Đề thi môn Ngữ văn trùng ngữ liệu đề kiểm tra, đề khảo sát?

Ngữ liệu phần Đọc hiểu đề thi môn Ngữ văn cho một đoạn trích trong tác phẩm "Những vùng trời khác nhau" của nhà văn Nguyễn Minh Châu. Cụ thể, toàn văn nội dung ngữ liệu như sau:

Trong khi đó, vào lúc 20 giờ 16 phút ngày 26/6/2025, một người dùng Facebook đăng tải bài viết: "Cũng "Những vùng trời khác nhau"... mà từ năm ngoái", đính kèm (một phần) hình ảnh là đề kiểm tra giữa học kì 2 năm học 2023-2024 môn Ngữ văn lớp 12 của Trường Trung học phổ thông Phan Đăng Lưu, Sở Giáo dục và Đào tạo Thừa Thiên Huế.

Theo đó, phần Đọc hiểu cho một đoạn trích trong tác phẩm "Những vùng trời khác nhau" của nhà văn Nguyễn Minh Châu. Câu 1 yêu cầu xác định ngôi kể của đoạn trích, còn các câu hỏi khác không được đăng tải.

Cùng với đó, ngày 29/6/2025, trên một diễn đàn của giáo viên chia sẻ đề kiểm tra khảo sát môn Ngữ văn lớp 12 - lần 2, năm học 2024-2025 của Trường Trung học phổ thông Khương Đình, Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội.

Theo đó, phần Đọc hiểu cho một đoạn trích trong tác phẩm "Những vùng trời khác nhau" của nhà văn Nguyễn Minh Châu và yêu cầu học sinh thực hiện các yêu cầu:

Câu 1. Xác định đề tài của văn bản trên.

Câu 2. Tìm những chi tiết thể hiện sự khó khăn, gian khổ trong cuộc sống và chiến đấu của Lê và Sơn?

Câu 3. Phân tích tác dụng của biện pháp tu từ ẩn dụ được sử dụng trong câu sau: "Đại đội pháo của họ như một gốc cây đã lớn, nhựa cây ứ đầy tỏa ra thành hai nhánh."

Câu 4. Nêu cách hiểu của anh/chị về chi tiết ở cuối đoạn trích: Lê và Sơn "chia nhau bầu trời Tổ quốc trên đầu".

Câu 5. Từ tình đồng chí của Lê và Sơn, anh/chị hãy rút ra bài học về cách con người vượt qua định kiến để thấu hiểu và đồng hành cùng nhau (trình bày khoảng 5-7 dòng).

Còn Câu 1 phần Viết yêu cầu: Anh/chị hãy viết đoạn văn nghị luận (khoảng 200 chữ) phân tích vẻ đẹp nhân vật Lê trong đoạn trích ở phần Đọc hiểu.

Một câu trong đề thi môn Toán sao chép ý tưởng?

Vào lúc 16 giờ 25 ngày 26/6/2025 Fanpage "Học Toán Lí cùng thầy Ái và Tư Duy Mở" đăng tải hình ảnh - một câu trong đề thi môn Toán Kì thi tốt nghiệp trung học phổ thông 2025, kèm một bài tập và chú thích: "Đề Toán chính thức trung học phổ thông 2025. Câu này y đúc câu thầy Ái dạy và cho thi nhiều lần".

Trên một đàn khác có chia sẻ lại hình ảnh của Fanpage "Học Toán Lí cùng thầy Ái và Tư Duy Mở". Một số giáo viên có để lại bình luận, đại ý, một câu trong đề thi tốt nghiệp môn Toán trùng đề, trùng ý tưởng với bài tập của một giáo viên là quản trị của Fanpage này.

Dĩ nhiên, cũng có thể quản trị của Fanpage "Học Toán Lí cùng thầy Ái và Tư Duy Mở" đăng tải thông tin không đúng để quảng cáo cho lớp học.

Đề thi môn Địa lí còn "sạn"?

Cựu giảng viên Nguyễn Văn Thuật, nguyên Trưởng bộ môn Địa lý, Trường Đại học Đồng Nai, nhận thấy đề thi tốt nghiệp trung học phổ thông môn Địa lí năm 2025, mã đề 0933, còn lấn cấn về câu chữ.

Thứ nhất, câu 1 tác giả (đề) yêu cầu: "Đặc điểm tự nhiên chủ yếu nào sau đây làm cho miền Bắc và Đông bắc Bắc Bộ có cơ cấu cây trồng đa dạng".

Có nhiều dạng biểu hiện khác nhau là đa dạng; trái lại phong phú có nghĩa là dồi dào và đầy đủ. Nói một cách đơn giản, "đa dạng" là sự khác biệt, còn "phong phú" là sự dồi dào.

Nếu chúng ta nuôi chó, mèo, gà, heo... thì vật nuôi nhà này phong phú; trái lại nếu chỉ nuôi chó nhưng nhiều loại chó: chó chăn cừu; chó ngao Tây Tạng; chó đốm... thì nhà này nuôi đa dạng về chó.

Miền Bắc và Đông Bắc Bắc Bộ vừa trồng cây lương thực, hoa màu và nhiều loại cây công nghiệp. Thành thử, câu hỏi phải được sửa lại như sau: "Đặc điểm tự nhiên chủ yếu nào sau đây làm cho miền Bắc và Đông bắc bắc Bộ có cơ cấu cây trồng phong phú".

Thứ hai, câu 2 tác giả (đề) nêu: "Nhà máy điện nào sau đây có ở Tây Nguyên hiện nay?..."

Từ "có ở" có nghĩa là nơi "cư ngụ", "cư trú" thường dùng trong việc định danh cư dân; trái lại "nằm ở" có nghĩa là "vị trí" hoặc "được đặt tại". Chính vì thế, cách dùng từ trong trường hợp này là không chuẩn. Câu hỏi phải được sửa lại như sau: "Nhà máy điện nào sau đây nằm ở Tây Nguyên?...".

Thứ ba, câu 4, phần II, tác giả (đề) cho thông tin: "Trung du và miền núi Bắc Bộ giáp với hai quốc gia là Trung Quốc và Lào; giáp các vùng Đồng bằng sông Hồng, Bắc Trung Bộ và Duyên hải miền Trung....".

Viết như vậy có nghĩa là Bắc Trung Bộ và Duyên hải miền Trung là một vùng; có nghĩa Bắc Trung Bộ khác duyên hải miền Trung.

Duyên hải có nghĩa là ven biển; nếu Bắc Trung Bộ không phải là ven biển miền Trung thì chẳng lẽ nằm ở nội địa; mặt khác, sách giáo khoa có bài Duyên hải Nam Trung Bộ. Vậy Duyên hải Nam Trung Bộ khác Duyên hải miền Trung ở chỗ nào?

"Nói chung, thật rối não; riêng tôi không hiểu!", thầy giáo Nguyễn Văn Thuật bình luận thêm.

Bộ Giáo dục và Đào tạo cần xác minh có hay không đề thi môn Ngữ văn trùng văn bản; đề thi môn Toán được cho là sao chép ý tưởng, còn đề thi môn Địa lí có "sạn", được giáo viên phản ánh và lan truyền trên mạng xã hội, để rút kinh nghiệm cho ban ra đề thi Kì thi tốt nghiệp trung học phổ thông năm nay.

Phan Anh