'Lafufu' được săn đón

Búp bê Labubu trưng bày tại cửa hàng Pop Mart ở Thượng Hải hôm 13/6. Ảnh: Reuters.

Tại khu chợ sầm uất ở một thị trấn nhỏ thuộc tỉnh Hà Bắc (Trung Quốc), Labubu không được bày trong tủ kính. Chúng bị đối xử không khác gì khoai lang hay bắp cải, bị nhồi nhét trong túi ni lông hay nằm la liệt trong cốp xe chờ bán.

Những mặt hàng này được gọi là “Lafufu” - biệt danh công chúng đặt cho sản phẩm nhái búp bê Labubu từ Pop Mart. Một số người còn chế thêm nhiều tên cho hàng giả như “Lagogo”, “Lababa” hay “Lapoopoo”.

Hồi tháng 8, Pop Mart báo cáo mức tăng trưởng lợi nhuận gần 400% trong nửa đầu năm 2025. Cùng lúc đó, bất chấp cảnh báo không nên mua sản phẩm đạo nhái từ nhiều quốc gia, doanh số bán Lafufu vẫn tăng vọt, tạo cảm hứng cho vô số meme (ảnh chế), clip hài hước và video “đập hộp”.

Hầu hết Lafufu có nguồn gốc từ các nhà máy quy mô nhỏ ở tỉnh Quảng Đông và Hà Bắc của Trung Quốc, và được tiêu thụ với số lượng lớn cả trong và ngoài Trung Quốc. Giới chức Mỹ và Vương quốc Anh cảnh báo người tiêu dùng về Labubu giả có chất lượng kém, chứa các bộ phận nhỏ có thể tháo rời như mắt, tay và chân, tăng nguy cơ nghẹt thở nghiêm trọng cho trẻ em.

Trung Quốc cũng tìm cách trấn áp hoạt động làm giả Labubu, thu giữ 1,8 triệu búp bê sắp xuất cảng kể từ đầu năm 2025. Trong một bài xã luận trên Tân Hoa Xã, tác giả ca ngợi Labubu là câu chuyện thành công của Trung Quốc, song sự đổi mới quốc gia đang bị xói mòn bởi "tình trạng hàng giả hàng nhái tràn lan”.

“Nếu không bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ nghiêm ngặt, chúng ta sẽ không có khả năng cạnh tranh đổi mới bền vững", bài xã luận viết.

Tại sao lại là Lafufu?

"Chúng dễ thương, nhưng cũng là đồ vật xấu nhất tôi từng thấy”, Danielle Horres - 50 tuổi đến từ Texas (Mỹ) - chia sẻ. Gần đây, cô con gái 11 tuổi đã tặng cho mẹ một Lafufu mắt híp với đôi tai phát sáng giá 20 USD bán ở chợ trời địa phương.

Gia đình Horres thậm chí còn đặt tên cho con búp bê là “Gary”. Gary chính thức trở thành một thành viên trong gia đình. “Thật ngớ ngẩn khi tôi 50 tuổi rồi mà còn chơi đồ chơi”, chị cười. “Nhưng Gary là con mèo lông xù nhỏ nhắn dễ thương. Nó gợi tôi nhớ đến những đứa trẻ xấu xí”.

Nhiều người yêu thích Lafufu bởi những lý do đơn giản: Vừa xấu xí lại vừa dễ thương, nhiều tính năng kỳ quặc không có ở phiên bản gốc như hát hò và nhảy múa, và đặc biệt là giá cả. Lafufu thường chỉ có giá bằng 1/10 phiên bản chính thức.

“Tôi thích hàng giả vì hàng giả có những tính năng mà hàng thật không có: Hát và nhảy”, Horres nói.

Danielle Horres ngạc nhiên khi Lafufu biết hát.

Với Mao Mao - đầu bếp bánh ngọt 29 tuổi đến từ tỉnh Phúc Kiến (Trung Quốc), chị cho rằng Pop Mart đang thổi phồng giá trị của Labubu, nên chi tiêu cho Labubu giống “vứt tiền mồ hôi nước mắt xuống cống tư bản”.

“Tôi không thể chấp nhận mức giá trên trời của Labubu. Ban đầu, nó có giá 99 NDT (13,80 USD). Tại sao tôi phải trả hàng trăm USD nữa chứ? Chỉ là búp bê thôi mà”, chị nói.

