Kiến nghị điều chỉnh thẩm quyền điều tra hình sự của Bộ đội Biên phòng sau sắp xếp tổ chức

Theo đó, cử tri TP Huế cho biết, theo quy định tại Điều 32 của Luật Tổ chức cơ quan điều tra hình sự thì Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng (BĐBP) cấp tỉnh là cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra. Tuy nhiên, hiện nay Bộ Chỉ huy BĐBP sáp nhập thành Ban Chỉ huy BĐBP trực thuộc Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh/thành phố từ ngày 01/7/2025. Cử tri thành phố Huế kính đề nghị các cơ quan chức năng sớm sửa đổi Luật Tổ chức cơ quan điều tra hình sự phù hợp với tình hình thực tiễn.

Với kiến nghị này, Bộ Quốc phòng đã có văn bản trả lời. Cụ thể, Bộ Quốc phòng cho biết, căn cứ Luật Tổ chức chính quyền địa phương hai cấp số 72/2025/QH15 ngày 16/6/2025; Nghị quyết số 190/2025/QH15 ngày 19/02/2025 của Quốc hội quy định về xử lý một số vấn đề liên quan đến sắp xếp tổ chức bộ máy nhà nước và các Quyết định của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng về việc giải thể 44 Bộ Chỉ huy BĐBP các tỉnh, thành phố trực thuộc Bộ Tư lệnh BĐBP, thành lập 30 Ban Chỉ huy BĐBP trực thuộc Bộ Chỉ huy quân sự các tỉnh, thành phố.

Căn cứ Điều 35, Bộ luật Tố tụng hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung tại Luật số 99/2025/QH15 ngày 27/6/2025) quy định BĐBP là cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra. Theo đó, sau sáp nhập, giải thể, hiện nay BĐBP có 471 cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra gồm: 02 cơ quan cấp Cục (Cục Phòng, chống ma túy và tội phạm BĐBP; Cục Trinh sát BĐBP); 30 Ban Chỉ huy BĐBP các tỉnh, thành phố; 433 Đồn Biên phòng; 03 Đoàn đặc nhiệm Phòng, chống ma túy và tội phạm BĐBP; 03 Đoàn Trinh sát BĐBP.

Về thẩm quyền điều tra hình sự của các cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra trong BĐBP: Theo quy định tại Điều 35, Điều 39 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2025); Điều 9, Điều 10, Điều 32 Luật Tổ chức cơ quan điều tra hình sự (sửa đổi, bổ sung năm 2021) và các văn bản có liên quan; các đơn vị thuộc BĐBP có thẩm quyền điều tra 51/112 tội danh quy định trong Bộ luật Hình sự.

Cũng theo Bộ Quốc phòng, đối với Luật Tổ chức cơ quan điều tra hình sự, hiện nay Chính phủ giao Bộ Công an chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành, cơ quan có liên quan tiến hành xây dựng dự án Luật Tổ chức cơ quan điều tra hình sự (sửa đổi). Bộ Quốc phòng giao các cơ quan chức năng chủ động nghiên cứu, rà soát, có ý kiến tham gia, kiến nghị sửa đổi, bổ sung một số nội dung để đảm bảo phù hợp với chức năng, nhiệm vụ và thực tiễn hoạt động của BĐBP ở khu vực biên giới, biển, đảo và cửa khẩu. Bộ Quốc phòng đã có Công văn số 1600/BQP-ĐTHS ngày 31/3/2025 gửi Bộ Công an, cơ quan chủ trì soạn thảo.

Ngày 15/4/2025, Chính phủ có Tờ trình số 199/TTr-CP gửi Quốc hội đối với dự án Luật Tổ chức cơ quan điều tra hình sự (sửa đổi). Ngày 24/4/2025, Ủy ban Tư pháp và Pháp luật Quốc hội đã họp phiên toàn thể lần thứ 2, cho ý kiến đối với dự án Luật trên. Đến ngày 26/4/2025, Văn phòng Quốc hội có Công văn số 1302/VPQH-HC, thông báo dự án Luật đã rút nội dung ra khỏi Chương trình phiên họp thứ 44 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Hiện nay, Bộ Quốc phòng chỉ đạo các cơ quan chức năng bám sát, theo dõi tiến trình xây dựng dự án Luật Tổ chức cơ quan điều tra hình sự (sửa đổi) của cơ quan chủ trì soạn thảo để kịp thời kiến nghị, đề xuất sửa đổi, bổ sung đối với Điều 32 và các điều khác liên quan đến thẩm quyền điều tra hình sự của BĐBP, đảm bảo phù hợp với mô hình chính quyền địa phương 02 cấp.

Ngọc Vũ