Kiểm toán nhà nước công bố kết quả kiểm toán tỉnh Trà Vinh

Đó là một số thông tin đang chú ý tại cuộc kiểm toán ngân sách địa phương và báo cáo quyết toán ngân sách địa phương năm 2024 của tỉnh Trà Vinh do Kiểm toán nhà nước khu vực IX vừa hoàn thành.

Phó Tổng Kiểm toán nhà nước Trần Minh Khương phát biểu tại buổi triển khai kiểm toán ngân sách địa phương năm 2024 tỉnh Trà Vinh

Một số công tác hoàn thuế, quản lý khoản thu còn chưa thực hiện đúng quy định

Kết quả kiểm toán chỉ rõ, hồ sơ hoàn thuế giá trị gia tăng dự án Nhà máy nước Nguyệt Hóa của Công ty TNHH MTV Cấp nước Senco Trà Vinh chưa đầy đủ thủ tục pháp lý (thiếu văn bản xác nhận về điều kiện kinh doanh nước sạch) nhưng vẫn được Chi cục Thuế khu vực XVIII hoàn thuế 5,814 tỷ đồng không đúng quy định. Một số doanh nghiệp kê khai không đúng số thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) được miễn giảm, KTNN xác định số thuế TNDN phải nộp tăng thêm 688 triệu đồng; số lỗ phải điều chỉnh giảm 922 triệu đồng.

Trong công tác quản lý các khoản thu liên quan đến đất cũng phát hiện một số vấn đề, cụ thể: Công ty Cổ phần Phát triển Thương mại MêKong được UBND tỉnh Trà Vinh cho thuê thửa đất số 372 để thực hiện Dự án Trung tâm dịch vụ giải trí - Mua sắm Mê Kong Center (viết tắt: dự án MêKong Center): Đến nay, Dự án chậm tiến độ thực hiện, sau 04 lần điều chỉnh chủ trương đầu tư, thời gian hoàn thành dự án được gia hạn đến tháng 8/2023. Đến tháng 7/2024, UBND tỉnh ban hành quyết định thu hồi thửa đất số 372, bồi thường cho chủ đầu tư bằng thửa đất số 539, thời gian hoàn thành dự án tại thửa đất số 539 được điều chỉnh đến tháng 01/2028.

Qua kiểm toán, việc cho thuê, thu hồi đất, bồi thường về đất, miễn, giảm tiền thuê đất để thực hiện dự án MêKong Center có những vấn đề cần tiếp tục làm rõ, cụ thể: UBND tỉnh cho thuê đất thực hiện dự án MêKong Center không thông qua hình thức đấu giá quyền sử dụng đất không đúng quy định; Chủ đầu tư chưa thực hiện đúng quy định về gia hạn thời gian sử dụng đất, điều chỉnh tiến độ thực hiện dự án đầu tư nhưng UBND tỉnh vẫn quyết định bồi thường về đất khi thu hồi đất; Đơn giá cho thuê đất và đơn giá đất khi thu hồi thửa đất số 372 thấp hơn đơn giá thuê đất trả tiền thuê đất hàng năm năm 2018 (Chứng thư định giá đất số 24/CT-ĐGĐ ngày 31/5/2024 và Chứng thư số 25/CT-ĐGĐ ngày 31/5/2024 không phù hợp quy định pháp luật về giá và pháp luật về đất đai); Nguy cơ lãng phí về đất đai: Sau khi thu hồi thửa đất số 372 và bồi thường bằng thửa đất số 539 cho chủ đầu tư, UBND tỉnh tiếp tục ban hành quyết định điều chỉnh chủ trương đầu tư để gia hạn thời gian hoàn thành đến tháng 01/2028 (chậm 104 tháng so với thời gian hoàn thành dự án (tháng 05/2019); Miễn, giảm tiền thuê đất đối với dự án đầu tư chưa đúng theo quy định tại khoản 1 Điều 18 Nghị định số 46/2014/NĐ-CP ngày 15/5/2014 của Chính phủ quy định về thu tiền thuê đất, thuê mặt nước và khoản 1, khoản 2 Điều 12 Thông tư số 77/2014/TT-BTC của Bộ trưởng Bộ Tài chính.

