Kỷ nguyên trí tuệ nhân tạo không thể thiếu sự kết nối

Bạn Ngô Hưng Phát - Sinh viên Trường Đại học RMIT cho rằng không thể xem nhẹ AI đang thay đổi quá nhanh và nhiều công việc truyền thống có thể bị máy móc hoặc thuật toán thay thế. Nhưng thay vì bi quan, Phát coi việc học hỏi là trách nhiệm và coi tư duy phản biện là nền tảng giúp mình đứng vững giữa một thế giới “phẳng”. Phát chia sẻ: "Không chạy theo công nghệ một cách mù quáng”.

Huỳnh Minh Triết - Giám tuyển tại Global Shapers TP. HCM nhấn mạnh, người trẻ chỉ thực sự có khả năng dẫn dắt sự chuyển đổi khi hiểu rõ mình là ai, dựa trên nền tảng giá trị đạo đức, nhân bản và văn hóa. Đó không chỉ là chuyện cá nhân. Trong bối cảnh xã hội thay đổi nhanh chóng, chính những giá trị bền vững mới giúp con người không mất phương hướng.

TS. Hà Thị Thanh Hương - Trưởng bộ môn Kỹ thuật mô và Y học tái tạo thuộc Đại học Quốc tế, cảnh báo rằng làm khoa học trong thời đại AI đòi hỏi sự nhạy cảm với thực tại. Theo chị, dù có trí tuệ nhân tạo nhưng cần quan sát, cảm nhận và thấu hiểu những vấn đề thực tế quan trọng hơn việc chạy đua theo công nghệ mới nhất. Trong y tế, AI chỉ là công cụ, mục tiêu cuối cùng vẫn phải là chữa lành, giảm đau, cải thiện chất lượng cuộc sống. Một phòng thí nghiệm dù hiện đại đến đâu cũng không mang ý nghĩa nếu sản phẩm không tiếp xúc được với con người, với cuộc sống.

Phiên thảo luận sáng ngày 25/11

Lắng nghe các ý kiến, ông Mergenthaler đưa ra lời khuyên: Doanh nghiệp muốn phát triển bền vững cần bắt đầu từ “vấn đề thật”, không phải chỉ áp dụng AI vì “muốn bằng người ta”. Nếu chỉ dùng AI để tạo hình ảnh đổi mới, doanh nghiệp dễ mắc "bẫy ảo tưởng", đổi mới mà không thu được giá trị thật.

Ông nhấn mạnh thông điệp: Công nghệ chỉ thật sự có giá trị khi được tiếp cận bằng cái đầu tỉnh táo, bằng trái tim trách nhiệm. Khi thế hệ trẻ hiểu rõ mình muốn giải quyết vấn đề gì và vì sao, họ mới tránh rơi vào sự lệ thuộc và mới có cơ hội trở thành người dẫn dắt thay vì theo sau.

Nhìn nhận AI từ góc độ sáng tạo nội dung, bà Hà Thị Tú Phượng - đồng sáng lập và CEO của Metub cho rằng, sáng tạo không chỉ là kỹ năng mà là cái “tôi” riêng biệt mà máy móc sẽ khó mô phỏng đầy đủ. Đó là lý do khiến AI trở thành bạn đồng hành chứ không phải đối thủ.

Ông Stephan Mergenthaler cũng cho biết thêm, sự sáng tạo sẽ tiếp tục bùng nổ từ cộng đồng, theo hướng “từ dưới lên”, chứ không phải do một thiết chế áp đặt. Điều quan trọng của hợp tác đa bên là tạo ra môi trường để ý tưởng lan tỏa, đồng thời tăng cường “trí tuệ nhận thức số” gồm khả năng phân biệt thông tin, hiểu rủi ro và sử dụng công nghệ có trách nhiệm.

Thực tế cho thấy, khả năng kết nối liên ngành đang trở nên cực kỳ cần thiết giữa khoa học, công nghệ, chính sách, khởi nghiệp và cộng đồng nên rất cần sự kết nối nguồn lực từ nhà nước, doanh nghiệp, các tổ chức quốc tế đến chính cộng đồng trẻ để cùng xây dựng tương lai.

Ông Mergenthaler cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc xây dựng và phát triển một “hạ tầng công cộng kỹ thuật số” nhưng không chỉ là máy móc hay dữ liệu, mà là kỹ năng, tư duy và khả năng thích ứng của con người. Ông coi đây là nền tảng để đảm bảo mọi người, đặc biệt là người yếu thế, không bị bỏ lại phía sau khi AI lan rộng. Đây không chỉ là mơ ước lý thuyết, mà là trách nhiệm thực tế rằng nếu công nghệ không được phổ cập, mọi tiến bộ sẽ chỉ là phần thưởng cho một số ít, chứ không phải thành quả chung.

Giám đốc điều hành WEF Stephan Mergenthaler:

Trước đó, ông đã có phần diễn thuyết trước hơn 500 sinh viên, nhà khởi nghiệp trẻ. Trong đó nhấn mạnh rằng thế giới việc làm trong tương lai sẽ không còn chấp nhận những lối tư duy theo “silo” - nơi mỗi người chỉ gắn với một lĩnh vực cố định. Con người cần chuyển từ chuyên môn hóa cứng sang tư duy tích hợp, trở thành cầu nối thay vì chấp nhận bị đặt vào “chiếc hộp” của một công việc duy nhất.

Cần nhìn nhận sự hợp tác giữa con người và máy móc như một quan hệ bổ trợ, không phải cuộc cạnh tranh loại trừ. Khi hai yếu tố này kết hợp, giá trị mới được tạo ra. Đồng thời, người lao động phải xem kỹ năng không phải là một bộ công cụ cố định học một lần rồi sử dụng cả đời, mà là hành trình học tập liên tục. Điều này đòi hỏi sự linh hoạt, sự tò mò bền bỉ và tinh thần không ngừng làm mới mình.

Đây là sự kiện mở đầu của Diễn đàn Kinh tế mùa thu năm 2025. Với chủ đề "Thế hệ thông minh đương thời – Intelligent Generation NOW", talkshow truyền cảm hứng thu hút sự tham dự của 500 đại biểu trong nước và quốc tế.

Hạo Hiển