Trên trang web PopMart Trung Quốc, “túi mù” móc khóa Labubu nhồi bông có giá 99 NDT, còn búp bê thông thường có giá khoảng 499 NDT (69,45 USD), trong khi những mẫu phổ biến còn có giá cao hơn nữa. Tất cả được đánh dấu "hết hàng".

Giá trên thị trường mua đi bán lại còn kinh khủng hơn nữa. Một móc khóa Labubu nhồi bông phiên bản bí mật - ban đầu có giá 99 NDT - được rao bán 1.400 NDT (khoảng 195 USD) trên nền tảng mua sắm Dewu của Trung Quốc. Loạt sản phẩm mới ra mắt, có giá gốc 199 NDT (khoảng 27,70 USD), đã được bán lại với giá hơn 2.000 NDT (khoảng 278 USD).

Tại Mỹ, giá bán lẻ chính thức trung bình gấp khoảng hai lần so với ở Trung Quốc.

"Chúng tôi phải lên Facebook Marketplace, và cần tìm sản phẩm từ người quen của người quen”, Horres cho biết. "Họ sẽ mua những hộp lớn, mở hộp và bán từng cái một, mỗi cái với giá 60 USD”.

Horres hiểu tại sao nhiều người theo bước người nổi tiếng treo Labubu trên túi xách Hermès Birkin như một cách thể hiện địa vị và sự sành điệu. Nhưng với cô, Lafufu chỉ là búp bê và đồ chơi.

“Tôi không muốn trở thành một phần xu hướng Birkin và Labubu; tôi muốn trở thành một phần xu hướng Lafufu và Birkin từ Walmart”, Horres nói.

Một thương vụ béo bở

Một nhà sản xuất đồ chơi ở Quảng Đông chia sẻ với CNN rằng vào thời điểm nhu cầu cao điểm hồi tháng 7, họ bán được 150.000-160.000 Labubu giả, thu về lợi nhuận lên tới 2 triệu NDT (278.000 USD).

“Rất nhiều người hâm mộ không thể sở hữu Labubu”, quản lý tại nhà máy nói. “Đó là lý do họ tìm đến Lafufu”.

Người quản lý cho biết sản phẩm của họ vận chuyển khắp Trung Quốc, châu Âu và Đông Nam Á. Nhưng hầu hết xuất khẩu tới Mỹ, chiếm hơn 40% lượng hàng xuất khẩu của nhà máy.

Nhà máy này sản xuất cả Labubu lẫn “Lagogo” - phiên bản nhái Labubu biết hát, biết nhảy với đôi tai phát sáng. Lagogo có giá 18,8 NDT (khoảng 2,60 USD) với doanh số hàng tháng đạt 30.000-40.000 chiếc.

Tuy nhiên, giám đốc nhà máy phân biệt rõ ràng hai loại này. “Lagogo rõ ràng không phải Labubu. Nhưng Lafufu gần như giống hệt, liên quan đến vấn đề sở hữu trí tuệ, một câu chuyện hoàn toàn khác. Chính phủ đang trấn áp nạn vi phạm bản quyền và tôn trọng quyền thương hiệu”, ông nói.

Lafufu bày bán ở Bắc Kinh hồi tháng 6. Ảnh: CNN.

Cơ quan hải quan tại một số sân bay Trung Quốc đã tịch thu hàng chục nghìn Lafufu chuẩn bị xuất khẩu kể từ tháng 6. Trong khi đó, Pop Mart nộp đơn đăng ký nhãn hiệu “Lafufu” như biện pháp phòng thủ trước làn sóng hàng giả, hàng nhái. Theo hãng tin Red Star News, khu chợ đường phố chất hàng tá Lafufu ở tỉnh Hà Bắc đã bị chính quyền địa phương dẹp bỏ hôm 2/7.

Tuy nhiên, chừng nào những người tiêu dùng như Mao Mao còn sẵn sàng bỏ tiền mua các món đồ chơi dễ thương như Labubu, thị trường hàng giả hàng nhái vẫn sẽ tồn tại.

"Hàng giả bây giờ làm rất tinh xảo. Một số có giá chỉ vài chục NDT và trông gần như đồ thật, với tay nghề tương đương. Vậy có lý do gì không mua đồ rẻ hơn?”, Mao nói.

Cô thừa nhận bản thân chán ngấy những chiêu trò tiếp thị rầm rộ cho hàng thật: “Mua Lafufu là cách tôi thể hiện sự nổi loạn".

Trí Ân