Lạm dụng corticoid để chữa gout

Bệnh nhân là ông N.V.B, 53 tuổi, sống tại Hà Nội, có tiền sử mắc bệnh gout trong suốt 14 năm. Tuy nhiên, thay vì tuân thủ điều trị theo đơn của bác sỹ, ông thường xuyên tự ý sử dụng các loại thuốc không rõ thành phần và nguồn gốc tại nhà.

Ảnh minh họa.

Khoảng một tháng trước khi nhập viện, tình trạng bệnh của ông đột ngột trở nặng, với các cơn đau khớp gối xuất hiện nhiều hơn, kèm theo sưng nóng, đỏ đau dữ dội khiến ông gần như không thể đi lại.

Gia đình đưa ông đến một quầy thuốc gần nhà, nơi ông được tiêm thuốc trực tiếp vào khớp gối và chích rạch hạt tophi để nặn mủ. Ban đầu cơn đau có phần giảm nhẹ, nhưng chỉ sau vài ngày, các khớp gối lại sưng to hơn, chảy dịch và mủ, kèm sốt cao và mệt mỏi toàn thân. Tình trạng này nhanh chóng tiến triển xấu, buộc bệnh nhân phải nhập viện trong tình trạng kiệt sức.

Tại Bệnh viện Nội tiết Trung ương, qua thăm khám và xét nghiệm, các bác sỹ xác định ông B. bị loét nhiễm trùng khớp gối do gout mạn tính biến chứng, đợt cấp gout nặng, đái tháo đường type 2 và đặc biệt là suy tuyến thượng thận do sử dụng thuốc chứa corticoid kéo dài.

Theo ThS.Nguyễn Đăng Quân, Phó Trưởng khoa Điều trị tích cực, trường hợp này là hậu quả điển hình của việc dùng corticoid bừa bãi. Corticoid là thuốc chống viêm mạnh, nhưng nếu lạm dụng mà không có chỉ định, sẽ ức chế hoạt động của tuyến thượng thận, khiến cơ thể không tự sản xuất đủ hormone cortisol - một hormone thiết yếu giúp điều hòa chuyển hóa, ổn định huyết áp và phản ứng với stress.

Không chỉ vậy, việc tự ý tiêm chọc nội khớp và chích rạch tại cơ sở không đảm bảo vô khuẩn trên nền cơ địa kháng kém đã khiến tình trạng nhiễm trùng tiến triển nhanh chóng, đe dọa phải tháo khớp nếu không được xử lý kịp thời.

Rất may, sau quá trình điều trị tích cực tại bệnh viện, bệnh nhân dần ổn định. Đường huyết được kiểm soát, tình trạng nhiễm trùng khớp gối cải thiện rõ rệt. Tuy nhiên, do tuyến thượng thận đã suy, ông B. buộc phải sử dụng hormone thay thế suốt đời.

Các bác sỹ cũng đã tư vấn kỹ lưỡng cho bệnh nhân và người nhà về chế độ điều trị, dinh dưỡng và đặc biệt nhấn mạnh tầm quan trọng của việc không tự ý ngừng thuốc, bởi việc dừng corticoid đột ngột có thể khiến người bệnh rơi vào tình trạng suy thượng thận cấp - một biến chứng có thể gây tử vong nếu không được xử trí kịp thời.

Tuyến thượng thận là một phần quan trọng trong hệ nội tiết, tham gia vào quá trình chuyển hóa năng lượng, điều hòa huyết áp và khả năng chống chịu với căng thẳng. Khi tuyến này bị suy, cơ thể sẽ rơi vào trạng thái mệt mỏi kéo dài, buồn nôn, nôn, tiêu chảy, sụt cân không rõ nguyên nhân. Trường hợp nặng có thể dẫn đến hạ huyết áp, chóng mặt, hôn mê và tử vong.

Các triệu chứng thường gặp của suy tuyến thượng thận mạn tính bao gồm mệt mỏi, chóng mặt, ăn kém, da sẫm màu tại các vùng đặc biệt như núm vú, miệng, trực tràng, bộ phận sinh dục. Trong khi đó, suy tuyến thượng thận cấp có thể khởi phát đột ngột với tình trạng da lạnh, huyết áp tụt, nôn mửa dữ dội, thở nhanh và mất ý thức.

Theo các chuyên gia, với những bệnh lý rối loạn chuyển hóa như gout, đái tháo đường hay suy tuyến thượng thận, người bệnh cần được theo dõi và điều trị định kỳ tại các cơ sở y tế chuyên khoa.

Hiện nay, chưa có thuốc điều trị khỏi hoàn toàn các bệnh này, do đó việc tự điều trị hay dùng thuốc không rõ nguồn gốc không chỉ làm nặng thêm tình trạng bệnh mà còn tiềm ẩn nhiều biến chứng nguy hiểm, thậm chí đe dọa tính mạng.

Việc phát hiện sớm và tuân thủ điều trị đúng cách chính là chìa khóa giúp người bệnh duy trì chất lượng cuộc sống, phòng tránh biến chứng và sống chung an toàn với bệnh lý mạn tính.

D.Ngân