Liverpool và bóng đá Malaysia chung một căn bệnh vô định

Malaysia đánh mất bản sắc và phải trả giá.

Trận thua này không chỉ khiến đội bóng của HLV Arne Slot rơi xuống vị trí thứ 11 trên bảng xếp hạng mà còn là thất bại thứ 6 kể từ đầu mùa. Con số 6 phơi bày một vấn đề mang tính bản chất hơn là nhất thời. Liverpool không sa sút vì vận rủi hay lịch thi đấu dồn dập; họ sa sút vì những quyết định chiến lược sai lầm đến từ chính nội bộ đội bóng.

Tự tay đập di sản

Thực tế, đội hình Jurgen Klopp để lại được xem như một di sản hoàn hảo, đủ chất lượng, đủ bản sắc và đủ bền vững để Liverpool có thể tiếp tục cạnh tranh sòng phẳng ở đỉnh cao. Mùa giải trước, chính bộ khung do Klopp xây dựng nhưng do Slot dẫn dắt lại mang về chức vô địch Premier League một cách đầy thuyết phục. Điều đó chứng minh rằng nền móng của Liverpool không hề mục ruỗng; vấn đề nằm ở việc họ đã bất ngờ quyết định “đập đi” di sản ấy chỉ sau vài tháng tận hưởng vinh quang.

Thay vì duy trì bộ khung cũ hoặc chỉ điều chỉnh một cách hợp lý, Liverpool chọn con đường đầy rủi ro: thay máu quá nhanh và quá cực đoan. Họ để những cầu thủ phù hợp với hệ thống như Luis Diaz hay Darwin Nunez rời sân Anfield, trong khi những người thể hiện không đạt kỳ vọng như Federico Chiesa hay Mohamed Salah luống tuổi lại không phải là người bị loại bỏ.

Slot đang méo mặt với dàn tân binh do ông mua.

Mùa hè vừa qua, Liverpool vung tới gần nửa tỷ bảng cho loạt tân binh đình đám nhằm tái thiết đội hình theo ý tưởng của Slot. Nhưng tiền bạc chưa bao giờ là bảo chứng cho thành công nếu nó không đi cùng sự tôn trọng các giá trị cốt lõi.

Alexander Isak, bản hợp đồng đắt giá nhất lịch sử Premier League, đang trở thành biểu tượng cho sự lãng phí đó. Anh đá chính bốn trận và Liverpool thua cả bốn. Những con số lạnh lùng không chỉ nói lên phong độ của một cá nhân, mà còn chỉ ra một hệ thống vận hành thiếu gắn kết, thiếu ổn định và thiếu tầm nhìn dài hạn. Liverpool tự đánh mất chính mình khi họ tháo bỏ nền tảng từng giúp CLB lên đỉnh thay vì xây dựng lớp mới dựa trên cái gốc Klopp tạo dựng.

Cựu trung vệ Jamie Carragher giải thích rất xác đáng: "Slot muốn Liverpool trở nên quyến rũ và hấp dẫn. Ông ấy luôn mơ mộng PSG, hâm mộ Pep Guardiola, ép Liverpool chơi bóng nhiều hơn, ghi bàn nhiều hơn, nhưng không ngờ là các đối thủ cũng thay đổi để thích ứng. Họ thi đấu mạnh mẽ hơn, tận dụng tốt các tình huống cố định, ném biên dài, và rồi bỏ xa Liverpool".

Malaysia cũng tự phá nhà mình

Căn bệnh “tự phá bỏ bản sắc” ấy không chỉ xuất hiện ở Liverpool mà còn đang phản chiếu rõ nét trong bóng đá Malaysia. FAM trong nhiều năm qua lao vào canh bạc nhập tịch, tìm cách nâng tầm đội tuyển bằng con đường nhanh nhất và tốn kém nhất là dùng tiền để chiêu mộ cầu thủ nước ngoài.

Nhưng khác với Liverpool, Malaysia thậm chí còn bước qua lằn ranh đạo đức và pháp lý, dẫn đến vụ 7 cầu thủ nhập tịch sử dụng hồ sơ giả mạo bị FIFA điều tra và kỷ luật. Không chỉ nguy cơ vắng mặt ở các giải lớn, bóng đá Malaysia giờ còn bị chặn đứng mô hình “nhập tịch thần tốc” vốn là trụ cột của họ suốt những năm qua.

Nhưng điều đáng lo hơn nằm ở sự thui chột của bóng đá trẻ, hệ quả tất yếu khi một nền bóng đá quá phụ thuộc vào ngoại lực. Danh sách U22 Malaysia dự SEA Games 33 cho thấy một thực trạng khiến người hâm mộ sốc nặng: chỉ 6 cầu thủ đang thi đấu tại Super League được gọi lên tuyển, phần lớn còn lại chơi ở hạng dưới. Khi đội U22 của một quốc gia không chen chân nổi vào giải vô địch quốc gia, đó không chỉ là tín hiệu về chất lượng mà còn cảnh báo một hệ sinh thái bóng đá đang lệch chuẩn.

U22 Malaysia chỉ có 6 cầu thủ chơi ở hạng cao nhất.

Điều trớ trêu là bóng đá trẻ Malaysia thật ra không hề yếu. U17 Malaysia vừa có màn trình diễn ấn tượng tại vòng loại U17 châu Á, nơi họ thi đấu với cường độ cao, pressing tầm cao, chuyển trạng thái nhanh và ghi hàng loạt bàn thắng nhờ sự vượt trội về thể hình, tốc độ và kỷ luật chiến thuật. Những cầu thủ ấy là minh chứng rằng Malaysia có nền tảng tốt, có khả năng đào tạo nội lực. Nhưng một thế hệ tài năng như vậy hoàn toàn có thể bị thui chột nếu môi trường bóng đá tiếp tục đặt niềm tin vào con đường tắt mang tên nhập tịch thay vì đầu tư để các cầu thủ trẻ thực sự trưởng thành trong hệ thống chuyên nghiệp.

Điểm chung trong thất bại của Liverpool và Malaysia chính là một “cua quá gắt” trong hành trình xây dựng lực lượng. Liverpool thay đổi bộ khung quá mạnh tay, còn Malaysia đặt cược tất cả vào người ngoài rồi rơi vào vòng xoáy lệ thuộc. Một bên làm đúng luật nhưng sai hướng; một bên thì sai cả cách làm lẫn tinh thần thể thao. Nhưng hậu quả lại giống nhau: đánh mất bản ngã, đánh mất sự ổn định và đánh mất quyền kiểm soát tương lai.

Trong bóng đá, không có “vô địch” nào đến từ sự vội vã, và càng không có thành công nào đến từ việc chối bỏ chính mình. Khi bản sắc bị tháo dỡ, chỉ còn lại một hành trình “vô định”, nơi cả Liverpool lẫn Malaysia đều đang loay hoay mà chưa thấy ánh sáng cuối con đường.

Tú Anh