Lấy sỏi san hồ lấp đầy đài bể thận cho người phụ nữ 51 tuổi

Sỏi san hô kích thước lớn 24×42 mm gây đau lưng dai dẳng, bác sĩ Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM đã nội soi tán sỏi thận qua đường hầm nhỏ xuyên da lấy sạch sỏi cho người bệnh.

Lên cơn đau quặn thận, bà Trinh, 51 tuổi, ngụ TP HCM đến Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM khám, bác sĩ phát hiện người bệnh có sỏi cùng lúc ở đoạn trên niệu quản phải, kích thước khoảng 8×10 mm. Thận trái có sỏi kích thước 24×42 mm cùng nhiều sỏi nhỏ ở đài thận trên.

ThS.BS Nguyễn Tân Cương, Phó khoa Tiết niệu, Trung tâm Tiết niệu – Thận học – Nam khoa, cho biết sỏi thận trái có hình dạng san hô lấp đầy các đài thận, nguy cơ nhiễm khuẩn và tổn thương thận một cách âm thầm, người bệnh cần phẫu thuật sớm.

Sỏi san hô cứng, kích thước lớn (màu trắng trong hình tròn đỏ) ở thận trái gây đau đớn cho người bệnh. Ảnh: BVCC

Do sỏi kích thước lớn, nhiễm khuẩn, nên không thể điều trị sỏi hai bên trong cùng một lần mổ, Ê-kíp bác sĩ tiết niệu đã nội soi ngược dòng bằng ống mềm tán sỏi và lấy sạch sỏi ở niệu quản bên phải cho bà Trinh trước, sau đó đặt một ống thông JJ vào niệu quản giúp nước tiểu lưu thông từ thận trái xuống bàng quang, làm giảm nguy cơ nhiễm khuẩn.

Một tháng sau, bà Trinh đến bệnh viện thực hiện cuộc phẫu thuật thứ hai. Theo bác sĩ Cương, với sỏi kích thước lớn, cứng như sỏi san hô, phương pháp ưu tiên là tán sỏi thận qua da do có thể tán sạch sỏi trong một lần phẫu thuật.

Ngoài ra có thể lựa chọn nội soi tán sỏi ngược dòng bằng ống mềm, tuy nhiên có thể phải thực hiện 2-3 lần mới sạch hết sỏi san hô, hoặc mổ mở để lấy sỏi. Người bệnh muốn sạch sỏi trong cùng một lần mổ, do đó đã lựa chọn phương pháp tối ưu nhất là tán sỏi thận qua da bằng đường hầm nhỏ.

Ê-kíp bác sĩ tạo một đường hầm nhỏ từ ngoài vào trong thận, sau đó sử dụng năng lượng laser công suất cao để phá vỡ viên sỏi san hô cứng, kích thước lớn thành các mảnh nhỏ. Đây là kỹ thuật ít xâm lấn, hiệu quả điều trị cao, có thể lấy sạch sỏi trong một lần phẫu thuật, rút ngắn thời gian nằm viện cho người bệnh, vết mổ nhỏ.

ThS.BS Nguyễn Tân Cương (phía trước) thực hiện tán sỏi thận qua da để lấy sạch sỏi san hô cho bà Trinh. Ảnh: BVCC

Ba ngày sau mổ, sức khỏe bà Trinh ổn định, được xuất viện. Sau tán sỏi, bác sĩ lưu ý người bệnh cần ăn uống nhiều nước, đồ ăn lỏng, cháo, súp trong vài ngày đầu, tăng cường rau xanh, trái cây, sữa để bổ sung dinh dưỡng.

Tránh dùng các thực phẩm chiên rán, dầu mỡ, hạn chế muối, đồ uống có cồn, cà phê, rượu bia, hải sản, thịt đỏ trong thời gian đầu. Tuân thủ uống đủ nước mỗi ngày để phòng tránh tạo sỏi, hạn chế vận động mạnh 1-2 tuần đầu và tái khám đúng lịch theo chỉ định của bác sĩ.

Sỏi san hô (còn gọi là sỏi struvite) là loại sỏi thận phức tạp và khó điều trị nhất trong các loại sỏi tiết niệu. Loại sỏi này có hình dạng giống nhánh san hô, chiếm gần như toàn bộ hệ thống đài – bể thận.

Thành phần của sỏi thường là magie amoni photphat, hình thành chủ yếu do nhiễm trùng đường tiết niệu. Nếu không được điều trị kịp thời, sỏi san hô có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm như nhiễm khuẩn, thận ứ nước, suy thận hoặc nhiễm khuẩn huyết.

Do kích thước lớn, cấu trúc phức tạp nên sỏi san hô không thể tự đào thải theo đường tự nhiên, việc điều trị nội khoa hầu như không hiệu quả, cần được can thiệp bằng phẫu thuật, thậm chí có trường hợp trải qua nhiều lần phẫu thuật mới làm sạch sỏi.

Hiện nay, phương pháp được lựa chọn hàng đầu là phẫu thuật lấy sỏi qua da bằng laser, kết hợp với các phương pháp nội soi khác với ưu điểm ít xâm lấn, hiệu quả cao và giúp người bệnh hồi phục nhanh hơn so với mổ mở.

Phương pháp này được chỉ định cho những trường hợp sỏi thận và sỏi niệu quản sát bể thận, sỏi cứng, kích thước lớn hơn 2 cm.