Làm giàu, làm sạch cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai: Linh hoạt, tận dụng tối đa các nguồn dữ liệu

Ngay sau khi nhận được thông báo của UBND xã Thuận An, TP Hà Nội, ông Trần Văn Tú, Tổ trưởng Tổ dân phố số 2 Khu đô thị Đặng Xá tóm tắt nội dung gửi đến trưởng các tòa nhà, hội nhóm mạng xã hội trong khu để thông báo, kêu gọi người dân chuẩn bị hồ sơ đúng, đủ, sạch nộp vào ngày 25, 26-10 tới đây. Đến nay, đã có một số hộ dân đến nhà gửi bản phô tô giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất (sổ hồng) và bản phô tô căn cước công dân (CCCD) cho ông.

“Căn cứ thông báo của UBND xã Thuận An, chúng tôi cũng hướng dẫn người dân phô tô hợp đồng thế chấp quyền sử dụng đất/nhà ở thay cho sổ đỏ (giấy chứng nhận quyền sử dụng đất)/sổ hồng hoặc hợp đồng mua bán nhà trong trường hợp người sử dụng đất/nhà ở đang thế chấp ngân hàng. Để thuận tiện cho người dân, tôi sẵn sàng tiếp nhận các giấy tờ này bất cứ lúc nào”, ông Trần Văn Tú chia sẻ. Còn anh Trần Văn Tân ở tòa nhà CT8B cho biết: “Tôi nhận được thông báo của địa phương và đã liên hệ với ngân hàng để nhờ họ phô tô sổ hồng. Nhận được bản phô tô này, tôi sẽ nộp sớm cho tổ trưởng tổ dân phố”.

Người dân đến nộp bản phô tô sổ hồng, căn cước công dân tại nhà ông Trần Văn Tú, Tổ trưởng Tổ dân phố số 2 Khu đô thị Đặng Xá, xã Thuận An, TP Hà Nội. Ảnh: LINH AN

Theo đồng chí Nguyễn Tuấn Khanh, Chủ tịch UBND xã Thuận An, ngay sau khi ban hành, địa phương đã chuyển Thông báo số 227/TB-UBND ngày 15-10-2025 tới các trưởng thôn/tổ trưởng tổ dân phố để hướng dẫn tiếp nhận các bản phô tô sổ hồng/sổ đỏ, CCCD, hợp đồng thế chấp quyền sử dụng đất/nhà ở và giấy chứng tử (trong trường hợp chủ sử dụng đất đã mất). Xã cũng đã thành lập các tổ công tác phục vụ việc xây dựng, đồng bộ và kết nối CSDL đất đai; phân công một số cán bộ cùng với các đồng chí trưởng thôn/tổ trưởng tổ dân phố giải đáp thắc mắc, khó khăn của người dân... Đồng chí Nguyễn Tuấn Khanh cho biết thêm: “Xã cũng tích cực tuyên truyền, vận động để bà con nhân dân trên địa bàn thấy rõ lợi ích thiết thực của việc chung tay xây dựng hệ thống dữ liệu đất đai hiện đại, minh bạch, phục vụ phát triển kinh tế-xã hội địa phương cũng như giải quyết các thủ tục hành chính liên quan đến đất đai của người dân sau này. Chúng tôi phấn đấu hoàn thành thu thập hồ sơ xong trước ngày 10-11-2025”.

