Kiên quyết gỡ thẻ vàng IUUVì sự phát triển bền vững ngành thủy sản

Không còn tàu “3 không”

Công tác truy xuất nguồn gốc được thực hiện trên eCDT từ khi tàu cá rời cảng, đến khi thực hiện cấp giấy chứng nhận nguồn gốc thủy sản khai thác (giấy CC). Thực hiện truy xuất nguồn gốc thủy sản đúng quy định, không có hồ sơ sai sót, bị giải trình; trong đó, 805 giấy CC đã được cấp với tổng khối lượng hơn 11.400 tấn, riêng xuất khẩu sang EU chiếm hơn 7.880 tấn.

Việc quản lý, kiểm soát chặt chẽ đội tàu khai thác đúng quy định của pháp luật, không phát sinh tàu cá đăng ký mới nhằm phục hồi và tái tạo nguồn lợi thủy sản. Danh sách tàu cá không đủ điều kiện hoạt động được cập nhật đầy đủ, thường xuyên trên phần mềm số hóa IUU của tỉnh để theo dõi quản lý và được niêm yết công khai tại các địa phương.

Tính đến hết tháng 10/2025, trên địa bàn tỉnh không còn tàu “3 không”. Có 1.930/1.930 tàu cá lắp đặt thiết bị VMS (đạt 100%); 1.704/1.930 tàu cá có kết nối thiết bị giám sát hành trình (đạt 88,3% - còn 238 tàu cá mất kết nối đều được số hóa để theo dõi, quản lý); hơn 90% tàu cá còn hạn giấy phép khai thác thủy sản, 99,83% tàu cá đã định danh; tàu cá được đánh dấu theo quy định đạt 100%. Tỉnh chi hơn 7,55 tỷ đồng hỗ trợ toàn bộ 100% cước thuê bao dịch vụ giám sát hành trình tàu cá cho 7.144 lượt tàu cá.

Bên cạnh đó, công tác tuyên truyền, phổ biến quy định pháp luật về chống khai thác IUU được đẩy mạnh, lan tỏa đến từng ngư dân, chủ tàu. Hơn 8.200 tin, bài và tin nhắn, 24 phóng sự truyền hình, 5.000 tờ gấp, 10 ngàn áp phích được phát hành. Các hình thức truyền thông phong phú góp phần nâng cao nhận thức, giúp ngư dân hiểu rõ trách nhiệm và hệ quả của hành vi vi phạm.

Kiên quyết xử lý nghiêm các vi phạm

Tỉnh chỉ đạo thực hiện kiểm tra, kiểm soát 100% tàu cá xuất, nhập bến tại Trạm, Chốt kiểm soát Biên phòng; cảng cá chỉ định và Văn phòng IUU đặt tại cảng cá chỉ định. Tại các cửa biển có cảng cá, thực hiện kiểm soát tàu cá thông qua phần mềm liên thông kiểm soát tàu cá, nên việc đối soát số liệu ra, vào cảng và xuất, nhập bến được thực hiện hằng ngày tại phần mềm này. Đặc biệt, công tác phối hợp tuần tra, kiểm tra, kiểm soát được tăng cường tại các vùng biển, cửa biển, cửa sông; kiên quyết không cho ra biển hoạt động đối với tàu cá không đủ điều kiện và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm.

Đồn Biên phòng tuyên truyền ngư dân xã Gành Hào các quy định pháp luật về đấu tranh phòng chống IUU.

Đã qua, lực lượng chức năng tỉnh phát hiện, xử phạt 471 vụ vi phạm hành chính, với số tiền trên 10 tỷ đồng (43 vụ vi phạm ngắt kết nối thiết bị giám sát hành trình và 428 vụ vi phạm khác). Xử lý hình sự, khởi tố 11 vụ án hình sự (8 vụ án liên quan đến tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài; 2 vụ án liên quan đến tháo, gửi thiết bị giám sát hành trình và 1 vụ án sử dụng giấy tờ giả liên quan đến tàu cá); tổ chức 6 phiên tòa xét xử (4 phiên tòa lưu động); dự kiến đưa ra xét xử 5 vụ (2 vụ xét xử lưu động và 3 vụ tại Tòa án nhân dân tỉnh) trước ngày 15/11/2025.

Sớm khắc phục khó khăn, vướng mắc

Bên cạnh những hiệu quả, công tác đấu tranh chống khai thác IUU vẫn còn không ít tồn tại. Báo cáo của UBND tỉnh về công tác phòng chống khai thác IUU đã chỉ ra: việc sang bán tàu cá không khai báo, không thực hiện thủ tục sang tên, đăng ký... chưa được xử lý nghiêm theo quy định; nhiều địa phương chưa quan tâm đầy đủ đến công tác số hóa tàu cá nguy cơ cao; công tác phối hợp với ngành chức năng được giao quản lý cũng không thường xuyên, thiếu kiểm tra, đôn đốc, hướng dẫn thực hiện chặt chẽ việc số hóa.

UBND tỉnh Cà Mau họp trực tuyến với Chính phủ về công tác đấu tranh chống khai thác IUU.

Bên cạnh đó, một số chủ tàu đi khỏi địa phương, không liên lạc được, dẫn đến công tác quản lý, điều tra, xác minh xử lý các hành vi vi phạm gặp nhiều khó khăn. Vấn đề thiếu thốn nguồn nhân lực, cán bộ chuyên môn phụ trách lĩnh vực thủy sản cũng gây không ít khó khăn trong triển khai các nhiệm vụ chống khai thác IUU. Ngoài ra, cũng phải nói đến ý thức của một bộ phận ngư dân vì lợi ích trước mắt cố tình vi phạm, gây khó khăn cho mục tiêu gỡ “thẻ vàng”.

"Tỉnh xác định công tác chống khai thác IUU là nhiệm vụ chính trị quan trọng, lâu dài. Trong đó, tập trung tuyên truyền sâu rộng, có trọng tâm, trọng điểm, nhằm nâng cao nhận thức về trách nhiệm của chủ tàu, thuyền trưởng, thuyền viên trong việc đăng ký, cấp phép, xác thực định danh điện tử (VNeID). Tập trung rà soát, truy vết, xử lý, số hóa toàn bộ tàu cá vi phạm, tàu cá nguy cơ cao, tàu cá sang bán tỉnh ngoài chưa làm thủ tục, đảm bảo có kết quả truy vết cuối cùng. Đặc biệt, địa phương sẽ phân công rõ trách nhiệm cán bộ, đảng viên theo dõi, kiểm soát chặt chẽ các tàu cá không đủ điều kiện hoạt động; công khai danh sách tàu cá không đủ điều kiện hoạt động trên phương tiện thông tin truyền thông để người dân biết và giám sát; đôn đốc, nhắc nhở, xử lý đối với các tổ chức, cá nhân thực hiện chưa tốt, chưa hoàn thành nhiều vụ, thiếu trách nhiệm; kịp thời đề xuất khen thưởng, động viên các tổ chức, cá nhân thực hiện tốt, có cách làm hay, sáng tạo trong thực hiện các nhiệm vụ IUU", ông Lê Văn Sử, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau khẳng định.

Kim Phượng