Logistics Việt - trụ cột của nền kinh tế với sự tăng trưởng mạnh mẽ

Bức tranh toàn ngành Logistics Việt Nam năm 2025 được tô điểm bởi sự hiện diện nổi bật của những tập đoàn, doanh nghiệp hàng đầu, được vinh danh trong danh sách Top 10 Uy tín và Top 5 do Vietnam Report công bố. Kết quả này được xây dựng dựa trên ba tiêu chí khoa học: năng lực tài chính, uy tín truyền thông và đánh giá từ các đối tác liên quan, phản ánh khách quan sức mạnh và vị thế của các doanh nghiệp.

Nguồn: Vietnam Report, tháng 12/2025

Sự phân chia bảng xếp hạng theo từng phân khúc chuyên sâu cho thấy sự trưởng thành và tính chuyên môn hóa cao của thị trường. Ở nhóm ngành Giao nhận quốc tế, Kho bãi và Dịch vụ Logistics bên thứ 3, thứ 4, những cái tên quen thuộc và có bề dày như Công ty cổ phần Gemadept, Công ty Cổ phần Transimex… tiếp tục khẳng định vị thế dẫn đầu với mạng lưới rộng khắp và năng lực tích hợp dịch vụ mạnh mẽ. Trong lĩnh vực Vận tải hàng hóa, các doanh nghiệp như Tổng công ty Hàng hải Việt Nam, Tổng công ty Cổ phần Vận tải dầu khí… nổi lên nhờ đội ngũ phương tiện hiện đại và hệ thống quản lý vận tải chuyên nghiệp.

Nguồn: Vietnam Report, tháng 12/2025

Phân khúc Khai thác cảng chứng kiến sự thống trị của các “ông lớn” như Công ty TNHH MTV Tổng công ty Tân cảng Sài Gòn và Tổng công ty Hàng không Việt Nam, những đơn vị nắm giữ cơ sở hạ tầng cảng trọng yếu, đóng vai trò cửa ngõ thương mại quốc tế. Sự bùng nổ của thương mại điện tử được phản ánh rõ nét qua bảng xếp hạng nhóm Chuyển phát nhanh, giao hàng chặng cuối với sự hiện diện của các “kỳ lân” công nghệ như Tổng công ty cổ phần Bưu chính Vietel, Tổng công ty Bưu điênh điện Việt Nam và những doanh nghiệp truyền thống đã chuyển đổi số thành công. Nhóm ngành Logistics Hàng không và Vận tải Siêu trường – Siêu trọng, dù quy mô nhỏ hơn, cũng cho thấy những doanh nghiệp tiên phong với năng lực đặc thù, đáp ứng các nhu cầu vận chuyển phức tạp và có giá trị cao.

Nguồn: Vietnam Report, tháng 12/2025

Động lực tăng trưởng từ nền tảng vĩ mô vững chắc và dòng vốn FDI

Sự phát triển của các doanh nghiệp logistics không nằm ngoài quỹ đạo tăng trưởng chung của nền kinh tế. Năm 2025 với mức GDP ước đạt 8% đã tạo ra một nền tảng vĩ mô ổn định, trong đó sản xuất công nghiệp tăng trưởng 9,3% là động lực chính kéo theo nhu cầu logistics nội địa và quốc tế bùng nổ. Tổng kim ngạch xuất nhập khẩu ước vượt 910 tỷ USD, cùng với khối lượng hàng hóa vận chuyển nội địa đạt gần 2,73 tỷ tấn, đã vẽ nên một thị trường cực kỳ sôi động.

Nguồn: Vietnam Report, tháng 12/2025

Đặc biệt, Việt Nam tiếp tục là điểm đến hấp dẫn của dòng vốn FDI, với vốn thực hiện 11 tháng đạt 23,6 tỷ USD – mức cao nhất trong 5 năm. Các tập đoàn đa quốc gia trong lĩnh vực chế tạo, điện tử đổ vào Việt Nam không chỉ thúc đẩy xuất nhập khẩu mà còn đặt ra yêu cầu khắt khe về dịch vụ logistics đẳng cấp quốc tế. Điều này vừa là áp lực, vừa là cơ hội để các doanh nghiệp logistics nội địa nâng cao năng lực, học hỏi tiêu chuẩn và tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng toàn cầu. Bên cạnh đó, việc Chính phủ đẩy mạnh giải ngân đầu tư công, tập trung vào các dự án hạ tầng giao thông trọng điểm như cao tốc Bắc - Nam, cảng biển quốc tế và trung tâm logistics, đang từng bước tháo gỡ những nút thắt về kết nối, tạo nền tảng vật chất vững chắc cho sự phát triển dài hạn của ngành.

