Lan tỏa mô hình chăm sóc sức khỏe từ cơ sở

Phụ nữ vùng cao Lào Cai hào hứng tham gia mô hình chăm sóc dinh dưỡng 1.000 ngày đầu đời. Ảnh: Trọng Bảo.

Lai Châu là một trong những địa phương miền núi có tỷ lệ đồng bào DTTS cao, gồm các dân tộc Thái, Mông, Dao, Si La, Mảng, Lự... Nhiều năm trước, công tác chăm sóc sức khỏe bà mẹ, trẻ em trên địa bàn còn gặp nhiều khó khăn; tình trạng tảo hôn, sinh con ở tuổi vị thành niên, hôn nhân cận huyết, sinh con tại nhà vẫn diễn ra.

Nhằm khắc phục thực trạng này, ngành Y tế Lai Châu đã nỗ lực triển khai đồng bộ các hoạt động chăm sóc sức khỏe bà mẹ trước, trong và sau sinh; tăng cường tuyên truyền, nâng cao nhận thức về dinh dưỡng và phòng chống suy dinh dưỡng trẻ em.

Tại xã Tung Qua Lìn cũ (nay là xã Dào San), Trạm Y tế xã đã tổ chức tuyên truyền trực quan, trực tiếp hướng dẫn người dân cách chuẩn bị bữa ăn dinh dưỡng cho trẻ nhỏ và phụ nữ mang thai tại 5/5 bản. Phối hợp với các cá nhân, đơn vị như nhà trường, trưởng bản để tuyên truyền tầm quan trọng của dinh dưỡng trong sự phát triển của trẻ. Đến nay, tỷ lệ trẻ em dưới 5 tuổi trên địa bàn bị suy dinh dưỡng thể cân nặng theo độ tuổi chỉ còn trên 11%; thể chiều cao trên 26%.

Ông Nguyễn Thế Phong - Phó Giám đốc Sở Y tế tỉnh Lai Châu, cho biết trong những năm qua, ngành Y tế Lai Châu đã nỗ lực triển khai các hoạt động chăm sóc sức khỏe bà mẹ trước, trong và sau sinh. Công tác phòng, chống suy dinh dưỡng và cải thiện tình trạng dinh dưỡng ở bà mẹ, trẻ em đã được lồng ghép trong Chương trình "Chăm sóc dinh dưỡng 1.000 ngày đầu đời nhằm phòng, chống suy dinh dưỡng bà mẹ, trẻ em, nâng cao tầm vóc người Việt"… Nhờ đó, công tác chăm sóc sức khỏe bà mẹ, trẻ em những năm gần đây ở Lai Châu đều đạt và vượt chỉ tiêu giao của ngành.

Còn tại Lạng Sơn, công tác triển khai Dự án 7 cũng đạt nhiều kết quả rõ nét. Các cơ sở y tế trên địa bàn đã quan tâm triển khai các chiến dịch truyền thông nâng cao sức khỏe, thể trạng, tầm vóc cho người dân vùng DTTS như: Tuyên truyền pháp luật về bình đẳng giới, phòng ngừa tảo hôn, hôn nhân cận huyết; tư vấn khám sức khỏe tiền hôn nhân, sàng lọc trước sinh, sơ sinh; mô hình chăm sóc dinh dưỡng 1.000 ngày đầu đời tại các xã đặc biệt khó khăn…

Đáng chú ý, dự án đã cải tạo, sửa chữa 1/1 trung tâm y tế cấp huyện (Trung tâm Y tế huyện Bình Gia - cũ); 100% số lượng trạm y tế xã đủ điều kiện khám chữa bệnh; hỗ trợ phụ cấp cho 27 cô đỡ thôn bản là người DTTS; hàng năm 95% người dân các xã vùng đồng bào DTTS trên địa bàn tỉnh được tiêm chủng; 3.694 người được tư vấn, khám sức khỏe trước khi kết hôn.

Theo báo cáo của Bộ Dân tộc và Tôn giáo, sau 5 năm triển khai Dự án 7, nhiều hoạt động đã được triển khai sâu rộng trên toàn quốc, mang lại hiệu quả thiết thực. Cụ thể, 52 trung tâm y tế huyện được đầu tư cơ sở vật chất và trang thiết bị thiết yếu; 114 bác sĩ chuyên khoa I được tuyển dụng bổ sung cho các cơ sở y tế vùng khó khăn, vùng DTTS; 44 sinh viên DTTS được hỗ trợ học ngành điều dưỡng và kỹ thuật y học trình độ đại học; 471 trạm y tế xã được đào tạo, chuyển giao kỹ thuật, cấp chứng nhận chuyên môn.

Song song đó, dự án hỗ trợ phụ cấp cho 756 lượt cô đỡ thôn bản, sản xuất và phát hành trên 165.000 ấn phẩm truyền thông, tổ chức 3.125 lớp đào tạo, tập huấn về bệnh Thalassemia cho cán bộ y tế các cấp; 1.517 lớp nâng cao kiến thức chăm sóc sức khỏe, dinh dưỡng bà mẹ - trẻ em; 3,88 triệu gói dịch vụ chăm sóc sức khỏe bà mẹ, trẻ em được triển khai theo hướng dẫn chuyên môn của Bộ Y tế.

Ngoài ra, 137.596 mô hình tuyên truyền, vận động, truyền thông thay đổi hành vi về chăm sóc sức khỏe, dinh dưỡng bà mẹ, trẻ em đã được thực hiện, cùng 55.203 ấn phẩm truyền thông phát tới các địa phương vùng sâu, vùng xa.

Đóng góp vào kết quả đó là vai trò quan trọng của MTTQ trong công tác giám sát quá trình thực hiện chương trình. Thông qua giám sát cơ sở, MTTQ kịp thời phát hiện những khó khăn, kiến nghị điều chỉnh cách làm, đảm bảo nguồn lực đến đúng người dân, khuyến khích sự tham gia của cộng đồng và nâng cao hiệu quả thực thi chính sách. Nhờ vậy, chương trình tạo được sự đồng thuận, lan tỏa và phát huy tác dụng thiết thực hơn trong chăm lo sức khỏe đồng bào vùng dân tộc thiểu số và miền núi.

Ông Hà Việt Quân - Chánh Văn phòng Quốc gia về dân tộc và miền núi (Bộ Dân tộc và Tôn giáo) đánh giá: “Các hoạt động của Dự án 7 đã góp phần giảm tỷ lệ tử vong mẹ và trẻ em, phòng chống bệnh Thalassemia, cải thiện thể lực, nâng cao tầm vóc, tuổi thọ cho người dân. Đồng thời, tăng cường năng lực cho hệ thống y tế cơ sở, giúp đồng bào DTTS được tiếp cận dịch vụ chăm sóc sức khỏe hiện đại và toàn diện hơn”.

Văn Hoa