Lực lượng vũ trang Lào Cai luôn sẵn sàng trong phòng chống thiên tai, tìm kiếm cứu nạn
Với những thành tích thực sự tiêu biểu, năm 2024 sau khi cùng Nhân dân tỉnh nhà vượt qua bão Yagi, LLVT tỉnh Lào Cai vinh dự được Chủ tịch nước tặng thưởng Huân chương Bảo vệ Tổ quốc hạng Ba; hàng trăm lượt tập thể, cá nhân được các cấp khen thưởng.
Lào Cai là tỉnh miền núi, biên giới thuộc vùng Tây Bắc của Tổ quốc, có vị trí chiến lược trọng yếu về quốc phòng - an ninh và đối ngoại; có đường biên giới dài 181,951 km. Dân số 1.778.785 người, với 40 dân tộc anh em, diện tích tự nhiên 13.256,92km2 với 99 đơn vị xã, phường. Địa hình chủ yếu là núi cao chiếm khoảng 80%, chia cắt phức tạp, nhiều sông suối, hồ, đập, thường xuyên chịu ảnh hưởng của thiên tai như mưa lũ, lũ ống, lũ quét, sạt lở đất... Xuất phát từ những đặc điểm riêng có như vậy, trong thời gian qua LLVT tỉnh luôn trong tâm thế sẵn sàng, kịp thời có mặt tại những vị trí xung yếu xảy ra sạt lở, ngập úng, luôn là chỗ dựa tin cậy của Nhân dân trong bất cứ điều kiện hoàn cảnh nào.
Nhận thức rõ tầm quan trọng của công tác phòng chống thiên tai, tìm kiếm cứu nạn, Đảng ủy - Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh đã quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức quán triệt, triển khai thực hiện nghiêm các nghị quyết, chỉ thị, kết luận của Đảng, Nhà nước, các chương trình, kế hoạch của Chính phủ, Ban chỉ đạo Quốc gia Ứng phó sự cố thiên tai và tìm kiếm cứu nạn (nay là Ban chỉ đạo Phòng thủ dân sự quốc gia); các thông tư, hướng dẫn của các bộ, ngành trung ương; đặc biệt là Nghị quyết số 689 của của Quân ủy Trung ương về công tác phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai, thảm họa, cứu hộ, cứu nạn đến năm 2020 và những năm tiếp theo, Chỉ thị số 77/CT-BQP của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng về việc tăng cường công tác phòng chống thiên tai, tìm kiếm cứu nạn giai đoạn 2016 - 2020, Nghị quyết số 02 và Chương trình hành động số 103 của Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Quân khu về phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai, thảm họa, cứu hộ, cứu nạn đến năm 2020 và những năm tiếp theo.
Đồng chí Đại tá Nguyễn Đức Cương - Chính ủy Bộ CHQS tỉnh Lào Cai đi kiểm tra thực tế tình hình ngập lụt trên địa bàn thành phố Lào Cai năm 2024 (nay là phường Lào Cai, tỉnh Lào Cai).
Trên cơ sở Nghị quyết số 02 của Đảng ủy Quân khu; Đảng ủy Quân sự tỉnh đã ra nghị quyết lãnh đạo về phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai, thảm họa, cứu hộ, cứu nạn bảo đảm chặt chẽ, thống nhất phân công tổ chức thực hiện cụ thể; sát với đặc điểm, nhiệm vụ của LLVT tỉnh; đồng thời chỉ đạo các cấp ủy, tổ chức đảng quán triệt, ra nghị quyết lãnh đạo thực hiện ở cấp mình chặt chẽ. Tổ chức tổng kết 10 năm thực hiện Nghị quyết 689 với chất lượng và hiệu quả cao nhất, kịp thời chỉ ra ưu, khuyết điểm và đặc biệt là những bài học kinh nghiệm nâng cao chất lượng công tác này. Phát huy tốt vai trò nòng cốt trong công tác phòng, chống thiên tai, tìm kiếm cứu nạn, Bộ CHQS tỉnh đã luôn chủ động tham mưu Tỉnh ủy, UBND tỉnh ban hành các Kế hoạch, Chỉ thị về phòng chống thiên tai - tìm kiếm cứu nạn; tổ chức phối hợp chặt chẽ với cấp ủy, chính quyền, MTTQ và các tổ chức đoàn thể để huy động tổng hợp mọi nguồn lực giúp Nhân dân khắc phục hậu quả thiên tai, sớm ổn định cuộc sống.
