Lào Cai: Đẩy nhanh giải phóng mặt bằng tái định cư đường sắt

Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Danh Huy cùng Lãnh đạo UBND tỉnh Lào Cai kiểm tra thực địa vị trí ga Yên Bái.

Tại phường Âu Lâu, tỉnh Lào Cai, mặc dù với người dân, cuộc sống chủ yếu phụ thuộc vào sản xuất nông nghiệp, nhưng xác định trách nhiệm của công dân trước sự phát triển của đất nước, nhiều hộ gia đình ở đây đồng thuận cao khi nhà nước lấy đất ở, đất sản xuất để thực hiện dự án.

Phấn khởi khi Dự án đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng chạy qua địa bàn phường sẽ mở ra cơ hội phát triển kinh tế, xã hội cho địa phương. Gia đình anh Lê Huy Sâm, Tổ dân phố Nước Mát, phường Âu Lâu, tỉnh Lào Cai tích cực phối hợp với chính quyền địa phương, đơn vị chức năng thực hiện đo đạc, kiểm đếm cây cối hoa màu, kiến trúc để giải phóng mặt bằng khu tái định cư, phục vụ cho thi công dự án.

Anh Sâm chia sẻ, gia đình anh lần này là thứ tư hiến đất để thực hiện các dự án, công trình trên địa bàn tỉnh. Dự án này gia đình anh di chuyển cả nhà, nhưng gia đình vẫn đồng thuận chủ trương của Đảng và Nhà nước. Đến thời điểm này gia đình anh đã kiểm đếm xong tài sản để bàn giao mặt bằng cho công trình.

Tương tự, ông Lê Ái Toàn, Tổ dân phố Nước Mát phấn khởi, gia đình ông có diện tích thu hồi gần 2.000 m2 để thực hiện dự án đường sắt. Khi chính quyền thông báo thu hồi, gia đình ông đồng thuận cao và bàn giao khu đất cho đơn chính quyền để thực hiện thi công dự án.

Tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng chạy qua địa bàn phường Âu Lâu dài 12km, ảnh hưởng đến 44 cá nhân và tổ chức. Phường Âu Lâu bố trí 3 khu tái định cư gồm Nước Mát, Đoàn Kết và Đồng Danh để phục vụ thi công dự án. Với tinh thần chỉ bàn làm, không bàn lùi của Thủ tướng Chính phủ và thực hiện chiến dịch của tỉnh “90 ngày đêm hoàn thành giải phóng mặt bằng dự án”, phường chỉ đạo Ủy ban Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể tuyên truyền, vận động nhân dân về ý nghĩa của dự án, cung cấp thông tin đến chính sách thu hồi để người dân đồng thuận cao.

Lãnh đạo, cán bộ phường Âu Lâu, tỉnh Lào Cai rà soát, kiểm kê tài sản của nhân dân. Ảnh: TTXVN phát

Ông Cao Quý Duy, Phó Chủ tịch UBND phường Âu Lâu cho biết, đến nay về cơ bản 3 khu tái định cư của phường đã được kiểm đếm xong. Phường đang hoàn tất thủ tục thu thập hồ sơ, giấy tờ và xác minh nguồn gốc đất đai cũng như nhân khẩu để làm căn cứ cho việc lập phương án bồi thường. Dự kiến đến 15/9, phường sẽ hoàn thiện thủ tục xác minh nguồn gốc và lập phương án trước 30/9 theo đúng kế hoạch chỉ đạo của tỉnh.

Tại xã Châu Quế, tỉnh Lào Cai, Dự án tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng đi qua xã với chiều dài 19,3km, diện tích thu hồi hơn 214 ha và ảnh hưởng đến 664 hộ dân. Để phục vụ việc di dời, địa phương dự kiến xây dựng 5 khu tái định cư cho các hộ dân bị ảnh hưởng. Xã đã thành lập Hội đồng giải phóng mặt bằng, tiến hành tuyên truyền, hoàn tất việc lấy ý kiến và đo đạc diện tích đất bị thu hồi.

