Làm gì để 'Thành phố đáng sống' thoát cảnh… mưa lớn là ngập?

Những ngày đầu tháng 10 vừa qua, chỉ sau trận mưa lớn tại các bãi biển du lịch như Mỹ Khê, Phạm Văn Đồng, nước thải sinh hoạt hòa lẫn nước mưa vẫn ồ ạt ra biển. Trước đó, cuối tháng 7/2025, người dân phản ánh tình trạng nước thải đen ngòm, bốc mùi hôi thối tràn ra biển Mỹ An và Mỹ Khê, gây ô nhiễm nghiêm trọng. Đáng chú ý, ngày 17/8, dù thời tiết khô ráo, cửa xả trên đường Võ Nguyên Giáp (phường An Hải, TP Đà Nẵng) vẫn chảy nước đen kèm mùi hôi nồng nặc, khiến khu vực bãi tắm T20 ô nhiễm, ảnh hưởng hoạt động kinh doanh và du khách.

Đại diện Công ty Thoát nước và Xử lý nước thải Đà Nẵng cho biết do lượng mưa vượt công suất thiết kế, hệ thống không đáp ứng kịp nên buộc phải xả ra môi trường để tránh ngập úng khu dân cư. Khu vực ven biển Võ Nguyên Giáp hiện có hai hệ thống thoát nước gồm hệ thống nửa riêng và hệ thống riêng Mỹ An - Mỹ Khê, tuy nhiên tình trạng nước thải vẫn thường xuyên tái diễn. Một cán bộ ngành Xây dựng thừa nhận, dù thành phố đã đầu tư hàng nghìn tỷ đồng cho hạ tầng thoát nước, nhưng vẫn chưa thể tách riêng hoàn toàn nước thải sinh hoạt và nước mưa nguyên nhân chính khiến tình trạng “nước đen ra biển” kéo dài nhiều năm chưa thể chấm dứt.

Không phải chỉ ở phía bán đảo Sơn Trà, lâu nay, tại nhiều khu dân cư, những hộ dân sống quanh khu vực đường Mẹ Suốt, phường Hòa Khánh đã quen với cảnh chỉ cần mưa lớn chừng 1 - 2 giờ, nước đã ngập vào nhà. “Cuộc sống thường nhật của chúng tôi bị đảo lộn, ai cũng luôn trong tâm trạng thấp thỏm mỗi khi trời chuyển mưa chứ chưa cần đến bão”, anh Hồ Giáp (cư dân khu chung cư đường Mẹ Suốt) bức xúc nói.

Toàn TP Đà Nẵng hiện có 124 điểm có nguy cơ ngập úng khi mưa lớn, trong đó có 10 điểm ngập nặng và thường xuyên, chủ yếu tập trung ở khu vực trung tâm.

Mới đây, do ảnh hưởng của bão số 10 (Bualoi), Đà Nẵng có mưa diện rộng và lập tức, nhiều tuyến phố trung tâm thành phố đã không thoát khỏi cảnh ngập sâu, giao thông tê liệt. Hàng loạt tuyến Đống Đa, Quang Trung đoạn gần Bệnh viện Đà Nẵng, nước dâng hơn nửa bánh xe, nhiều người phải dắt bộ phương tiện. Đặc biệt, tại khu vực giao giữa đường Tôn Đức Thắng và Bắc Sơn, đoạn gần Ngã Ba Huế nước ngập sâu, giao thông ùn tắc kéo dài...

Nói về tình trạng hễ khi mưa lớn là ngập, mới đây, Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Đà Nẵng Nguyễn Đình Vĩnh thừa nhận ngập úng là một thách thức lớn cần phải sớm khắc phục nếu Đà Nẵng muốn đạt mục tiêu trở thành đô thị thông minh hàng đầu cả nước vào năm 2030. Những năm gần đây, thành phố đã chi hàng nghìn tỷ đồng cho các dự án thoát nước, xử lý nước thải với kỳ vọng “giải mã” triệt để nạn ngập úng đô thị.

“Không thể để một Thành phố đáng sống mà chỉ mưa dông chừng nửa tiếng đồng hồ đã ngập”, Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Đà Nẵng Nguyễn Đình Vĩnh thẳng thắn bày tỏ quan điểm và cho biết Thành ủy đã chỉ đạo các đơn vị chức năng rà soát toàn bộ công trình thoát nước, khẩn trương hoàn thiện các tuyến cống đang thi công, bảo đảm đồng bộ giữa hệ thống thu gom nước mưa và nước thải. Hiện thành phố đang phối hợp với Sư đoàn 372 cải tạo hệ thống hồ điều hòa trong sân bay, nạo vét và mở rộng 7 hồ hiện trạng, xây thêm 2 tuyến kênh thoát nước chính với tổng vốn hơn 460 tỷ đồng. Khi hoàn thành, công trình sẽ góp phần giảm ngập úng cho khu vực phía Tây thành phố – nơi thường xuyên bị ảnh hưởng trong mùa mưa.

Về lâu dài, Đà Nẵng đang triển khai đồ án điều chỉnh quy hoạch cao độ nền và thoát nước mặt đô thị đến năm 2030, tầm nhìn 2045, hướng tới ứng dụng công nghệ mới, mở rộng diện tích hồ điều hòa, hành lang thoát lũ và tăng mảng xanh đô thị để thích ứng biến đổi khí hậu. Thành phố cũng ưu tiên bố trí vốn cho các dự án trọng điểm, tháo gỡ vướng mắc trong giải phóng mặt bằng, hoàn thiện quy định quản lý thống nhất về thoát nước và xử lý nước thải. Cùng với đó, tăng cường năng lực cho Công ty Thoát nước và Xử lý nước thải, thường xuyên duy tu, nạo vét hệ thống cống rãnh, xử lý tình trạng lấn chiếm công trình thoát nước.

Hoài Thu