Vẫn còn lãng phí trong đầu tư xây dựng cơ bản

Kết quả kiểm toán cho thấy công tác quyết toán vốn đầu tư công dự án hoàn thành, nghiệm thu đưa vào sử dụng có nguy cơ lãng phí trong đầu tư. Có thể kể đến như:

Thứ nhất là công trình Hệ thống xử lý nước thải sinh hoạt tập trung khu dân cư thị trấn Định An được UBND huyện Trà Cú phê duyệt quyết toán vốn đầu tư dự án hoàn thành với chi phí đầu tư 6,706 tỷ đồng nhưng không có hồ sơ quy hoạch xây dựng được duyệt. Tại thời điểm kiểm toán, công trình không hoạt động do không được đầu tư hệ thống thu gom nước thải để đấu nối vào hệ thống xử lý nước thải. Việc đầu tư xây dựng công trình không đảm bảo đồng bộ, hệ thống xử lý nước thải không được đưa vào vận hành có nguy cơ gây lãng phí vốn đầu tư;

Thứ hai là Dự án Đường tỉnh 915B, giai đoạn 2, tỉnh Trà Vinh được đầu tư nâng cấp mở rộng theo tuyến đê và các cống ngăn mặn cũ với tải trọng qua cống cho phép là 13 tấn. Tuy nhiên, thiết kế tải trọng cầu trên tuyến đường là HL93, đường giao thông cấp IV không hạn chế tải trọng xe; quá trình lập dự án, thiết kế và thi công, nghiệm thu đưa vào sử dụng, Chủ đầu tư và các đơn vị có liên quan chưa xác định lại tải trọng cho phép thực tế của các cống ngăn mặn cũ mà vẫn đặt biển cảnh báo tải trọng qua cổng cho phép là 13 tấn.

Các chủ đầu tư lập, thẩm định và phê duyệt còn một số sai sót về khối lượng, qua kiểm toán đã phát hiện, giảm trừ chi phí đầu tư, số tiền 10,976 tỷ đồng.

Đáng chú ý, tại dự án Kè chống sạt lở bờ sông Cổ Chiên khu vực cù lao ấp Long Trị, xã Long Đức, thành phố Trà Vinh (Giai đoạn 2): Trong quá trình thi công xây dựng xảy ra sự cố sạt lở đoạn kè từ K0+374 đến K0+425 nhưng Chủ đầu tư chưa yêu cầu đơn vị tư vấn bảo hiểm thực hiện nghĩa vụ theo quy định tại hợp đồng bảo hiểm số CCX/02013835 ngày 05/3/2021, làm tăng chi phí đầu tư 11,014 tỷ đồng. UBND tỉnh, chủ đầu tư và các đơn vị có liên quan giải quyết sự cố công trình xây dựng là chưa đảm bảo tuân thủ đầy đủ các quy định tại Điều 44, Điều 45, Điều 46 Nghị định số 06/2021/NĐ-CP (chưa xác định đầy đủ các nguyên nhân chủ quan, khách quan của sự cố sạt lở công trình; chưa phân định rõ trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân và xử lý trách nhiệm của các bên có liên quan theo quy định của pháp luật;...). Đơn vị tư vấn lập dự án chưa khảo sát địa chất; chưa đánh giá ảnh hưởng của dòng chảy đến chân kè, lưu lượng dòng chảy, vận tốc dòng chảy, động lực bùn cát (xói lở, bồi lắng)...; hồ sơ khảo sát chưa thể hiện vị trí hố khoan địa chất trên bình đồ tổng thể; đơn vị tư vấn thiết kế chưa thuyết minh nêu rõ tổ hợp tải trọng cơ bản và tổ hợp tải trọng đặc biệt bất lợi nhất có thể xảy ra trong thời kỳ thi công và khai thác công trình.

Về quản lý, điều hành dự toán chi thường xuyên: Theo kết quả kiểm toán, nguồn cải cách tiền lương (CCTL) phải trích lập trong năm tăng 19,978 tỷ đồng, do: Sở Tài chính xác định số 10% tiết kiệm chi thường xuyên trích lập nguồn CCTL chưa đầy đủ số tiền 7,367 tỷ đồng; Xác định chưa đúng số 50% phần Ngân sách nhà nước (NSNN) giảm chỉ hỗ trợ hoạt động thường xuyên trong lĩnh vực hành chính và các đơn vị sự nghiệp công lập số tiền 7,233 tỷ đồng; Chưa tổng hợp đầy đủ nguồn CCTL tại một số đơn vị số tiền 5,378 tỷ đồng.

