Los Angeles chìm trong hỗn loạn bởi làn sóng biểu tình bạo lực

Tâm điểm của làn sóng bất ổn tại thành phố lớn nhất Bờ Tây nước Mỹ là các cuộc biểu tình phản đối chính sách nhập cư cứng rắn của chính quyền Tổng thống Donald Trump, đặc biệt là các đợt truy quét của Cơ quan Thực thi Di trú và Hải quan Mỹ (ICE) diễn ra hôm 6/6 tại 3 địa điểm bên trong thành phố.

Các hoạt động truy quét trên, được Thống đốc bang California Gavin Newsom mô tả là “những cuộc càn quét hỗn loạn của liên bang” nhằm đạt “hạn ngạch bắt giữ tùy tiện,” đã làm bùng nổ sự phẫn nộ trong cộng đồng. Hàng nghìn người tại Los Angeles đã xuống đường biểu tình, tập trung tại khu vực trung tâm thành phố, gần Tòa nhà Liên bang Los Angeles và Trung tâm Giam giữ Metropolitan.

Cảnh sát và Lực lượng Vệ binh Quốc gia Mỹ đối đầu người biểu tình trước Tòa nhà lLên bang ở thành phố Los Angeles. Video: The New York Times

Tình hình trở nên căng thẳng vào cuối tuần, khi cảnh sát ra lệnh mạnh tay trấn áp đám đông biểu tình, dẫn đến ít nhất 56 người bị bắt giữ theo thống kê từ Sở Cảnh sát Los Angeles (LAPD). Đến đêm ngày 8/6, nhiều cuộc đụng độ bạo lực nổ ra, khi nhiều người biểu tình tràn ra đường đốt cháy nhiều ô tô và cướp phá nhiều cửa hàng. Cảnh sát phải sử dụng đạn cao su và lựu đạn gây choáng để kiểm soát đám đông, trong khi lực lượng Vệ binh Quốc gia được điều động để bảo vệ các tòa nhà liên bang.

Một số người biểu tình giương cao cờ các nước khu vực Mỹ-Latin, một hành động bị Tổng thống Trump và các quan chức Chính phủ Mỹ cho là là dấu hiệu của “những kẻ nổi loạn”. Tuy nhiên, nhiều người biểu tình khẳng định họ là công dân Mỹ, và việc giương những lá cờ này chỉ là cách để bày tỏ sự đoàn kết với những người nhập cư bị ảnh hưởng bởi chính sách từ Washington.

Đối đầu giữa chính quyền liên bang và địa phương

Tình hình càng thêm phức tạp khi Tổng thống Trump ra lệnh điều động thêm 2.000 lính Vệ binh Quốc gia, nâng tổng số lực lượng liên bang tại Los Angeles lên gần 5.000 người, bao gồm cả 700 lính Thủy quân Lục chiến. Quyết định này được đưa ra dù chính ông Trump trước đó từng tuyên bố tình hình ở thành phố này đã “được kiểm soát”.

Thống đốc Newsom gọi động thái trên là “liều lĩnh” và “vô nghĩa”, và cho rằng nó chỉ nhằm “thỏa mãn cái tôi nguy hiểm của tổng thống”. Cùng với Tổng chưởng lý bang California Rob Bonta, ông Newsom hôm 9/6 đã đệ đơn kiện chính quyền Tổng thống Trump, yêu cầu tòa án tuyên bố việc điều động Vệ binh Quốc gia là vi hiến, với lập luận rằng tổng thống không có thẩm quyền ra lệnh triển khai lực lượng này mà không có yêu cầu từ chính quyền tiểu bang.

Căng thẳng giữa chính quyền liên bang và địa phương chưa dừng lại ở đó. “Trùm biên giới” Tom Homan, một quan chức cấp cao trong chính quyền của ông Trump, đe dọa sẽ bắt giữ Thống đốc Newsom và Thị trưởng thành phố Los Angeles Karen Bass nếu họ cản trở việc triển khai quân đội.

