Lặng thầm bác sĩ pháp y

Bác sĩ pháp y nghiên cứu, phân tích chứng cứ thu thập tại phòng thí nghiệm.

Từ những vụ khám nghiệm phức tạp trong đêm, thời tiết khắc nghiệt, cho tới những ca mổ tử thi đầy căng thẳng, cán bộ, chiến sĩ Phòng Kỹ thuật hình sự - những người bác sĩ pháp y luôn giữ tinh thần thép và sự chính xác tuyệt đối. Bác sĩ pháp y thường xuyên đối diện với những từ ngữ gắn liền với sự mất mát: Tử vong, án mạng, máu me, xác chết... Công việc đặt họ ở ranh giới mong manh giữa bóng tối và ánh sáng, giữa sự sống và cái chết. Áp lực nghề nghiệp, áp lực cuộc sống cùng định kiến xã hội là những thử thách lớn, chỉ những người thật sự bản lĩnh, dũng cảm và tận tụy mới có thể vượt qua. Niềm hạnh phúc lớn nhất không đến từ sự ghi nhận bên ngoài, mà từ việc kết luận giám định pháp y trở thành căn cứ quan trọng trong điều tra, chứng minh tội phạm, xác định tình tiết vụ án, góp phần giải quyết vụ việc hình sự khách quan, đúng pháp luật. Thượng tá Phạm Việt Đức, Phó Trưởng phòng Cảnh sát hình sự, Công an tỉnh Hưng Yên khẳng định: Vai trò của bác sĩ pháp y vô cùng quan trọng với lực lượng cảnh sát hình sự. Họ là những người bản lĩnh, sẵn sàng đối mặt với những gian nguy, vất vả, góp phần quan trọng trong thành công của các chuyên án.

Lực lượng pháp y tiến hành khám nghiệm hiện trường vụ cháy nhà xưởng tại xã Lạc Đạo tháng 7/2025.

Ít ai biết rằng đằng sau tấm áo blouse trắng ấy là những nỗi niềm sâu kín. Sự tiếp xúc thường xuyên với tử thi khiến họ bị không ít người kỳ thị, xa lánh. Họ phải chịu những cái nhìn e ngại, thậm chí sợ hãi từ người xung quanh. Không ít lần, vào các dịp lễ, tết, những bác sĩ pháp y lặng lẽ làm việc, tránh kể nhiều về nghề vì biết rằng không dễ để mọi người lắng nghe và thấu hiểu. Thiếu tá Nguyễn Văn Thái, Phó Đội trưởng Đội Khám nghiệm hiện trường, Phòng Kỹ thuật hình sự thổ lộ: 16 năm làm nghề, tôi đã tham gia khám nghiệm rất nhiều vụ án. Không ít lần vừa về tới nhà, chưa kịp ngồi vào mâm cơm với gia đình thì điện thoại réo, lại lập tức lên đường làm nhiệm vụ. Dù ngày hay đêm, lễ, tết, trong mọi điều kiện thời tiết, chỉ cần có vụ việc, chúng tôi sẵn sàng có mặt. Với Thiếu tá Thái, nghề đòi hỏi không chỉ trình độ chuyên môn cao, thể lực tốt, mà còn là tinh thần hết mình vì công việc. Một trong những thử thách khắc nghiệt nhất là giải phẫu những tử thi đã phân hủy nhiều ngày. Không chỉ phải đối mặt với mùi hôi độc hại, các bác sĩ pháp y còn gánh áp lực tâm lý khi chứng kiến nỗi đau mất mát của gia đình nạn nhân...

Đặc thù nghề pháp y là vận dụng kiến thức y học để phục vụ pháp luật, hỗ trợ cơ quan tố tụng với phương châm: Khách quan, khoa học, chính xác. Trong giám định, họ luôn phải đứng trước sự “co kéo” từ nhiều phía: Bị hại mong muốn nâng tỉ lệ thương tích, bị can mong giảm để giảm trách nhiệm hình sự... Vì vậy, bác sĩ pháp y phải tuyệt đối công tâm, giữ gìn y đức, không để chi phối bởi bất cứ áp lực hay cám dỗ nào. Không ít trường hợp, việc mổ tử thi diễn ra trong sự phản đối của gia đình nạn nhân. Có người xúc phạm, có người ngăn cản. Trong tình huống đó, người làm nghề luôn cố gắng giữ cho mình “cái đầu lạnh” để bảo đảm tính khách quan, đồng thời cũng cần có trái tim ấm áp để chia sẻ, động viên, giúp người thân nạn nhân vơi bớt đau thương.

Công tác khám nghiệm hiện trường luôn đòi hỏi sự chính xác tuyệt đối, trong điều kiện nhiều khó khăn, phức tạp.

Trong thời gian qua, đội ngũ bác sĩ pháp y đã có nhiều đóng góp quan trọng từ những bản kết luận giám định luôn bảo đảm giá trị chứng cứ cao, là căn cứ quan trọng giúp cơ quan tiến hành tố tụng truy tố, xét xử đúng người, đúng tội, không bỏ lọt tội phạm, không làm oan người vô tội. Dù phải thường xuyên chịu sức ép vì áp lực công việc nhưng với bản lĩnh và tinh thần vì Nhân dân phục vụ, họ vẫn lặng thầm cống hiến, phụng sự pháp luật, bảo vệ công lý, mang lại niềm tin, bình yên và hạnh phúc cho Nhân dân.

Nguyễn Thơi