Bên cạnh đó, việc xác định không đúng 40% số thu được để lại sau khi trừ đi các chi phí liên quan đến hoạt động cung cấp dịch vụ, thu phí để bổ sung nguồn thực hiện CCTL dẫn đến cấp thừa kinh phí CCTL 9,419 tỷ đồng; xác định kinh phí thực hiện CCTL tính trên 40% số thu không đúng quy định theo phương án tự chủ tài chính dẫn đến NSNN cấp kinh phí hoạt động cho các đơn vị thừa 46,681 tỷ đồng.

Nguồn thực hiện CCTL đến 31/12/2024 còn phải tiếp tục theo dõi, bố trí nguồn để chuyển sang năm 2025 sử dụng theo quy định, số tiền 52,633 tỷ đồng.

Đối với công tác quản lý tài sản công, UBND tỉnh Trà Vinh chưa hoàn thành việc phê duyệt phương án sắp xếp lại, xử lý cơ sở nhà, đất theo quy định tại Nghị định số 167/2017/NĐ-CP và Nghị định số 67/2021/NĐ-CP của Chính phủ. Tổng số cơ sở nhà, đất không sử dụng hoặc sử dụng kém hiệu quả hoặc sử dụng không đúng mục đích là 43 cơ sở nhà, đất với diện tích đất là 45.508,87 m2, diện tích nhà là 13.557,95 m2. Ngoài ra, UBND thành phố Trà Vinh, huyện Cầu Kè, huyện Càng Long chưa hoàn thành vệc phê duyệt phương án sắp xếp lại, xử lý các cơ sở nhà, đất thuộc sở hữu Nhà nước cho các đơn vị trên địa bàn; Thành phố Trà Vinh có 77 đơn vị, huyện Châu Thành có 44 đơn vị, huyện Trà Cú có 223 cơ sở chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất theo quy định tại khoản 1 Điều 95 Luật Đất đai số 45/2013/QH13. Còn một số tài sản công không sử dụng có dấu hiệu xuống cấp nghiêm trọng, chưa phát huy được hết công năng sử dụng.

Trong công tác quản lý, sử dụng đất: Công ty TNHH MTV Xổ số kiến thiết Trà Vinh hiện quản lý hai cơ sở nhà, đất không còn phù hợp với nhu cầu sử dụng, nhưng chưa được UBND tỉnh phê duyệt phương án sắp xếp lại, xử lý nhà, đất theo quy định tại Nghị định số 167/2017/NĐ-CP và Nghị định số 67/2021/NĐ-CP của Chính phủ; (ii) Công ty TNHH MTV Quản lý khai thác công trình thủy lợi Trà Vinh đang quản lý khoảng 943.595,37m2 đất công đã được bồi hoàn, không có nhu cầu sử dụng và đã kiến nghị giao về các địa phương để quản lý sử dụng, nhưng chưa được các cơ quan quản lý xem xét, trình UBND tỉnh quyết định.

Nhiều bất cập trong Chuyên đề việc quản lý, sử dụng kinh phí BVMT và ứng phó BĐKH giai đoạn 2021-2024

Kết quả kiểm toán cho thấy, công tác thu gom, vận chuyển và xử lý rác thải sinh hoạt thuộc trường hợp phải tổ chức đấu thầu nhưng đơn vị thực hiện theo hình thức đặt hàng là chưa đúng quy định tại khoản 1 Điều 77, khoản 2 Điều 78 Luật Bảo vệ Môi trường số 72/2020/QH14.

Các đơn vị chưa lập biên bản khảo sát để xác định sơ đồ các tuyến đường thu gom, cự ly vận chuyển rác thải sinh hoạt làm cơ sở cho việc xác định đơn giá thu gom, vận chuyển rác thải sinh hoạt; công tác nghiệm thu, thanh toán chủ yếu dựa trên khối lượng rác thải sinh hoạt thu gom, vận chuyển và xử lý khi lập dự toán, không căn cứ vào khối lượng cân thực tế tại các trạm cân của nhà máy xử lý rác,... không đúng quy định tại Điều 24, Điều 25 Nghị định số 32/2019/NĐ-CP ngày 10/4/2019 của Chính phủ.