Đối diện thách thức và xu hướng tái định hình tương lai

Tuy nhiên, đằng sau những con số tăng trưởng ngoạn mục, ngành logistics Việt Nam vẫn đối mặt với những thách thức mang tính cấu trúc. Bài toán khó nhất chính là thâm hụt thương mại dịch vụ vận tải kéo dài nhiều năm, lên tới 7,1 tỷ USD vào năm 2024. Điều này phản ánh một thực tế: dù hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam đi khắp thế giới, nhưng phần lớn dịch vụ vận tải biển, logistics giá trị cao lại do doanh nghiệp chi phối. Năng lực đội tàu biển, mạng lưới toàn cầu và dịch vụ tích hợp của doanh nghiệp nội địa còn hạn chế, khiến lợi nhuận lớn từ chuỗi giá trị logistics chảy ra ngoài.

Hệ quả trực tiếp là chi phí logistics của Việt Nam vẫn ở mức cao so với mức trung bình của các nước phát triển. Cơ cấu vận tải bất hợp lý, với khoảng 75.4% hàng hóa phụ thuộc vào đường bộ, trong khi đường sắt và đường thủy nội địa chưa phát huy được thế mạnh, làm gia tăng chi phí, ùn tắc và phát thải. Những hạn chế này đặt ra yêu cầu cấp thiết về tái cơ cấu lại mô hình vận tải đa phương thức và nâng cao năng lực cạnh tranh cốt lõi.

Nguồn: Vietnam Report, Khảo sát doanh nghiệp logistics, tháng 11/2024-2025

Chuyển đổi số và Logistics xanh: Hai trụ cột của tương lai bền vững

Để vượt qua thách thức và nắm bắt cơ hội, ngành logistics Việt Nam đang đẩy mạnh hai xu hướng then chốt: chuyển đổi số và phát triển bền vững.

Chuyển đổi số không còn là lựa chọn mà là yêu cầu sống còn. Việc Việt Nam tăng 6 bậc về chỉ số Digital Readiness theo Agility năm 2025 cho thấy nỗ lực đáng kể của cộng đồng doanh nghiệp. Ứng dụng các nền tảng Quản lý Vận tải (TMS), Quản lý Kho (WMS), công nghệ IoT để theo dõi hàng hóa, hay AI để tối ưu hóa lộ trình và dự báo nhu cầu đang giúp giảm chi phí, nâng cao độ chính xác và minh bạch. Đặc biệt, trong bối cảnh thương mại điện tử phát triển nóng, khả năng xử lý hàng nghìn đơn hàng nhỏ lẻ, tối ưu giao hàng chặng cuối nhờ các giải pháp số sẽ là lợi thế cạnh tranh quyết định.

Nguồn: Vietnam Report, Khảo sát doanh nghiệp logistics, tháng 11/2025

Song hành với chuyển đổi số là xu hướng Logistics Xanh, bắt buộc trong hành trình hướng tới mục tiêu Net-zero vào năm 2050 của quốc gia. Ngành vận tải, với hơn 50 triệu tấn CO2 phát thải mỗi năm, đang chịu áp lực chuyển đổi lớn. Các giải pháp như sử dụng phương tiện điện/xăng sinh học, phát triển vận tải đa phương thức để giảm tải đường bộ, xây dựng kho vận xanh với năng lượng mặt trời và hệ thống quản lý năng lượng thông minh đang dần được triển khai. Bên cạnh đó, logistics ngược để tái chế, tái sử dụng bao bì và sản phẩm cũng ngày càng được chú trọng, góp phần kiến tạo nền kinh tế tuần hoàn.

Hành trình phía trước của ngành logistics đòi hỏi sự đồng lòng từ cơ quan quản lý nhà nước trong việc hoàn thiện thể chế và hạ tầng, đến nỗ lực của các doanh nghiệp trong việc đổi mới công nghệ, nâng cao chất lượng dịch vụ và chuyển dịch xanh. Chỉ khi đó, ngành logistics Việt Nam mới thực sự trở thành trụ cột vững chắc, không chỉ cho tăng trưởng kinh tế mà còn cho sự phát triển bền vững lâu dài của đất nước.

Đức Thuận