Cùng với đó, Đảng ủy, Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh yêu cầu các cấp thực hiện tốt công tác tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức cho mọi quân nhân về vị trí, vai trò, yêu cầu nhiệm vụ công tác phòng chống thiên tai, tìm kiếm cứu nạn trong tình hình hiện nay.
Bên cạnh thực hiện tốt Đề án “Đổi mới công tác giáo dục chính trị tại đơn vị trong tình hình mới”, chương trình, nội dung, kế hoạch giáo dục chính trị hằng năm theo quy định, các đơn vị tập trung giáo dục cho bộ đội, nắm vững chức năng, nhiệm vụ quân đội, các nghị quyết, chỉ thị, hướng dẫn của trên, của cấp ủy cấp mình về phòng chống thiên tai, tìm kiếm cứu nạn; nhiệm vụ đơn vị, đặc điểm, tình hình địa bàn. Quá trình thực hiện, kết hợp chặt chẽ giữa tuyên truyền, giáo dục thường xuyên với giáo dục theo chủ đề, chuyên đề, giữa chính khóa với ngoại khóa; giáo dục tập trung với giáo dục theo đối tượng.
Đồng thời, coi trọng phát huy vai trò của các tổ chức, lực lượng và thiết chế văn hóa, nhất là chi đoàn thanh niên, chi hội phụ nữ và thực hiện giáo dục bộ đội qua giao ban, hội ý, giao nhiệm vụ, duy trì kỷ luật, nền nếp tác phong quân nhân, huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu.
Cùng với đó, các đơn vị đẩy mạnh việc kết hợp, phát huy thế mạnh của các phương tiện thông tin, nhất là hệ thống pa-nô, áp phích, đài truyền thanh nội bộ và tuyên truyền miệng, hội thi, sân khấu hóa,... để mọi tổ chức, lực lượng, cá nhân thấy rõ “gắn bó máu thịt với Nhân dân, giúp đỡ dân là tự giúp mình” là mạch sống, là truyền thống, chức năng, nhiệm vụ của “Bộ đội Cụ Hồ”, của cán bộ, chiến sĩ LLVT tỉnh; phòng chống thiên tai, tìm kiếm cứu nạn là “nhiệm vụ chiến đấu trong thời bình”.
Để chủ động phòng, chống, ứng phó với thiên tai, Bộ CHQS tỉnh đã thường xuyên quán triệt, chỉ đạo các cơ quan, đơn vị thuộc quyền tích cực chủ động tham mưu với cấp ủy, chính quyền địa phương rà soát các địa bàn trọng yếu, nơi có nguy cơ cao xảy ra thiên tai để có phương án di dời; luyện tập thành thục các phương án và chuẩn bị đầy đủ lực lượng, phương tiện, sẵn sàng xử lý các tình huống. Phối hợp hiệu quả với các cơ quan chức năng và chính quyền địa phương tổ chức tuyên truyền, vận động Nhân dân sống ở những nơi có nguy cơ cao về sạt lở, lũ ống, lũ quét… kịp thời di dời người và tài sản đến nơi an toàn (Với nhiều hình thức tuyên truyền như: Gặp gỡ trực tiếp, loa phát thanh địa phương, mạng xã hội...). Phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chuyên môn của tỉnh và các cơ quan cấp huyện để đánh giá chính xác tình hình diễn biến mưa lũ, mức độ thiệt hại gây ra; thường xuyên cập nhập thông tin về tình hình thiên tai, trên cơ sở đó có phương án huy động lực lượng, phương tiện ứng cứu phù hợp với các địa bàn.
Khi xảy ra các trận lũ quét, sạt lở đất trên địa bàn; Bộ CHQS tỉnh hội ý và phân công các đồng chí trong Chỉ huy trực tiếp phụ trách và tham gia các Đoàn công tác tiến hành kiểm tra, đôn đốc, chỉ đạo khắc phục hậu quả trên các hướng. Với phương châm cứu người trước, cứu tài sản sau, công tác cứu hộ, cứu nạn, tìm kiếm nạn nhân bị mất tích, đưa người bị thương đi cấp cứu được thực hiện với tinh thần khẩn trương, hiệu quả, an toàn nhất; thực hiện nghiêm tư tưởng chỉ đạo của đồng chí Bộ trưởng Bộ Quốc phòng: “Càng những lúc khó khăn thì bộ đội càng phải chủ động đến với Nhân dân, không được để Nhân dân phải tìm đến bộ đội”.
