Lộ chi tiết đề xuất hòa bình ông Putin đưa ra tại thượng đỉnh với ông Trump

Hãng tin Reuters ngày 21-8 dẫn ba nguồn tin rằng tại cuộc gặp thượng đỉnh với Tổng thống Mỹ Donald Trump hồi tuần trước, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã đưa ra các đề xuất để đạt thỏa thuận hòa bình với Ukraine.

Các đề xuất gồm: Ukraine phải từ bỏ toàn bộ vùng Donbass (Donbas theo tiếng Ukraine) ở phía đông, từ bỏ nguyện vọng gia nhập Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO), giữ thế trung lập và không cho lực lượng phương Tây hiện diện trong lãnh thổ.

Ông Putin đã gặp ông Trump tại Alaska hôm 15-8 trong hội nghị thượng đỉnh Nga - Mỹ đầu tiên sau hơn bốn năm. Gần như toàn bộ ba tiếng họp kín được dành để thảo luận về khả năng đạt một thỏa thuận cho cuộc chiến ở Ukraine, theo các nguồn tin.

Tổng thống Nga Vladimir Putin (trái) và Tổng thống Mỹ Donald Trump tại Căn cứ chung Elmendorf Richardson ở TP Anchorage (bang Alaska, Mỹ) ngày 15-8. Ảnh: Doug Mills/THE NEW YORK TIMES

Phát biểu trong cuộc họp báo chung với Tổng thống Trump, Tổng thống Putin nói cuộc gặp có thể mở ra con đường hòa bình cho Ukraine, nhưng cả hai nhà lãnh đạo đều không nêu cụ thể về những gì đã bàn bạc.

Reuters cho biết bản tường thuật mà hãng tin này có được là chi tiết nhất từ trước đến nay về đề xuất hòa bình tại thượng đỉnh.

Các nguồn tin Nga nói với Reuters rằng về cơ bản Tổng thống Putin đã nhượng bộ so với yêu sách lãnh thổ đưa ra hồi tháng 6-2024, vốn yêu cầu Ukraine nhường toàn bộ bốn tỉnh mà Moscow tuyên bố là một phần của Nga, gồm Donetsk và Luhansk ở miền đông Ukraine (hợp thành vùng Donbass) cùng với Kherson và Zaporizhia ở phía nam.

Trong đề xuất mới, ông Putin vẫn giữ nguyên yêu cầu Ukraine rút hoàn toàn khỏi những phần của Donbass mà nước này còn kiểm soát. Nga sẽ dừng lại ở các vị trí đang kiểm soát hiện nay tại Zaporizhia và Kherson, không tiến sâu thêm.

Theo ước tính của Mỹ và dữ liệu nguồn mở, Nga kiểm soát khoảng 88% Donbass và 73% Zaporizhia cùng Kherson.

Moscow cũng sẵn sàng trao trả những phần nhỏ thuộc các tỉnh Kharkiv, Sumy và Dnipropetrovsk mà nước này đang kiểm soát như một phần của thỏa thuận tiềm năng, theo các nguồn tin.

Ông Putin cũng giữ nguyên những yêu cầu trước đó, bao gồm: Ukraine từ bỏ nguyện vọng gia nhập NATO, song song đó, NATO phải có cam kết pháp lý không mở rộng thêm về phía đông.

Ngoài ra, phía Nga yêu cầu hạn chế quy mô quân đội Ukraine, và đảm bảo không có lực lượng phương Tây nào được triển khai trên lãnh thổ Ukraine dưới hình thức lực lượng gìn giữ hòa bình, các nguồn tin cho biết.

Mỹ, Nga, Ukraine và NATO chưa bình luận về các đề xuất trên.

Tổng thống Ukraine - ông Volodymyr Zelensky nhiều lần bác bỏ ý tưởng rút quân để đổi lấy thỏa thuận, đồng thời khẳng định vùng công nghiệp Donbass là “pháo đài” chặn đứng bước tiến sâu hơn của Nga vào Ukraine.

“Nếu nói đơn giản rằng phải rút khỏi miền đông, chúng tôi không thể làm thế. Đây là vấn đề sống còn của đất nước, liên quan đến các tuyến phòng thủ vững chắc nhất” - ông Zelensky nói với báo chí hôm 21-8.

THẢO VY