Loạt doanh nghiệp thủy sản như Vĩnh Hoàn, Minh Phú... bứt tốc trước thềm thuế quan

Tiết giảm chi phí khi doanh thu đi ngang

Kinh doanh các sản phẩm cá tra là chủ yếu, trong quý II, doanh thu của Vĩnh Hoàn (mã: VHC) chỉ đi ngang với gần 3.200 tỷ đồng, nhưng nhờ giảm giá vốn và chi phí tài chính, lợi nhuận sau thuế của công ty tăng mạnh 53%, lên 522 tỷ đồng, mức cao nhất trong 7 quý trở lại đây. Lũy kế 6 tháng, Vĩnh Hoàn lãi sau thuế 733 tỷ đồng, tăng 38% so với cùng kỳ.

Đây là kết quả bán niên tích cực nhất kể từ năm 2022, qua đó thực hiện khoảng 53% chỉ tiêu lợi nhuận cả năm theo kịch bản khả quan và 70% nếu xét theo phương án cơ bản.

Trước đó, Công ty đã điều chỉnh kế hoạch ngay trước thềm đại hội thường niên, giảm mục tiêu lợi nhuận từ 1.500 tỷ đồng do lo ngại rủi ro thuế từ Mỹ. Tổng Giám đốc Nguyễn Ngô Vi Tâm cho biết việc thay đổi phản ánh sự thận trọng khi Mỹ công bố mức thuế đối ứng lên đến 46%, dù sau đó gia hạn thêm 90 ngày. Theo bà Tâm, mức thuế này nếu được áp dụng có thể khiến lợi nhuận giảm 15-30%.

Tại đại hội, bà Tâm khẳng định hoạt động xuất khẩu quý II vẫn duy trì ổn định khi các doanh nghiệp chủ động giao hàng sớm, tránh thời điểm thuế có hiệu lực vào đầu tháng 7.

Mỹ hiện là thị trường xuất khẩu lớn nhất của VHC, chiếm 56% tổng doanh số năm 2024. Đầu năm 2025, Doanh nghiệp là đơn vị duy nhất của Việt Nam được Mỹ miễn áp thuế chống bán phá giá đối với cá tra và cá basa.

Tại Nam Việt (mã: ANV), nhờ sản lượng và giá bán tăng đồng thời, Nam Việt ghi nhận doanh thu quý II tăng 45%, đạt 1.726 tỷ đồng. Đặc biệt, công ty đã đảo chiều mạnh mẽ từ khoản lỗ hơn 2 tỷ đồng cùng kỳ năm trước sang mức lãi sau thuế 332 tỷ đồng, cao nhất kể từ năm 2019. Sau nửa đầu năm, Nam Việt đã vượt kế hoạch lợi nhuận cả năm.

Chỉ sau 6 tháng đầu năm, công ty đã vượt chỉ tiêu lợi nhuận dù mới hoàn thành 46% kế hoạch doanh thu.

Với mặt hàng tôm, Tập đoàn Thủy sản Minh Phú (mã: MPC) cũng cho thấy sự hồi phục ấn tượng. Dù doanh thu quý II/2025 giảm nhẹ 3% còn 3.620 tỷ đồng, nhưng lợi nhuận sau thuế tăng gấp 4,3 lần so với cùng kỳ, đạt 165 tỷ đồng. Nhờ tập trung sản xuất các mặt hàng giá trị gia tăng và tiết giảm chi phí bán hàng, Minh Phú đã đạt mức lợi nhuận cao nhất từ quý I/2023.

Lũy kế 6 tháng đầu năm, Minh Phú ghi nhận doanh thu thuần đạt 6.468 tỷ đồng, giảm nhẹ so với cùng kỳ, song lợi nhuận sau thuế tăng gấp 4 lần, lên mức 182 tỷ đồng. So với kế hoạch lợi nhuận sau thuế cả năm 997 tỷ đồng, công ty đã hoàn thành 18% mục tiêu.

Lý giải cho kết quả này, công ty cho biết do chủ động sản xuất và bán những mặt hàng giá trị gia tăng, giúp lãi gộp tăng, dẫn đến lợi nhuận sau thuế tăng lên.

Ngược lại, cũng có doanh nghiệp chịu nhiều áp lực từ thuế như CTCP Thực phẩm Sao Ta (mã: FMC). Quý II/2025, doanh thu của công ty tăng 50%, đạt 1.876 tỷ đồng, nhưng lợi nhuận sau thuế chỉ tăng 22% lên 102 tỷ đồng. Nguyên nhân chính đến từ chi phí bán hàng và thuế phòng vệ thương mại tăng mạnh .Riêng thuế chống bán phá giá và thuế đối ứng tại Mỹ đã khiến chi phí tăng thêm gần 84 tỷ đồng. Lũy kế 6 tháng, dù doanh thu tăng 43%, lợi nhuận của Sao Ta lại giảm nhẹ còn 139 tỷ đồng.

Ảnh: Mai Trang tổng hợp từ BCTC.

Mức thuế mới sẽ ảnh hưởng đến các đơn hàng dài hạn

Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), trong 6 tháng đầu năm 2025, xuất khẩu thủy sản đạt 5,2 tỷ USD, tăng gần 19% so với cùng kỳ. Tôm và cá tra là hai sản phẩm chủ lực, lần lượt mang về 2,07 tỷ USD và 1 tỷ USD.

Tuy vậy, bức tranh xuất khẩu những tháng cuối năm vẫn tiềm ẩn nhiều rủi ro. Theo VASEP, việc Mỹ áp thuế 20% với hàng xuất khẩu Việt Nam khiến doanh nghiệp chịu sức ép lớn hơn về chi phí đầu vào, thương lượng giá bán, cũng như tiến độ giao hàng.

Tuy nhiên, với năng lực chế biến được đầu tư bài bản và xu hướng chuyển dịch từ xuất khẩu thô sang chế biến sâu ngày càng rõ nét, Việt Nam đang sở hữu nhiều dư địa để điều chỉnh chiến lược và thích ứng nhanh hơn với biến động thương mại.

Cùng đó, thủy sản Việt Nam vẫn có lợi thế ở một số mặt hàng do một số nước đối thủ cũng bị áp thuế tương tự như Việt Nam. Riêng các sản phẩm cá tra chế biến sâu thuộc mã HS16 đạt 26 triệu USD, tăng tới 48% nhờ nhiều doanh nghiệp đã chủ động "gom hàng" trước thời điểm áp thuế.

Tuy nhiên, hiệp hội này cũng cho rằng, các doanh nghiệp cũng cần tính toán kỹ lưỡng về tỷ suất lợi nhuận, chi phí logistics và điều kiện hợp đồng khi xuất khẩu sang Mỹ do việc chính thức áp dụng mức thuế mới sẽ trực tiếp ảnh hưởng tới khả năng duy trì đơn hàng dài hạn. Việc đa dạng hóa thị trường, mở rộng hệ thống phân phối tại châu Âu, Trung Đông hoặc Mỹ Latinh nên tiếp tục được xem là chiến lược dài hạn, đặc biệt trong bối cảnh rủi ro địa chính trị và bảo hộ thương mại ngày càng gia tăng.

Trang Mai