UBND cấp xã chưa chủ trì, phối hợp với cơ sở thu gom, vận chuyển rác thải sinh hoạt để xác định thời gian, địa điểm, tần suất và tuyến thu gom chất thải rắn sinh hoạt theo điểm b khoản 7 Điều 77 Luật Bảo vệ môi trường số 72/2020/QH14.

Tại TP Trà Vinh, đơn giá xử lý rác thải sinh hoạt theo công nghệ đốt (lò SH7) là 370.000 đồng/tấn, được xác định từ chủ trương đầu tư ban đầu. Tuy nhiên, dù dự án nhiều lần thay đổi quy mô, thiết kế, thành phố vẫn ký hợp đồng và thanh toán theo đơn giá cũ, dẫn đến khoản chi không đủ điều kiện quyết toán từ 2022–2024 là 23,245 tỷ đồng.

Tổng rác tiếp nhận qua phiếu cân là 114.943,21 tấn, trong khi lượng nghiệm thu là 60.012,13 tấn, còn công suất thực tế chỉ đạt 52.608 tấn, cho thấy khối lượng rác tồn đọng lớn qua các năm.

Thành phố chưa kiểm tra, giám sát hoạt động thu giá của đơn vị thu gom, vận chuyển rác, nên chưa xác định được khoản ngân sách cần cấp bù. Số hộ được lập dự toán thu giá thấp hơn thực tế số hộ kinh doanh và doanh nghiệp do cơ quan thuế quản lý. Riêng phần chênh lệch này đã dẫn đến thu vượt dự toán 8,862 tỷ đồng.

Về kết quả định giá và xử lý các vấn đề tài chính đối với Ban Quản lý Bến xe khách Trà Vinh để chuyển thành công ty cổ phần cho thấy: Hồ sơ công trình cải tạo bến xe tại mặt bằng Nhà máy Satakê Tầm Phương chưa ghi tăng tài sản cố định, chưa tính hao mòn theo quy định. Khi xác định giá trị doanh nghiệp, phần tài sản và khoản tạm ứng ngân sách 699 triệu đồng chưa được theo dõi đầy đủ.

Kiểm toán nhà nước kiến nghị xử lý 803,457 tỷ đồng

Kiểm toán trưởng Kiểm toán nhà nước khu vực IX Trương Đức Thành giao nhiệm vụ cho Đoàn Kiểm toán tại buổi triển khai kiểm toán ngân sách địa phương năm 2024 tỉnh Trà Vinh.

Các kiến nghị khác 457,391 tỷ đồng gồm: Tăng số liệu nguồn thực hiện cải cách tiền lương năm 2024 so với số liệu đã được Bộ Tài chính thẩm định 19,978 tỷ đồng; Bố trí hoàn trả nguồn thu xổ số kiến thiết và nguồn cải cách tiền lương 323,271 tỷ đồng; Tăng chuyển nguồn cải cách tiền lương 2,123 tỷ đồng; Bổ sung các tài liệu, biên bản kiểm tra, nghiệm thu để quyết toán 422 triệu đồng; Thu hồi vốn tạm ứng quá hạn theo quy định 8,112 tỷ đồng; Giảm dự toán chi phí thẩm tra phê duyệt quyết toán dự án 484 triệu đồng; Giảm giá trị hợp đồng còn lại 78,093 tỷ đồng; Kiến nghị chủ đầu tư yêu cầu các bên liên quan kiểm tra, thực hiện đúng quy định hồ sơ, bản vẽ hoàn công làm cơ sở nghiệm thu, thanh quyết toán 279 triệu đồng; Bổ sung hồ sơ do chưa đủ điều kiện thanh toán;... (hồ sơ chưa đầy đủ, chi tiết các thông số kỹ thuật của hạng mục san lấp mặt bằng vào bản vẽ thiết kế thi công và bản vẽ hoàn công) 24,629 tỷ đồng.

Nguyễn Duyên