Lấy khoa học công nghệ làm nền tảng, đổi mới sáng tạo làm động lực và chuyển đổi số làm kết nối

Là một trí thức trẻ đang công tác ở nước ngoài, ông đánh giá thế nào về sự chuẩn bị và tinh thần của dự thảo các văn kiện trình Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIV?

- Trước hết, tôi nhất trí cao với dự thảo các văn kiện trình Đại hội Đảng với phương châm: “Đoàn kết - Dân chủ - Kỷ cương - Đột phá - Phát triển”. So với phương châm của Đại hội XIII, khái niệm “Đột phá” đã thay thế khái niệm “Sáng tạo” thể hiện được rõ tầm nhìn chiến lược cũng như sự thống nhất trong quan điểm chỉ đạo của Đảng ta trong giai đoạn vừa qua để chuẩn bị cho sự phát triển sắp tới của đất nước.

Có thể nói, phương châm của Đại hội XIV đã bao quát đầy đủ những vấn đề cốt lõi nhất của Đảng, phù hợp với thực tiễn đặt ra cho đất nước, phản ánh đúng tình hình khách quan, thể hiện tầm vóc, vị thế của dân tộc trong thời đại; nguyên nhân và những bài học kinh nghiệm cô đọng, đúng thực chất. Các nội dung phản ánh đầy đủ, toàn diện sự lãnh đạo của Đảng trên tất cả các lĩnh vực, có những điểm mới cũng như những quan điểm cơ bản chỉ đạo thực hiện đường lối đổi mới đúng đắn, phù hợp nhằm phát triển đất nước trong tương lai.

Tôi nhận thấy, các dự thảo văn kiện đã được chuẩn bị công phu với tinh thần trách nhiệm, có tính khái quát và chất lượng cao.

Trong dự thảo có nhấn mạnh cụm từ “lấy khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số làm động lực chính”. Với chuyên môn của mình, ông có đề xuất gì để làm rõ hơn vai trò của các yếu tố này?

- Tôi nhận thấy việc dự thảo nhấn mạnh cụm từ này là hoàn toàn đúng đắn, gắn liền với tinh thần của Nghị quyết số 57-NQ/TW về đột phá về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Tuy nhiên, để nhấn mạnh vai trò, đường lối chỉ đạo của Đảng ta, tôi xin bổ sung và làm rõ cụm từ này như sau: “lấy khoa học công nghệ làm nền tảng, đổi mới sáng tạo làm động lực và chuyển đổi số làm kết nối”.

Việc bổ sung và thay đổi trên sẽ nhấn mạnh, làm rõ vai trò nền tảng của khoa học công nghệ như quan điểm chỉ đạo xuyên suốt của Đảng ta hiện nay, phù hợp với thực tiễn khi chúng ta cũng đã và đang định nghĩa, bổ sung khái niệm phương thức sản xuất số hiện nay để phù hợp với thực tiễn cuộc sống.

Khái niệm “đổi mới sáng tạo” là động lực chính để phát triển đất nước, mạnh dạn đưa và ứng dụng các ý tưởng mới vào cuộc sống để nâng cao năng suất lao động, giảm thiểu sức lao động, tăng cao và đồng đều chất lượng sản phẩm, cải thiện cuộc sống.

“Chuyển đổi số” là khái niệm tất yếu trong nền công nghiệp 4.0 cùng sự phát triển, ứng dụng trí tuệ nhân tạo vào mọi khía cạnh cuộc sống hiện nay. Việc “chuyển đổi số” không chỉ là kết nối và xóa đi khoảng cách địa lý mà còn giúp kết nối ý tưởng và thực tiễn, giúp các giấc mơ sớm trở thành hiện thực.

Về vấn đề nguồn nhân lực, ông có đề xuất cụ thể nào để “đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa” ngoài các nội dung đã nêu trong dự thảo?

- Trong khuôn khổ đóng góp, tôi mạnh dạn đề xuất bổ sung thêm một giải pháp đó là: “Tăng cường và đẩy mạnh công tác phát hiện, bồi dưỡng và đào tạo tài năng trẻ; tích cực thu hút, trọng dụng và gìn giữ nhân tài người Việt, hạn chế “chảy máu chất xám” trong bối cảnh toàn cầu hóa” bởi con người luôn là trung tâm, chủ thể, nguồn lực quan trọng nhất và mục tiêu của sự phát triển. Việc thu hút và trọng dụng nhân tài luôn được Đảng và Nhà nước ta chú trọng, gần nhất là Nghị định số 179/2024-NĐ/CP và chủ trương về chính sách đãi ngộ đặc biệt để thu hút ít nhất 100 chuyên gia hàng đầu về nước làm việc.

Theo ông, những khó khăn nào cần được giải quyết để công tác thu hút và giữ chân nhân tài, đặc biệt là người Việt Nam ở nước ngoài, được hiệu quả hơn?

- Khi triển khai vào cuộc sống thì công tác thu hút và trọng dụng nhân tài, đặc biệt đối với người Việt Nam ở nước ngoài, cũng gặp một số khó khăn nhất định. Ngoài vấn đề tài chính thì cần có lời giải đáp các câu hỏi về các vấn đề như: Công việc cụ thể cần giải quyết, môi trường làm việc thế nào, cơ hội thăng tiến, phát triển sự nghiệp và khả năng hòa nhập với môi trường trong nước. Cần có những phương án cụ thể về “cơ hội nghề nghiệp” đủ hấp dẫn để giữ chân nhân tài sau khi về nước, tránh việc “chảy máu chất xám”, đặc biệt đối với các tài năng trẻ không chỉ thuộc 4 lĩnh vực ưu tiên hàng đầu (đường sắt cao tốc, điện hạt nhân, trí tuệ nhân tạo, bán dẫn) mà còn các tài năng trẻ thuộc 11 nhóm công nghệ chiến lược, 35 nhóm sản phẩm chiến lược giai đoạn 2025 - 2030 theo Quyết định số 1131/QĐ-TTg.

Xin cảm ơn ông về những ý kiến đóng góp đầy tâm huyết!

Đức Anh (thực hiện)