Tiến sĩ, luật sư Đặng Văn Cường, Trưởng văn phòng Luật sư Chính Pháp, Đoàn Luật sư TP Hà Nội khẳng định, muốn có chính phủ số, nền kinh tế số thì việc xây dựng CSDL ở các lĩnh vực, trong đó có lĩnh vực đất đai rất quan trọng. Chiến dịch 90 ngày làm sạch, làm giàu CSDL quốc gia về đất đai là rất đúng đắn và vô cùng cần thiết. Vấn đề đất đai luôn phức tạp, rất nhiều tranh chấp khiếu kiện xảy ra. Tuy nhiên, không phải thửa đất nào cũng dễ dàng xác định chính xác thông tin, đặc biệt là các thửa đất đang có tranh chấp, khiếu kiện, vướng quy hoạch, bị biến động về đơn vị địa giới hành chính hoặc có những biến động về nguồn gốc đất... Chính vì vậy, mục tiêu làm sạch CSDL đất đai là chính đáng, cần phải quyết tâm thực hiện để bảo đảm giá trị của dữ liệu, hiệu quả trong công tác quản lý. Nhưng làm sạch dữ liệu thì cần phải có đầy đủ thông tin, đánh giá về mặt pháp lý, về tình trạng sử dụng đất, đối chiếu với quy hoạch sử dụng đất và kết quả giải quyết tranh chấp khi khiếu kiện về đất đai (nếu có). Trường hợp thửa đất có thông tin sai lệch, thiếu chính xác hoặc có những thay đổi mà chưa được cập nhật thì cần thu thập thông tin theo đúng quy định của pháp luật, giảm thiểu các thủ tục hành chính phiền hà. Nếu dữ liệu thửa đất chưa đồng bộ hoặc đang có tranh chấp, không thể làm sạch được trong thời hạn 90 ngày thì cần phải có thống kê báo cáo để có giải pháp tiếp tục làm sạch dữ liệu trong thời gian tới.

Trong khi đó, làm giàu dữ liệu về đất đai là bổ sung dữ liệu liên quan vào hệ thống dữ liệu đất đai của địa phương và quốc gia. Làm giàu dữ liệu về đất đai chính là gia tăng dữ liệu trên cơ sở cấp sổ đỏ cho các thửa đất chưa được cấp sổ đỏ lần nào, hoặc bổ sung các thông tin về đất đai đối với các thửa đất đã có dữ liệu sao cho dữ liệu về đất đai ngày càng đầy đủ, chính xác, bảo đảm hiệu quả trong công tác quản lý và bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của người sử dụng đất theo quy định của pháp luật. Vì thế, đối với việc này, sau thời hạn 90 ngày vẫn cần khẩn trương thực hiện để phấn đấu tất cả các thửa đất/nhà ở đều được cấp sổ đỏ/sổ hồng, xác định chính xác người sử dụng đất/nhà ở làm cơ sở thực hiện nghĩa vụ với nhà nước, hạn chế đến mức thấp nhất những tranh chấp khiếu kiện về đất đai có thể phát sinh.

Tiến sĩ, luật sư Đặng Văn Cường kiến nghị: “Giải quyết tất cả các vấn đề này bảo đảm cho dữ liệu đất đai được sạch, chuẩn xác là một việc rất khó khăn. Với thời gian ngắn như vậy thì lực lượng chức năng phải tập trung cao độ, vận dụng nhiều nguồn thông tin, nhiều phương tiện kỹ thuật, có sự sắp xếp bố trí khoa học thì mới có thể làm sạch được dữ liệu đất đai ở địa phương. Tuy nhiên, tôi cho rằng, không nên yêu cầu tất cả người sử dụng đất đều phải cung cấp bản phô tô sổ đỏ/sổ hồng và CCCD vì có thể gây lãng phí chi phí xã hội. Nếu tất cả các thửa đất đều phải phô tô sổ đỏ/sổ hồng kèm theo CCCD phô tô thì phải cần nguồn lực lớn tra soát, lưu trữ, quản lý... Trong khi đó, những thông tin này hoàn toàn có thể thu thập tại sổ địa chính, các hồ sơ quản lý đất đai của cơ quan có thẩm quyền. Vì vậy, cơ quan chức năng cần tận dụng tốt các thông tin đã được số hóa, thông tin của cơ quan quản lý đất đai để kiểm tra, rà soát, hiệu chỉnh lại dữ liệu về đất đai ở địa phương mình”.