Lo ngại phụ nữ cao tuổi cô đơn, đề xuất chiến lược chăm sóc sức khỏe nam giới

Chăm sóc sức khỏe nam giới

Tại phiên thảo luận tại hội trường về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về một số cơ chế, chính sách đột phá cho công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân; chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia về chăm sóc sức khỏe, dân số giai đoạn 2026-2035 diễn ra sáng 2/12, đại biểu Tô Ái Vang (Cần Thơ) đã đề cập đến vấn đề sức khỏe và tuổi thọ của nam giới.

Theo bà Vang, số liệu của Tổng cục Thống kê cho thấy nữ giới sống thọ hơn nam giới khoảng 5 năm. Khoảng cách tuổi thọ này không chỉ ở Việt Nam mà còn phổ biến tại nhiều quốc gia. Nghiên cứu của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và Liên Hợp Quốc cho thấy tuổi thọ trung bình của nam giới thường thấp hơn nữ 5-10 năm và có xu hướng gia tăng. Ở Trung Quốc, nam giới sống ngắn hơn nữ 5 năm; tại Mỹ là 7 năm; còn ở Nga gần 10 năm.

Phụ nữ cao tuổi sống thọ hơn nam giới

Trước thực trạng này, bà Vang đề xuất cần bổ sung nam giới vào nhóm đối tượng của các chương trình y tế chuyên biệt nhằm giải quyết thách thức sức khỏe đặc thù, nâng cao hiệu quả phòng bệnh và chất lượng sống.

Đồng thời, trong Chương trình mục tiêu quốc gia, đại biểu đề nghị bổ sung một dự án về chiến lược sức khỏe nam giới, tập trung vào can thiệp hành vi, truyền thông giới và cung cấp dịch vụ thân thiện để hỗ trợ nam giới khi bước vào tuổi trung thọ.

“Nếu không, vào tuổi 70, nam giới sẽ có nhiều biến đổi về sức khỏe và cuộc sống. Đến khi đó, gia đình và xã hội sẽ thiếu trụ cột, thiếu sự cân bằng giới, thiếu sự phát triển bền vững khi bước vào tuổi trung thọ”, bà nói và cho rằng điều này cũng có thể là nguyên nhân dẫn đến sự cô đơn, bất bình đẳng ở phụ nữ tuổi xế chiều.

Người cao tuổi mất bạn đời, phụ nữ chiếm hơn 80% ở mọi nhóm tuổi

Theo báo cáo Tổng điều tra dân số giữa kỳ (thời điểm 0h ngày 1/4/2024), dân số Việt Nam là 101.112.665 người, gồm 50.346.030 nam (49,8%) và 50.766.626 nữ (50,2%).

Số người từ 60 tuổi trở lên hiện đạt 14,2 triệu, tăng 2,8 triệu so với năm 2019. Dự báo đến năm 2030, nhóm này sẽ xấp xỉ 18 triệu người, tăng gần 4 triệu so với 2024.

Tuổi thọ bình quân năm 2024 là 74,7 tuổi, tăng 1,1 năm so với năm 2019.

Báo cáo “Người cao tuổi Việt Nam: Phân tích từ Điều tra Biến động dân số và Kế hoạch hóa gia đình năm 2021” (Tổng cục Thống kê và Quỹ Dân số Liên Hợp Quốc) cho thấy ở tất cả các nhóm tuổi từ 60 trở lên, tỷ lệ phụ nữ ngày càng nhiều khi tuổi càng cao.

GS. TS Nguyễn Đình Cử. Ảnh: N. Huyền

Đáng chú ý, phụ nữ cao tuổi có tỷ lệ góa chồng cao gấp hơn 4 lần tỷ lệ nam giới góa vợ. Trong số những người cao tuổi mất bạn đời, phụ nữ chiếm hơn 80% ở mọi nhóm tuổi.

Theo chuyên gia dân số Nguyễn Đình Cử, trung bình người cao tuổi ở Việt Nam mắc 3-4 bệnh. Tuổi thọ tăng lên nhưng số năm sống với bệnh tật cũng nhiều hơn: mỗi người Việt Nam có khoảng 10 năm phải sống chung với bệnh, làm giảm chất lượng cuộc sống và số năm sống khỏe mạnh.

Cũng theo báo cáo trên, 11,7% người cao tuổi (khoảng 1,47 triệu người) mắc ít nhất một khuyết tật chức năng (nhìn, nghe, vận động, ghi nhớ, tập trung hoặc giao tiếp bằng ngôn ngữ thông thường).

Đặc biệt, 6,32% (tương đương gần 796 nghìn người) rất khó khăn hoặc không thể tự thực hiện các hoạt động sinh hoạt hằng ngày như ăn, mặc, tắm rửa. Đây là nhóm cần được chăm sóc và hỗ trợ thường xuyên, trong đó phụ nữ có tỷ lệ gặp khó khăn cao hơn nam giới.

Ở góc độ chăm sóc người cao tuổi, các chuyên gia cho rằng việc phải sống một mình do góa vợ/chồng - mà phụ nữ chiếm tỷ lệ lớn - khiến họ dễ đối mặt với nhiều vấn đề sức khỏe thể chất và tinh thần.

N. Huyền