Những ngôi nhà gắn bó với người dân hàng chục năm nay, những nếp sống tưởng như khó thay đổi, thế nhưng vì sự phát triển chung, nhiều hộ dân đã đồng thuận hiến đất để phục vụ cho dự án đường sắt. Ông Dương Quốc Phòng, xã Châu Quế chia sẻ, gia đình ông ở đây từ năm 1996, lúc bấy giờ chỉ là căn nhà gỗ. Qua thời gian, gia đình ông có của ăn của để xây dựng được ngôi nhà sàn bê tông trị giá gần 1 tỷ đồng. Được xã tuyên truyền về ý nghĩa tuyến đường sắt đi qua, ông và người dân đều đồng tình ủng hộ, nhất trí cao.

Ông Hoàng Văn Tuấn, xã Châu Quế phấn khởi nói, ông rất vui mừng khi có đường sắt đi qua. Điều này tạo thuận lợi cho nhân dân đi lại và vận chuyển hàng hóa sau này. Ngay khi được tuyên truyền, ông đã phối hợp với chính quyền địa phương đo đạc, kiểm đếm tài sản để phục vụ thi công dự án

Đến nay, xã Châu Quế đã tiếp nhận bản đồ thu hồi đất của 3 khu tái định cư và tiến hành kiểm kê tài sản trên đất của các hộ trong diện bị ảnh hưởng. Các bước trong quy trình giải phóng mặt bằng được triển khai theo phương châm “Dân biết, dân bàn, dân đồng thuận”.

Ông Nguyễn Đình Đăng, Trưởng Phòng Kinh tế xã Châu Quế cho hay, để đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng, Đảng ủy, chính quyền địa phương, đặc biệt là Hội đồng giải phóng mặt bằng của xã tập trung giải quyết, kiểm đếm các điểm tái định cư cho nhân dân trước. Sau đó, khi có sơ đồ thửa, đường tuyến cụ thể, xã bắt đầu chuyển sang kiểm đếm diện tích của trục đường sắt.

Việc đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng chính là điều kiện quan trọng để Dự án đường sắt cao tốc Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng khởi công đúng kế hoạch vào tháng 12/2025. Đây không chỉ là yêu cầu về tiến độ, mà còn là trách nhiệm, là sự chung sức của chính quyền và nhân dân địa phương trong việc hiện thực hóa một công trình trọng điểm quốc gia.

Mặc dù quá trình triển khai dự án còn gặp khó khăn do điều chỉnh hướng tuyến, nhưng với tinh thần khẩn trương của cấp ủy chính quyền địa phương và sự đồng thuận của người dân, Dự án đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng trên địa bàn tỉnh Lào Cai sẽ được khởi công đúng kế hoạch, mở ra cơ hội về giao thương và hội nhập cho địa phương.

Dự án tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng có tổng chiều dài tuyến chính 390,9km. Trong đó, đoạn qua tỉnh Lào Cai dài 143,29km, qua địa bàn 12 xã, phường. Điểm đầu tại vị trí nối ray với Trung Quốc, điểm cuối tại phường Âu Lâu, tỉnh Lào Cai; có 4 nhà ga và 5 trạm tác nghiệp kỹ thuật. Tổng mức đầu tư dự án đoạn qua tỉnh Lào Cai là 203.231 tỷ đồng, trong đó chi phí bồi thường, hỗ trợ tái định cư 35.751 tỷ đồng.

Tỉnh Lào Cai có khoảng 1.397ha đất thu hồi, 5.181 hộ dân bị ảnh hưởng và 45 khu tái định cư bố trí phục vụ công tác giải phóng mặt bằng (khoảng 1.917 hộ gia đình cần bố trí sắp xếp tái định cư). Tỉnh có 104 dự án đang hoạt động trong Khu công nghiệp Đông Phố Mới, 2 Cụm công nghiệp (Đông Phố Mới, Sơn Mãn - Vạn Hòa) phải di chuyển để phục vụ thi công ga Lào Cai mới.

Bài và ảnh: Tuấn Anh (TTXVN)