Lâm Đồng thiết lập tiêu chí bảo vệ rừng cho ngành nông nghiệp

Hướng tới nông nghiệp đa giá trị

Trước khi thực hiện các bước đi lâu dài, dự án iLandscape (thiết kế cảnh quan) đã tập trung vào những mục tiêu cụ thể như: giảm thiểu mất rừng, bảo vệ đa dạng sinh học, phục hồi hệ sinh thái và giảm phát thải. Từ đó, dự án không chỉ tìm giải pháp cải thiện sinh kế cho các nhóm dễ bị tổn thương như: phụ nữ, người dân tộc thiểu số mà còn hướng đến ngành nông nghiệp đa giá trị.

Người dân các xã trong vùng dự án tham gia chương trình tập huấn “Thực hành nông nghiệp tốt (GAP) trên cây cà phê”

Gia đình bà Ngô Thị Luyến, xã Hòa Bắc, tỉnh Lâm Đồng có hơn 2 ha cà phê kinh doanh. Từ khi tham gia dự án iLandscape, gia đình bà dần định hình phương thức sản xuất thân thiện với môi trường. Bà Luyến cho biết: “Tham gia dự án chúng tôi ý thức được hướng dẫn không sử dụng thuốc diệt cỏ, duy trì thảm, giúp đất canh tác tơi xốp”.

Còn gia đình ông Lưu Tiến Dũng, ở xã Hòa Nam, tỉnh Lâm Đồng cũng tập trung mô hình xen canh theo hướng nông - lâm kết hợp. Trong đó, ông Dũng lấy cây cà phê làm cây trồng chính, các loại cây gỗ vượt tán, thảm cỏ kết hợp bón phân hữu cơ, vi sinh đã giúp vườn cây phát triển ổn định.

Nhờ vậy, mô hình canh tác của ông Dũng đã giảm được 14% lượng phân bón hóa học, 17% lượng nước tưới, 11% chi phí sản xuất và giảm lượng CO2 thải ra môi trường. Các chỉ tiêu này được đánh giá là cơ sở để nhân rộng mô hình tăng trưởng xanh, góp phần chống suy thoái rừng và thích ứng với biến đổi khí hậu. Ông Lưu Tiến Dũng cho rằng: “Dự án giúp bảo vệ sức khỏe cho nông dân cũng như nâng cao chất lượng nông sản. Từ đó, giúp chúng tôi cải thiện thu nhập, ổn định cuộc sống”.

Ngoài xã Di Linh, các xã Hòa Ninh, Hòa Bắc, Đinh Trang Thượng, Tà Đùng, Quảng Sơn, Nhân Cơ… thông qua quá trình vận hành PPI Compact, dự án đã tập trung triển khai các nội dung về bảo vệ rừng, trồng rừng, tập huấn nâng cao năng lực cho đội ngũ cộng tác viên khuyến nông và nông dân, nâng cao thu nhập. Trong đó, nông dân được hướng dẫn sử dụng phân bón, hóa chất nông nghiệp hợp lý, đa dạng hóa cây trồng, tăng cường trồng xen nâng độ che phủ, đào ao hồ nhỏ, sử dụng nước tưới tiết kiệm và hợp lý.

Theo ông Đỗ Ngọc Sỹ - Giám đốc Châu Á - Thái Bình Dương, Tập đoàn JDE: “Hiện tại JDE đang hợp tác với một số xã tại tỉnh Lâm Đồng thực hiện chương trình phát triển cà phê bền vững. Chương trình này đang đặt ra mục tiêu là góp phần thay đổi tập quán canh tác của người dân, hướng tới chuỗi liên kết sản xuất, tiêu thụ và mở rộng thị trường cho nông sản địa phương”.

Tập trung vào cây trồng chủ lực

Dự án iLandscape cũng thúc đẩy sản xuất nông nghiệp bền vững, phát triển chuỗi cung ứng minh bạch và hiệu quả. Trong đó, việc xây dựng bộ tiêu chí bền vững không gây mất rừng, bảo vệ môi trường cho cây cà phê, hồ tiêu, sầu riêng, mắc ca... đang được tập trung thực hiện.

Bộ tiêu chí bền vững này được thiết kế với 57 chỉ tiêu, bao gồm 28 tiêu chí dành cho nông dân, 15 tiêu chí cho cơ quan quản lý nhà nước và 14 tiêu chí cho đại lý, thuộc 3 trụ cột chính là kinh tế, xã hội và môi trường. Cấu trúc bộ tiêu chí được chia thành 14 nhóm chỉ số.

Ngoài ra, dự án cũng lựa chọn tiêu chuẩn quốc tế để đầu tư có trọng điểm cho ngành nông nghiệp địa phương. Trong đó, hiện Lâm Đồng có 46.700 ha đạt tiêu chuẩn Rainforest Alliance (RA), tiêu chuẩn 4C có 57.100 ha. Ngành chuyên môn cũng xây dựng khung bộ tiêu chí bền vững cho cây trồng thông qua so sánh giữa RA, 4C, EUDR nhằm nâng cao năng lực bảo vệ môi trường, truy xuất nguồn gốc, sinh kế nông dân.

Theo Ban Quản lý Dự án iLandscape Lâm Đồng, dự án đã tăng cường năng lực cho cán bộ địa phương trong việc ứng dụng phần mềm dữ liệu viễn thám và dữ liệu bản đồ, phục vụ cho công tác lập quy hoạch và kế hoạch sử dụng đất. Dự án cũng hỗ trợ thành lập ban chỉ đạo diễn đàn công tư điều phối cảnh quan (PPI Compact) và còn thúc đẩy việc thiết lập diễn đàn ngành hàng nông sản, gắn với EUDR và xúc tiến đầu tư nông nghiệp.

Theo đánh giá của chuyên gia, bộ tiêu chí này không chỉ phục vụ cho địa bàn các xã mà còn mang lại lợi ích thiết thực cho nông hộ, đại lý và cơ quan quản lý nhà nước. Bằng cách xây dựng và thực hiện bộ tiêu chí bền vững này, dự án iLandscape không chỉ góp phần vào việc bảo vệ rừng mà còn giúp nâng cao giá trị nông sản và phát triển bền vững cho ngành nông nghiệp tại Lâm Đồng.

Văn Tâm