Luật sư nói về sự việc xe bồn 'cán chết người để khỏi bồi thường' tại Hà Nội: 'Suy nghĩ lệch lạc, man rợ, trái đạo lý của một bộ phận tài xế'

Sau tai nạn, tài xế “cố ý tiếp tục điều khiển ô tô kéo lê nạn nhân trên đường”. Nạn nhân được đưa đi cấp cứu tại Bệnh viện Bạch Mai song tử vong do bị thương quá nặng.

Gây án xong, tài xế trốn khỏi hiện trường và 19h cùng ngày đến Công an xã Phú Xuyên trình diện. Kết quả xét nghiệm nhanh xác định đối tượng không có nồng độ cồn và âm tính với ma túy. Đinh Văn Long khai hành vi của mình mục đích “để nạn nhân chết, còn mình sẽ đi tù và không phải lo tiền đền bù”. Công an đánh giá “hành vi của đối tượng hết sức tàn nhẫn, vô nhân đạo với động cơ đê hèn”.

Để làm rõ các tình tiết pháp lý liên quan sự việc, PV PLVN đã có cuộc trao đổi với Luật sư (LS) Nguyễn Văn Hồng (Đoàn LS TP HCM).

Nạn nhân dưới 16 tuổi là tình tiết định khung, “vì động cơ đê hèn” là tình tiết tăng nặng

Thưa LS, trong tình huống không may xảy ra tai nạn giao thông (TNGT) trên đường; thì trách nhiệm, nghĩa vụ của tài xế là gì?

- Trước hết, phải nói rằng, TNGT là lỗi vô ý, không mong muốn khi tham gia giao thông trên đường. Khi xảy ra TNGT, tài xế phải dừng ngay phương tiện tại chỗ nhằm giữ nguyên hiện trường; đồng thời kiểm tra, sơ cứu, cứu giúp ngay người bị thương, đưa họ đến cơ sở y tế gần nhất để cấp cứu. Trách nhiệm, nghĩa vụ của tài xế là bảo đảm tính mạng, sức khỏe của người bị thương và giữ nguyên hiện trường để cơ quan chức năng xử lý.

Tài xế Đinh Văn Long. (Ảnh: Công an cung cấp)

Tuy nhiên, trong sự việc vừa xảy ra tại Hà Nội, tài xế Đinh Văn Long khai với CQĐT là phát hiện tai nạn nhưng vì muốn nạn nhân chết để khỏi bồi thường nên có hành vi kéo lê nạn nhân dẫn đết chết người; thì hành vi của tài xế có dấu hiệu phạm tội nào?

- Nếu đúng như lời khai của tài xế Long là biết rõ gây tai nạn nhưng tiếp tục kéo lê nạn nhân vì mong muốn nạn nhân chết để khỏi bồi thường, thì đối tượng có dấu hiệu của tội Giết người, chứ không phải là tội Vi phạm quy định tham gia giao thông đường bộ.

Hành vi của tài xế Long là không thể chấp nhận được. Đã là một con người có lương tâm, không ai mong muốn người khác phải chết; nhất là giữa tài xế Long và nạn nhân không mâu thuẫn, không thù oán.

Lời khai chứng tỏ tài xế có ý thức tước đoạt mạng sống của nạn nhân và thực hiện bằng hành vi kéo lê nạn nhân dẫn đến hậu quả nạn nhân chết. Nạn nhân dưới 16 tuổi nên tài xế Long có dấu hiệu của tội Giết người quy định tại điểm b khoản 1 Điều 123 Bộ luật Hình sự (BLHS), khung hình phạt từ 12 đến 20 năm tù, chung thân hoặc tử hình. Đối tượng còn có tình tiết tăng nặng “vì động cơ đê hèn” là thực hiện hành vi giết người với mong muốn không bồi thường, vì lợi ích cá nhân, quy định tại điểm đ khoản 1 Điều 52 BLHS. Vì tình tiết nạn nhân dưới 16 tuổi đã là tình tiết định khung, nên tình tiết “vì động cơ đê hèn” sẽ là tình tiết tăng nặng.

Mức án có thể lên đến tử hình, phải bồi thường, bị tịch thu xe

Với sự việc dạng tương tự, trong quá khứ chúng ta đã có án lệ hay chưa?

- Theo tôi, sự việc này có những tình tiết tương tự như trong Án lệ 30/2020/AL ban hành kèm theo Quyết định 50/QĐ-CA năm 2020 về hành vi cố ý điều khiển phương tiện giao thông chèn lên bị hại sau khi gây TNGT.

Án lệ này dựa trên Bản án phúc thẩm 280/2019/HSPT ngày 16/5/2019 của TAND TP Hà Nội về vụ án Giết người với tài xế trong một vụ án. Sau khi gây TNGT cho bị hại, bị cáo dừng xe xuống kiểm tra thấy bị hại nằm dưới gầm xe ô tô, không xác định được bị hại còn sống hay đã chết, nên bị cáo tiếp tục điều khiển xe chèn lên người bị hại khiến bị hại chết. Trong vụ án này, bị cáo bị xét xử về tội Giết người, bị tuyên 13 năm 6 tháng tù và bị tịch thu xe sung công quỹ.

Người thân nạn nhân kể lại sự việc. (Ảnh: Viên Minh/VTC News)

Tài xế Long khai là “đi tù để không phải bồi thường”. LS nhận xét thế nào về quan niệm này?

- Không chỉ vụ án này và không chỉ tài xế Long, trong một số vụ án khác và trong một số tài xế, hội nhóm lái xe, lan truyền quan niệm “khi gặp TNGT thì tông cho chết, tốn ít tiền mai táng, bồi thường 1 lần. Còn nếu nạn nhân bị thương tật thì bồi thường lớn, trách nhiệm kéo dài”. Đây là suy nghĩ lệch lạc, man rợ, trái đạo lý của một bộ phận tài xế.

Nhiều năm trước đây, các cơ quan tố tụng có thể khó khăn trong việc xác định những hành vi tương tự có phải là hành vi Giết người hay không. Nhưng cùng với việc các phương tiện ghi hình trong cuộc sống có ở nhiều nơi, có Án lệ số 30, thì những tài xế có hành vi tương tự đều rất khó thoát tội Giết người với khung hình phạt rất nặng, cao nhất lên đến tử hình.

Trách nhiệm về mặt tài chính với người vi phạm trong trường hợp này cũng nặng nề hơn rất nhiều. Khi tài xế Long bị xác định “Giết người” thì ngoài trách nhiệm bồi thường cho nạn nhân; chiếc xe sẽ được xem là công cụ, phương tiện phạm tội. Theo điểm a Điều 47 BLHS, điểm a khoản 2 Điều 106 Bộ luật Tố tụng Hình sự thì chiếc xe sẽ bị tịch thu sung công.

Mọi tài xế phải từ bỏ ngay suy nghĩ lệch lạc sai lầm “tông cho chết”, vì không chỉ phải nhận hình phạt nặng, có thể đối mặt án tử hình; phải bồi thường cho nạn nhân; bị tịch thu xe; mà còn ám ảnh cả đời trước “tòa án lương tâm” về tội ác mình đã gây ra.

Xin cảm ơn LS!

Bùi Yên (thực hiện)