Kỷ niệm sâu sắc với Chủ tịch Cuba Fidel Castro

Tháng 9-1973, Quảng Trị vừa mới giải phóng, nhưng lại là địa bàn giáp ranh chiến tuyến giữa ta và địch. Vì thế, lãnh đạo Đảng, Nhà nước ta bày tỏ lo lắng cho an toàn của Chủ tịch Fidel Castro khi đồng chí đề nghị vào thăm chiến trường Quảng Trị. Đánh giá vị trí đón tiếp ở Ái Tử (cách thị xã Quảng Trị hơn 1km) tiềm ẩn nguy hiểm vì địch cách đó không xa nên đồng chí Nguyễn Đức Huy, Phó tư lệnh, Tham mưu trưởng Sư đoàn 325 (phụ trách quản lý toàn bộ vùng giải phóng) đề nghị đón Chủ tịch Fidel Castro và Thủ tướng Phạm Văn Đồng tại cao điểm 241 ở Cam Lộ (cách điểm đóng quân của đối phương 12km).

Chủ tịch Fidel Castro và đồng chí Nguyễn Đức Huy, tháng 9-1973, tại Quảng trị. Ảnh tư liệu

Chiều 15-9, khi đoàn xe dừng ở cao điểm 241, Chủ tịch Fidel Castro trong bộ quân phục màu ô-liu, đội mũ lưỡi trai, đi giày cao cổ, bước đi trong tiếng reo hò, chào đón nồng nhiệt của quân và dân nơi đây. Sau đó, hai sĩ quan Quân giải phóng là đồng chí Nguyễn Đức Huy đại diện cho Sư đoàn 325, đơn vị trực tiếp chiến đấu giữ Thành cổ Quảng Trị và đồng chí Trần Trọng Trai, Tham mưu trưởng Sư đoàn 304 báo cáo tình hình chiến sự, nhất là 81 ngày đêm chiến đấu giữ Thành cổ.

Phát biểu tại đây, Chủ tịch Fidel Castro ca ngợi tinh thần chiến đấu anh dũng, sự hy sinh oanh liệt của quân, dân Việt Nam và khẳng định thắng lợi của Việt Nam đã động viên nhân dân nhiều nước trên thế giới đứng lên đánh bại kẻ thù, giành lấy độc lập, tự do. Nắm chặt tay cán bộ, chiến sĩ và nhận lá cờ từ đồng chí Đồng Ngọc Vân, cán bộ Sư đoàn 304, Chủ tịch Fidel Castro hô lớn: "Vì Việt Nam, Cuba sẵn sàng hiến dâng cả máu của mình!". Ông vừa dứt lời, cả hàng quân hô vang: "Fidel muôn năm! Tình đoàn kết chiến đấu Việt Nam-Cuba muôn năm!".

Hiện nay, bức ảnh đồng chí Nguyễn Đức Huy bắt tay Chủ tịch Fidel Castro đang được lưu giữ trang trọng tại Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam và trung tâm phòng khách của Đại sứ quán Cuba tại Hà Nội.