Các cuộc biểu tình ở Los Angeles khiến nhiều ô tô bị đốt cháy, nhiều tòa nhà, cửa hàng bị cướp phá. Video: The New York Times

Tổng thống Trump sau đó ủng hộ ý kiến của ông Homan, khiến Thống đốc Newsom gọi đây là “bước đi rõ ràng hướng tới chủ nghĩa độc tài”, đồng thời thách thức: “Tom, hãy bắt tôi. Cứ thử xem”. Về phần mình, Thị trưởng Karen Bass, dù lên án các hành vi biểu tình bạo lực, cũng đặt câu hỏi về sự cần thiết của việc triển khai quân đội tới Los Angeles: “Họ cần thêm Thủy quân Lục chiến ngoài Vệ binh Quốc gia để bảo vệ hai tòa nhà liên bang sao? Tôi không hiểu nổi”.

Biểu tình lan rộng và nỗi lo bất ổn

Trong bối cảnh hỗn loạn, một số sự kiện đáng chú ý khác đã làm nóng thêm tình hình. David Huerta, chủ tịch Liên đoàn Công nhân Dịch vụ Quốc tế tại bang California và được xem là biểu tượng cho phong trào phản đối chính sách nhập cư của Tổng thống Trump, bị bắt giữ bởi các đặc vụ liên bang trong khi tham gia biểu tình tại một công trường. Ông được thả tự do vào ngày 9/6 sau khi nộp số tiền bảo lãnh lên tới 50.000 USD.

Cùng thời điểm, thành phố Glendale ở bang California tuyên bố chấm dứt mọi thỏa thuận với Bộ An ninh Nội địa Mỹ và ICE về việc giam giữ người nhập cư tại các cơ sở cảnh sát địa phương. Động thái này được xem là sự thách thức trực tiếp đối với chính quyền liên bang.

Dù Tổng thống Trump đã điều chỉnh giọng điệu, khi tuyên bố sẽ không gọi các cuộc biểu tình ở Los Angeles là “một cuộc nổi dậy hoàn toàn”, ông vẫn mô tả những người biểu tình là “những kẻ nổi loạn” và “kẻ kích động chuyên nghiệp”. Cách sử dụng từ ngữ của người đứng đầu nước Mỹ làm dấy lên lo ngại rằng ông có thể viện dẫn Đạo luật Chống Nổi loạn năm 1807, một đạo luật hiếm khi được sử dụng, để biện minh cho việc triển khai thêm lực lượng quân đội liên bang.

ĐỌC NGAY: Thị trưởng Los Angeles: Thành phố là "thí nghiệm" trấn áp nhập cư của liên bang

Sự hiện diện của các lực lượng vũ trang tại Los Angeles, cùng với các cuộc đụng độ giữa người biểu tình và lực lượng thực thi pháp luật, đã làm gia tăng lo ngại rằng căng thẳng có thể lan rộng ra các thành phố khác. Tại thành phố San Francisco, bang California, hàng trăm người đã tuần hành qua quận Mission, hô vang khẩu hiệu “Xóa bỏ ICE”.

Ở thành phố New York, khoảng 24 người đã bị bắt giữ sau một cuộc biểu tình ngồi tại sảnh chính tòa tháp Trump hôm 9/6. Thị trưởng New York Eric Adams cảnh báo lực lượng an ninh của thành phố sẽ không khoan nhượng với các cuộc biểu tình bạo lực tương tự.

Hàng trăm người biểu tình ở quận Mission ở San Francisco, hô vang khẩu hiệu “Xóa bỏ ICE”. Video: The New York Times

Trong bối cảnh đó, những người biểu tình ở Los Angeles, nhiều người trong số họ là thế hệ nhập cư thứ nhất hoặc thứ hai, tiếp tục xuống đường để bày tỏ sự đoàn kết với những người bị ảnh hưởng bởi các đợt truy quét của ICE. Tại một cuộc họp báo sáng 9/6, các thành viên gia đình của những người bị giam giữ đã cầm ảnh thân nhân, chia sẻ rằng họ không thể liên lạc được với những người thân yêu. Khi đêm xuống, đám đông người biểu tình tiếp tục chiếm giữ trung tâm Los Angeles, đối mặt với hàng rào cảnh sát và Vệ binh Quốc gia trong trang bị chống bạo động.

Tình hình bất ổn tại Los Angeles những ngày qua phản ánh các mâu thuẫn khó có thể hòa giải giữa chính quyền liên bang và địa phương ở Mỹ. Dù các cuộc biểu tình có thể tạm lắng, những chia rẽ này vẫn còn nguy cơ âm ỉ, đòi hỏi một giải pháp vượt xa sự hiện diện của quân đội hay những lời hùng biện chính trị.

Việt Anh