Đồng chí Đại tá Nguyễn Đức Cương - Chính ủy Bộ CHQS tỉnh Lào Cai đi kiểm tra thực tế tình hình ngập lụt trên địa bàn thành phố Lào Cai năm 2024 (Nay là phường Lào Cai, tỉnh Lào Cai).
Quá trình triển khai thực hiện thường xuyên cập nhập tình hình và báo cáo cấp trên để xin ý kiến, thống nhất trong lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành. Kịp thời tham mưu huy động tối đa lực lượng, phương tiện tại chỗ, từ cấp xã đến cấp tỉnh, như: Lực lượng dân quân tự vệ, bộ đội thường trực, công an,... để tham gia giúp đỡ Nhân dân sơ tán đến nơi an toàn và tổ chức tìm kiếm, cứu hộ, cứu nạn.
Đặc biệt, năm 2017 lũ quét, sạt lở đất đá trên địa bàn các xã Chế Tạo, Kim Nọi, thị trấn Mù Cang Chải (nay là xã Chế Tạo, xã Mù Cang Chải), LLVT tỉnh đã huy động gần 6.170 lượt người tham gia khắc phục hậu quả; năm 2018 do mưa to kéo dài trên diện rộng kèm theo lốc xoáy, lũ ống, lũ quét (đêm ngày 19/7/2018) trên địa bàn các xã An Lương, Sùng Đô, Nậm Mười, huyện Văn Chấn ( nay là xã Mỏ Vàng, xã Sơn Lương), huy động trên 2.000 lượt người tham gia khắc phục hậu quả và gần đây nhất khắc phục hậu quả hoàn lưu bão Yagi, Bộ CHQS tỉnh đã chủ động tham mưu, huy động và tập trung tối đa lực lượng, phương tiện, thực hiện đồng bộ các giải pháp khắc phục hậu quả do thiên tai gây ra với trên 10.693 ngày công.
Với những thành tích thực sự tiêu biểu, năm 2024 sau khi cùng Nhân dân tỉnh nhà vượt qua bão Yagi, LLVT tỉnh Lào Cai vinh dự được Chủ tịch nước tặng thưởng Huân chương Bảo vệ Tổ quốc hạng Ba; hàng trăm lượt tập thể, cá nhân được các cấp khen thưởng. Một phần thưởng mà mỗi cán bộ, chiến sỹ LLVT tỉnh luôn tự hào nữa đó chính là sự ghi nhận, đánh giá và tình cảm của mỗi người dân khi có sự hiện diện của màu xanh áo lính ở bất cứ nơi đâu trên địa bàn.
Triển khai ứng trực 24/24h, cắm biển cảnh báo và hướng dẫn người dân di chuyển tránh những khu vực nguy hiểm như ngầm tràn, điểm có nguy cơ xảy ra lũ ống, lũ quét, sạt lở đất... Đối với các địa bàn bị chia cắt, đường giao thông bị sạt lở đất đá không cơ động được đã phối hợp với Sở Giao thông - Xây dựng huy động máy xúc, máy ủi để xử lý. Những nơi máy móc không thể xử lý được đã kịp thời báo cáo, xin ý kiến cấp trên để đưa lực lượng công binh phá nổ, mở đường. Khu vực không có sóng điện thoại di động, đã chỉ đạo lực lượng thông tin của Bộ CHQS tỉnh nhanh chóng triển khai mạng thông tin liên lạc sóng ngắn và sóng cực ngắn; đồng thời phối hợp với Viettel tỉnh triển khai lắp đặt trạm phát sóng di động 4G (trạm LCI0156-11), bảo đảm tốt cho chỉ huy, điều hành các lực lượng; sử dụng thiết bị flycam để quan sát, nhận định, đánh giá tình hình và điều chỉnh lực lượng, đường hướng cơ động tiếp cận cho phù hợp.
