Kiểm toán nhà nước Việt Nam: Chủ động hội nhập, khẳng định vị thế

Phó Tổng Kiểm toán nhà nước Bùi Quốc Dũng và Đoàn công tác tại Azerbaijan và Pháp. Ảnh: TL

Khẳng định vị thế

Một trong những hoạt động trọng tâm của Đoàn công tác KTNN Việt Nam tại Azerbaijan vừa qua là tham dự Cuộc họp Ban Điều hành Tổ chức Các cơ quan Kiểm toán tối cao châu Á (ASOSAI) lần thứ 62. Với vai trò là thành viên Ủy ban Kiểm toán ASOSAI nhiệm kỳ 2024-2027, KTNN Việt Nam chủ động tham gia xây dựng, rà soát các Báo cáo theo chương trình nghị sự, tập trung vào các vấn đề trọng tâm như: Công tác đào tạo, đề án nghiên cứu, hoạt động các Nhóm công tác chuyên môn, báo cáo của Tổ chức quốc tế Các cơ quan Kiểm toán tối cao (INTOSAI), báo cáo tài chính năm 2024 và kế hoạch ngân sách ASOSAI giai đoạn 2026-2028.

Cũng tại Cuộc họp, KTNN Việt Nam cùng KTNN Iran và KTNN Azerbaijan đảm nhiệm vai trò giám sát bầu chọn đại biểu ASOSAI tham gia ứng cử Ban Điều hành INTOSAI nhiệm kỳ 2025-2031 và kiểm toán viên bên ngoài INTOSAI nhiệm kỳ 2026-2028.

Đặc biệt, trong khuôn khổ Hội nghị chung lần thứ nhất giữa ASOSAI và Tổ chức Các cơ quan Kiểm toán tối cao các nước Ả Rập (ARABOSAI) diễn ra tại Azerbaijan, Phó Tổng Kiểm toán nhà nước Bùi Quốc Dũng đã có bài tham luận về chủ đề “Ứng dụng AI trong hoạt động của KTNN Việt Nam”, nhận được sự đánh giá cao từ đại biểu các nước. Bài tham luận không chỉ thể hiện nỗ lực hội nhập mà còn cho thấy quyết tâm bắt kịp xu thế kiểm toán hiện đại mà nhiều quốc gia đang chú trọng.

Trên bình diện song phương, chuyến công tác cũng góp phần làm sâu sắc mối quan hệ giữa KTNN Việt Nam và Tòa Thẩm kế Pháp. Tại buổi làm việc và tọa đàm chuyên môn, hai bên trao đổi về vai trò kiểm toán trong giám sát mua sắm công xanh (GPP) - chủ đề cấp thiết trước biến đổi khí hậu - và ứng dụng AI trong hoạt động kiểm toán.

KTNN Việt Nam và Tòa Thẩm kế Pháp cũng thống nhất sẽ tổ chức hội thảo chung để trao đổi kinh nghiệm kiểm toán trong các lĩnh vực thế mạnh. Hai bên cam kết tiếp tục ủng hộ nhau trên các diễn đàn INTOSAI cũng như trong hợp tác giữa ASOSAI và Tổ chức Các cơ quan Kiểm toán tối cao châu Âu (EUROSAI).

Đáng chú ý, Chủ tịch Tòa Tranh tụng Jean-Yves Bertucci bày tỏ mong muốn mời KTNN Việt Nam tham gia Hiệp hội Các cơ quan Kiểm toán tối cao nói tiếng Pháp (AISCCUF) và tham gia với tư cách quan sát viên của Diễn đàn Các cơ quan Kiểm toán theo mô hình Tòa Thẩm kế, dự kiến tổ chức vào cuối năm 2025 tại Ai Cập.

Chủ động chia sẻ kinh nghiệm chuyên môn

Trong chuyến công tác, KTNN Việt Nam đã thể hiện rõ sự chủ động trong việc chia sẻ kinh nghiệm chuyên môn về kiểm toán, qua đó khẳng định năng lực dẫn dắt và hội nhập sâu rộng với cộng đồng kiểm toán quốc tế.

Phó Tổng Kiểm toán nhà nước Bùi Quốc Dũng trình bày tham luận Ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong hoạt động của KTNN Việt Nam tại Hội nghị chung lần thứ nhất giữa ASOSAI và ARABOSAI. Ảnh: TL

Bài tham luận của Phó Tổng Kiểm toán nhà nước Bùi Quốc Dũng về ứng dụng AI đã nêu ra những bước đi cụ thể mà KTNN Việt Nam thực hiện trong quá trình chuyển đổi số, nhằm nâng cao hiệu quả, chất lượng và tính minh bạch của giám sát tài chính công.

Theo Phó Tổng Kiểm toán nhà nước Bùi Quốc Dũng, KTNN Việt Nam đã xây dựng và vận hành hơn 30 phần mềm công nghệ thông tin, kết nối trong một kiến trúc tổng thể, hỗ trợ công tác chỉ đạo, theo dõi và thực hiện nhiệm vụ một cách hiệu quả, đồng bộ, tiết kiệm thời gian. “Việc phát triển đồng bộ phần mềm chuyên ngành là nền tảng để KTNN triển khai kiểm toán số và tích hợp AI trong tương lai”, Phó Tổng Kiểm toán nhà nước khẳng định.

KTNN cũng đang từng bước hiện đại hóa hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng dữ liệu và đảm bảo an toàn thông tin để đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của kiểm toán số. Năm 2024, KTNN đã thử nghiệm ứng dụng AI trong phân tích báo cáo kiểm toán lĩnh vực doanh nghiệp và ngân hàng. Việc này giúp phát hiện sai sót để tham khảo khi xây dựng báo cáo kiểm toán mới. “Kết quả thử nghiệm là tiền đề để mở rộng ứng dụng AI trong các lĩnh vực kiểm toán khác vào năm 2025”, ông Dũng cho biết.

Bên cạnh AI, lĩnh vực giám sát và kiểm toán GPP cũng được KTNN Việt Nam quan tâm và bước đầu triển khai. Trong trao đổi với Tòa Thẩm kế Pháp, ông Hoàng Linh - Phó Vụ trưởng Vụ Tổng hợp - nhấn mạnh: Giám sát và kiểm toán GPP không chỉ là nhiệm vụ pháp lý, mà là yêu cầu thiết thực để đảm bảo hiệu lực thực thi chính sách môi trường. Đây chính là vai trò đặc biệt quan trọng của KTNN Việt Nam trong giai đoạn hiện nay.

Thực tế, KTNN Việt Nam đã thực hiện một số cuộc kiểm toán có lồng ghép nội dung môi trường. Trong cuộc kiểm toán việc mua sắm, quản lý, sử dụng thuốc, vật tư và trang thiết bị y tế, KTNN đã tích cực đưa các tiêu chí môi trường vào quy trình kiểm toán. Qua đó, KTNN kiến nghị các Bộ, ngành sớm ban hành hoặc hoàn thiện hướng dẫn áp dụng cơ chế ưu tiên sản phẩm thân thiện môi trường; đồng thời đề xuất bổ sung tiêu chí bắt buộc về vòng đời sản phẩm trong hồ sơ mời thầu ngành y tế.

“Những cuộc kiểm toán này không chỉ giúp mở rộng phạm vi giám sát tài chính công, mà còn tạo cơ sở thực tiễn để thể chế hóa nội dung kiểm toán môi trường và GPP, hướng tới xây dựng thành lĩnh vực kiểm toán độc lập trong tương lai gần - ông Hoàng Linh nhấn mạnh./.

M. THÚY