Làm rõ tiêu chí ưu đãi đặc biệt về thuế, đất đai cho giáo dục đại học
Sửa đổi Luật Giáo dục đại học, tạo cơ chế chính sách đột phá huy động mọi nguồn lực, kiến tạo môi trường phát triển, sân chơi cạnh tranh bình đẳng giữa công lập và tư thục.
Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh trình bày báo cáo thẩm tra sơ bộ.
Dự thảo Luật Giáo dục đại học (sửa đổi) bổ sung các chính sách ưu đãi về thuế, đất đai để thúc đẩy phát triển giáo dục đại học (GDĐH), sửa đổi và hoàn thiện quy định về học phí và hỗ trợ tài chính cho người học, bảo đảm công bằng trong tiếp cận GDĐH và khuyến khích học tập suốt đời.
Nội dung trên được nêu tại tờ trình dự án Luật Giáo dục đại học (sửa đổi), được Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến sáng 13/8 trong phiên họp thứ 48.
Trình bày tờ trình, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn cho biết, Dự thảo Luật gồm 9 chương, 45 điều, giảm 27 điều so với Luật Giáo dục đại học hiện hành.
Tờ trình cũng nêu rõ, Dự thảo Luật có những điểm đột phá so với Luật hiện hành.
Như, định vị vai trò tiên phong của GDĐH, kiến tạo chính sách cho các cơ sở GDĐH đột phá, đi đầu trong đổi mới sáng tạo; đào tạo tinh hoa, đào tạo chất lượng cao và cung cấp nguồn nhân lực trình độ cao phục vụ phát triển đất nước, nhân loại.
Điểm đột phá nữa là khẳng định quyền tự chủ là quyền pháp định, tăng tính chủ động gắn với trách nhiệm giải trình của cơ sở GDĐH.
Dự thảo thể hiện đột phá về quản trị và phương thức quản lý nhà nước, hoàn thiện mô hình quản trị ở từng cơ sở GDĐH theo hướng hiện đại, chuyên nghiệp; quản lý nhà nước chuyển từ tiền kiểm sang hậu kiểm, ứng dụng công nghệ số và tiêu chuẩn chất lượng để quản lý toàn hệ thống.
Mở rộng, đa dạng hóa nguồn lực và bảo đảm công bằng giữa các chủ thể tham gia hoạt động GDĐH; tạo cơ chế chính sách đột phá huy động mọi nguồn lực, kiến tạo môi trường phát triển, sân chơi cạnh tranh bình đẳng giữa công lập và tư thục, cũng được cho là điểm đột phá ở lần sửa đổi này.
Liên quan đến tài chính và tài sản trong các cơ sở giáo dục, Dự thảo Luật quy định phân bổ ngân sách chi đầu tư theo chiến lược và định hướng phát triển GDĐH, dựa trên chất lượng và hiệu quả hoạt động của cơ sở GDĐH. Dự thảo cũng tạo lập cơ chế cạnh tranh bình đẳng để khuyến khích các cơ sở GDĐH nâng cao chất lượng đào tạo và hiệu quả quản trị.
Đồng thời, phân bổ nguồn lực theo các nhiệm vụ ưu tiên của Nhà nước; huy động hiệu quả các nguồn lực cho nghiên cứu và đổi mới sáng tạo nhằm giải quyết các khó khăn về cơ sở vật chất và nguồn lực nghiên cứu tại các cơ sở GDĐH.
Khoản 7 Điều 37 (chính sách tài chính của nhà nước cho giáo dục đại học) quy định “Cơ sở giáo dục đại học được hưởng các mức ưu đãi đặc biệt theo quy định của pháp luật về thuế, đất đai, tài trợ và tín dụng đầu tư của Nhà nước”.
Khoản 4 điều này quy định: “Cơ sở giáo dục đại học công lập được áp dụng mức ưu đãi cao nhất theo quy định của pháp luật đối với dự án sử dụng vốn hỗ trợ phát triển chính thức và vốn vay ưu đãi của nhà tài trợ nước ngoài; được tự chủ vận động và tiếp nhận, quản lý và sử dụng các khoản viện trợ không hoàn lại không thuộc diện hỗ trợ phát triển chính thức của các cơ quan, tổ chức, cá nhân nước ngoài theo quy định của pháp luật”.
Chính phủ được giao quy định chi tiết nội dung của Điều 37.
Thẩm tra sơ bộ, Thường trực Ủy ban Văn hóa và Xã hội nhất trí với sự cần thiết sửa đổi Luật.
Chủ nhiệm Ủy ban Nguyễn Đắc Vinh nêu rõ, Thường trực Ủy ban tán thành quy định về cơ cấu tổ chức, quyền, trách nhiệm của cơ sở giáo dục đại học, nhất là quy định về tự chủ đại học không phụ thuộc vào mức độ tự chủ tài chính, nhất trí việc không tổ chức hội đồng trường trong cơ sở giáo dục đại học công lập.
Về tài chính, tài sản, Thường trực Ủy ban đề nghị làm rõ tiêu chí xác định mức ưu đãi cao nhất (khoản 4 Điều 37), mức ưu đãi đặc biệt (khoản 7 Điều 37); làm rõ cơ chế kiểm soát lợi nhuận thu được từ tài sản sử dụng liên doanh, liên kết cho mục đích tái đầu tư, giảm gánh nặng chi phí tài chính cho người học.
Tài chính, tài sản của cơ sở giáo dục đại học tư thục, cần kế thừa quy định của Luật hiện hành, làm rõ về tài sản hợp nhất không phân chia và cơ chế định giá, kiểm soát quy trình chuyển nhượng vốn góp của cơ sở giáo dục đại học, nhất là liên quan đến phần tài sản hợp nhất không phân chia, ông Vinh báo cáo.
