Liên thông xét nghiệm giữa các bệnh viện giúp tiết kiệm hàng trăm tỉ đồng
Tại Việt Nam, chi phí cho xét nghiệm, cận lâm sàng tương đương 30.000 tỉ đồng/năm. Tái sử dụng 1–2% kết quả xét nghiệm sẽ tiết kiệm 300–600 tỉ đồng.
Thông tin này được TS-BS Hà Anh Đức, Cục trưởng Cục Khám chữa bệnh (Bộ Y tế), công bố tại Hội nghị tổng kết Đề án "Tăng cường năng lực hệ thống quản lý chất lượng phòng xét nghiệm y học giai đoạn 2016 – 2025 và thực hiện liên thông kết quả xét nghiệm", ngày 29-9.
TS-BS Hà Anh Đức, Cục trưởng Cục Khám chữa bệnh (Bộ Y tế), phát biểu tại hội nghị
Ông Đức cho biết xét nghiệm y học đóng vai trò đặc biệt quan trọng trong toàn bộ chu trình chăm sóc sức khỏe, từ phòng ngừa, chẩn đoán, điều trị đến theo dõi và tiên lượng. Chi phí cho xét nghiệm, cận lâm sàng hiện chiếm tới 19,1% tổng chi BHYT (gần 30.000 tỉ đồng/năm), do đó yêu cầu tối ưu hóa hiệu quả, tiết kiệm chi phí và liên thông kết quả ngày càng cấp thiết.
Để đảm bảo kiểm chuẩn mẫu thì điều đầu tiên ống nghiệm lấy máu phải đạt chuẩn cao
Việc chuẩn hóa và quản lý chất lượng xét nghiệm không chỉ giúp giảm chi phí, thời gian, phiền hà cho người bệnh mà còn hỗ trợ bác sĩ chẩn đoán chính xác hơn nhờ truy cập lịch sử xét nghiệm thông qua hồ sơ sức khỏe điện tử. Đồng thời, điều này góp phần giảm áp lực lên hệ thống y tế và quỹ BHYT.
Triển khai Đề án từ năm 2016 theo Quyết định 316/QĐ-TTg, Bộ Y tế đã đạt được nhiều kết quả nổi bật như: Ban hành tiêu chí đánh giá chất lượng phòng xét nghiệm (QĐ 2429/QĐ-BYT), hướng dẫn đánh giá, đào tạo hơn 200 đánh giá viên và tập huấn cho hàng chục nghìn cán bộ y tế; phát triển hệ thống 3 trung tâm kiểm chuẩn chất lượng xét nghiệm y học tại Hà Nội, TP HCM và ĐH Y Dược TP HCM; trên 3.000 phòng xét nghiệm đã tự đánh giá và cải tiến chất lượng hằng năm, trong đó, có 500 phòng xét nghiệm được chuẩn hóa, công khai kết quả và tiến tới chứng nhận đạt chuẩn quốc tế ISO 15189.
Nhiều bệnh viện như Từ Dũ, Nhân dân Gia Định, Hữu Nghị, Nhi Đồng 1, Trung ương Huế… đã triển khai hiệu quả việc liên thông và tái sử dụng kết quả xét nghiệm.
Bộ Y tế cũng phối hợp với các đơn vị liên quan xây dựng mã danh mục dùng chung cho gần 100.000 thuật ngữ kỹ thuật, trong đó có gần 3.000 mã dành riêng cho kỹ thuật xét nghiệm phục vụ kết nối, liên thông trên nền tảng hồ sơ bệnh án điện tử.
Theo ông Đức, cả nước hiện đã có hơn 1.000 bệnh viện triển khai hồ sơ bệnh án điện tử, mở đường cho liên thông kết quả khám chữa bệnh, xét nghiệm và cận lâm sàng.
Theo ước tính, chỉ cần tái sử dụng 1–2% kết quả xét nghiệm đã giúp tiết kiệm khoảng 300–600 tỉ đồng mỗi năm, đồng thời nâng cao hiệu quả khám chữa bệnh toàn diện.
Tại hội nghị, lãnh đạo Cục Khám chữa bệnh đề nghị các Sở Y tế tiếp tục đẩy mạnh công khai mức chất lượng phòng xét nghiệm, hướng tới chuẩn hóa toàn hệ thống. Các cơ sở khám chữa bệnh cần tích cực áp dụng mã dùng chung, kết nối hồ sơ bệnh án điện tử, đồng thời các trung tâm kiểm chuẩn xét nghiệm cần phát huy vai trò hỗ trợ chuyên môn và đảm bảo công tác kiểm chuẩn.
Báo cáo tại hội nghị, đại diện Sở Y tế TP HCM cho biết sau sáp nhập, TP HCM có 164 bệnh viện, 38 trung tâm y tế, hơn 12.000 phòng khám tư nhân và 68 trạm cấp cứu. Để đảm bảo chất lượng xét nghiệm, từ năm 2006, TP HCM đã thành lập Trung tâm Kiểm chuẩn chất lượng xét nghiệm. Dự kiến cuối năm 2025 sẽ khởi công trụ sở mới tại huyện Bình Chánh.
Trung tâm được giao 6 nhiệm vụ gồm: tổ chức chương trình ngoại kiểm, cung cấp mẫu kiểm chuẩn, đào tạo – tập huấn, tư vấn – giám sát, nghiên cứu khoa học và kiểm định thiết bị. Tính đến năm 2025, trung tâm triển khai 63 chương trình ngoại kiểm và 3 chương trình so sánh liên phòng, sản xuất 27 loại mẫu ngoại kiểm và đào tạo hơn 12.000 lượt học viên.
Từ năm 2022–2025, Sở Y tế đã đánh giá 122 bệnh viện với 137 phòng xét nghiệm. Kết quả có 22 phòng đạt mức 4, 59 phòng đạt mức 2, vẫn còn 47 phòng chưa đánh giá, chủ yếu ở các đơn vị mới sáp nhập từ Bà Rịa – Vũng Tàu, Bình Dương. Dự kiến việc đánh giá sẽ hoàn tất vào quý I-2026.
Bên cạnh đó, TP HCM duy trì hội thi tay nghề kỹ thuật viên trưởng, định kỳ 2–3 năm/lần, góp phần nâng cao năng lực hệ thống xét nghiệm. Trong thời gian tới, thành phố tiếp tục đẩy mạnh đánh giá chất lượng và triển khai đồng bộ Đề án 316.