Sau thiên tai, Bộ CHQS tỉnh đã kịp thời tham mưu, đề xuất với Tỉnh ủy, UBND tỉnh, Bộ Tư lệnh Quân khu 2 về công tác bảo đảm tái thiết ổn định cuộc sống cho người dân bị ảnh hưởng của thiên tai và tổ chức lực lượng giúp Nhân dân tu sửa đường giao thông nông thôn, kênh mương nội đồng, nạo vét sông suối, thu hoạch vụ mùa, vệ sinh môi trường và phun khử khuẩn tránh dịch bệnh. Tham gia khắc phục, sửa chữa trường học, trạm y tế, nhà ở dân sinh và các công trình công cộng bị thiệt hại do mưa lũ. Tháo gỡ, vận chuyển hàng trăm tấn hàng cứu trợ; thăm hỏi, cấp phát hàng cứu trợ cho các hộ dân bị ảnh hưởng… Phối hợp MTTQ tỉnh vận động các cơ quan, doanh nghiệp, nhà hảo tâm quyên góp, hỗ trợ hàng trăm tỷ đồng và hàng trăm tấn hàng hóa, nhu yếu phẩm, hỗ trợ sinh kế, giống cây trồng, vật nuôi… cho các hộ dân bị ảnh hưởng. Tham gia hỗ trợ các Đoàn thiện nguyện đến thăm hỏi, tặng quà các gia đình bị thiệt hại tại các địa phương. Tham gia xây dựng hàng trăm căn nhà “Đại đoàn kết” và “Nhà đồng đội” cho các hộ nghèo bị ảnh hưởng do thiên tai. Tham gia phối hợp khảo sát, nắm tiến độ xây dựng các khu tại định cư cho Nhân dân tại các địa phương bị thiệt hại nặng với trên 200 căn nhà kiên cố giúp Nhân dân yên tâm sản xuất, gắn bó với địa bàn.
Từ thực tiễn công tác phòng chống thiên tai, tìm kiếm cứu nạn, có nhiều bài học được rút ra. Trong đó cần tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chỉ huy các cấp đối với nhiệm vụ phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai, tìm kiếm cứu nạn; thường xuyên duy trì nghiêm túc chế độ trực cứu hộ, cứu nạn, bảo đảm đủ quân số, lực lượng, trang bị, phương tiện và các vật chất khác phục vụ cho nhiệm vụ ứng phó lụt bão, tìm kiếm cứu nạn. Thường xuyên huấn luyện nâng cao khả năng, kỹ thuật sử dụng các phương tiện cứu hộ, cứu nạn cho cán bộ, chiến sỹ các cơ quan, đơn vị. Chủ động nắm chắc tình hình thời tiết, khí hậu thủy văn trên địa bàn và quy luật thời gian hay xảy ra thiên tai, hảo hoạn, địa hình, đường giao thông, các khu vực được cảnh báo thường có bão lũ, sạt lở đất, lũ ống, lũ quét; dự kiến sát thực tế mức độ thiệt hại khi có tình huống xảy ra; tham mưu với cấp ủy, chính quyền địa phương làm tốt công tác tuyên truyền, thông báo, cảnh báo trên các phương tiện thông tin đại chúng; đồng thời chỉ đạo cấp ủy, chỉ huy các cơ quan, đơn vị duy trì nghiêm túc chế độ trực phòng chống thiên tai 24/24 giờ sẵn sàng xử trí kịp thời khi có tình huống xảy ra, không để bị động, bất ngờ. Hiệp đồng chặt chẽ với các lực lượng, phát huy tốt vai trò của LLVT là lực lượng nòng cốt, xung kích đi đầu, không ngại khó khăn, gian khổ, nhất là những địa bàn thường xuyên xảy ra thiên tai, hỏa hoạn. Thực hiện tốt phương châm “4 tại chỗ”, tổ chức chỉ huy, chỉ đạo, điều hành chặt chẽ, tập trung, thống nhất trong mọi tình huống.
Trong những năm tới các vấn đề an ninh phi truyền thống dự báo sẽ có nhiều diễn biến phức tạp là lực lượng nòng cốt trong phòng chống thiên tai. LLVT tỉnh Lào Cai luôn xác định tốt trách nhiệm, sẵn sàng ứng phó với bất cứ tình huống nào có thể xảy ra, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới.
