Linh hoạt giải pháp vận động người dân tham gia các lớp xóa mù chữ

Lớp học xóa mù chữ tại xã Sà Phìn, tỉnh Tuyên Quang.

Những nỗ lực này nhằm khuyến khích người dân, đặc biệt là dân tộc thiểu số, tham gia học chữ, từ đó nâng cao chất lượng cuộc sống và thúc đẩy sự phát triển chung của tỉnh.

Không ngại khó

Sau sáp nhập, Tuyên Quang trở thành vùng đất hội tụ đông đảo các dân tộc thiểu số trong cả nước với 46 dân tộc cùng sinh sống. Toàn tỉnh có quy mô dân số hơn 1,8 triệu người, trong đó gần 70% là đồng bào dân tộc thiểu số. Đồng bào dân tộc tại các thôn bản vùng sâu, vùng xa, vùng biên giới vẫn còn những người chưa biết chữ.

Chưa kể, việc huy động học viên ra lớp, duy trì sĩ số học viên đi học chuyên cần cũng hết sức gian nan do đa số học viên đều là nữ và đều trong độ tuổi lao động chính của gia đình. Mặt khác, vào mùa nương rẫy, nhiều người thường đi làm xa nhà, xa bản; một số người do lớn tuổi nên tâm lý e dè, xấu hổ khi đi học…

Trong khi đó, công tác xóa mù chữ vẫn còn một số tồn tại, hạn chế như nhận thức của người dân chưa đầy đủ. Hiệu quả công tác xóa mù chữ chưa cao. Hệ thống trường lớp, cơ sở vật chất phục vụ giảng dạy học tập của một số xã miền núi còn khó khăn, thiếu thốn.

Đặc biệt, do địa bàn các huyện miền núi rộng, giao thông khó khăn, đồng bào dân tộc thiểu số sống phân tán, rải rác, nên việc điều tra con số người mù chữ để mở lớp, vận động ra lớp và quản lý lớp học khó khăn.

Từ thực tế đó, những năm qua, việc tổ chức và duy trì lớp học xóa mù chữ tại các địa bàn vùng cao được tỉnh Tuyên Quang xác định là nhiệm vụ quan trọng, với mục tiêu nâng cao dân trí, xóa đói giảm nghèo, phát triển văn hóa, xã hội.

Một trong những giải pháp nổi bật trong công tác xóa mù chữ tại Tuyên Quang là việc đưa giáo viên đến tận các thôn, bản, khu dân cư. Đặc biệt, với địa hình miền núi, giao thông khó khăn, việc tổ chức các lớp học ngay tại các địa phương đã giúp người dân không phải đi xa, tiết kiệm thời gian và chi phí.

Các lớp học được tổ chức tại các nhà văn hóa thôn, trường học hoặc điểm sinh hoạt cộng đồng, mang lại cơ hội học tập cho những người chưa từng được đến trường. Điều này không chỉ khắc phục được sự khó khăn về khoảng cách mà còn thể hiện sự quan tâm của các cấp chính quyền đối với mọi đối tượng trong cộng đồng.

Là một người con của mảnh đất Sà Phìn, tỉnh Tuyên Quang, thầy giáo Vàng Mí Khành, Phó Hiệu trưởng Trường PTDT Bán trú Tiểu học và THCS Sà Phìn, tỉnh Tuyên Quang thấu hiểu rất rõ những thiệt thòi khi người dân trong xã không biết đọc, biết viết.

Nhiều năm nay, thầy Khành tích cực tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương mở các lớp xóa mù chữ tại các thôn. Đồng thời cũng tự mình băng rừng, vượt núi xuống từng thôn bản tuyên truyền tham gia học xóa mù chữ.

Trong 9 tháng đầu năm 2025, toàn tỉnh Tuyên Quang sau hợp nhất đã mở được hơn 70 lớp xóa mù chữ.

Linh hoạt các giải pháp tuyên truyền

Một yếu tố không thể thiếu trong công tác xóa mù chữ tại Tuyên Quang là công tác tuyên truyền. Tỉnh đã chú trọng triển khai các chiến dịch tuyên truyền sâu rộng về lợi ích của việc học chữ đối với cuộc sống và sự phát triển của mỗi cá nhân.

Các phương tiện truyền thông như đài phát thanh, truyền hình, hệ thống loa phát thanh tại các thôn bản đã phát huy hiệu quả trong việc đưa thông tin đến với người dân. Hơn nữa, các cơ quan chức năng cũng tổ chức các buổi tọa đàm, hội thảo, gặp gỡ trực tiếp với người dân để giải đáp thắc mắc, động viên họ tham gia học chữ.

Theo thầy giáo Vàng Mí Khành, Phó Hiệu trưởng Trường PTDT Bán trú Tiểu học và THCS Sà Phìn: Để thu hút học viên đến lớp và tiếp thu bài học tốt, các giáo viên đã vận dụng linh hoạt các phương pháp dạy học, thường xuyên sử dụng tiếng đồng bào kết hợp tiếng phổ thông để đặt những câu hỏi gần gũi, dễ hiểu, dễ nhớ; xây dựng các học liệu, đồ dùng trực quan phù hợp với người học; gắn nội dung dạy học với tình hình phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội của địa phương.

Ngoài ra, địa phương còn tổ chức cho người dân tham gia tích cực vào hoạt động văn hóa văn nghệ vào các lễ hội của đồng bào và tổ chức ngày Đại đoàn kết các dân tộc ở thôn, xã; tham gia các sự kiện văn hóa du lịch tại địa phương, biểu diễn các tiết mục văn nghệ đặc sắc, các trò chơi dân gian, làm các sản phẩm văn hóa truyền thống...

Nhờ sự vào cuộc quyết liệt của các cấp chính quyền, sự phối hợp chặt chẽ giữa các tổ chức chính trị, xã hội và cộng đồng, công tác xóa mù chữ tại Tuyên Quang đã đạt được những kết quả tích cực.

Trong 9 tháng đầu năm 2025, toàn tỉnh Tuyên Quang sau hợp nhất đã mở được hơn 70 lớp xóa mù chữ, thu hút trên 2.000 người tham gia. Các lớp học là sự phối hợp chặt chẽ giữa ngành Giáo dục, Bộ đội Biên phòng, Hội Liên hiệp Phụ nữ và Tỉnh đoàn… Tuyên Quang, từ một tỉnh có tỷ lệ mù chữ cao sau năm 1945, đến nay đã đạt chuẩn xóa mù chữ, phổ cập giáo dục tiểu học và trung học cơ sở; trên 98% trẻ em trong độ tuổi đến trường được đi học.

Nhiều người dân, nhất là những bà con dân tộc thiểu số, đã có thể đọc, viết, sử dụng kiến thức học được vào cuộc sống, nâng cao chất lượng đời sống và tạo cơ hội tham gia vào các hoạt động kinh tế - xã hội của địa phương.

Tuy nhiên, công tác xóa mù chữ vẫn còn nhiều thách thức, nhất là đối với những vùng sâu, vùng xa, những đối tượng còn khó khăn trong việc tiếp cận các hình thức học tập hiện đại.

Chính vì vậy, trong thời gian tới, tỉnh Tuyên Quang sẽ tiếp tục đẩy mạnh các giải pháp đổi mới, sáng tạo, không ngừng nâng cao chất lượng dạy và học, bảo đảm mọi người dân đều có cơ hội học chữ, góp phần thực hiện mục tiêu xây dựng một xã hội học tập, phát triển bền vững.

Long Anh - Minh Sơn