Lý luận về đường lối đổi mới của Đảng - nền tảng tư tưởng vững chắc đưa đất nước bước vào kỷ nguyên mới

Thành tựu vĩ đại đó bắt nguồn từ sự hình thành và không ngừng hoàn thiện lý luận về đường lối đổi mới của Đảng, một hệ thống quan điểm toàn diện, sâu sắc, là kim chỉ nam hành động của Đảng trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Cùng với Chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, lý luận về đường lối đổi mới trở thành nền tảng tư tưởng, lý luận vững chắc để Việt Nam bước vào kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

Một trong những bài học kinh nghiệm mang tầm lý luận về đường lối đổi mới mà Đảng ta chỉ ra là phải luôn kiên định đường lối đổi mới của Đảng, để thấy được tầm quan trọng của lý luận đường lối đổi mới của Đảng đối với sự định hướng phát triển đất nước theo con đường xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam hiện nay. Chính vì vậy, lý luận đường lối đổi mới cần được bảo vệ, tiếp tục bổ sung, phát triển phù hợp với thực tiễn của cách mạng Việt Nam và xu thế của thời đại.

Lý luận về đường đổi mới ở Việt Nam là giá trị kết tinh văn hóa của Đảng, dân tộc và nhân dân Việt Nam được hun đúc, kế thừa và phát triển những tư tưởng tiến bộ, đổi mới sáng tạo trong lịch sử dân tộc Việt Nam, vận dụng sáng tạo Chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh phù hợp với bối cảnh sự cần thiết phải đổi mới đất nước trong gần 40 năm qua; là toàn bộ hệ thống những quan điểm toàn diện và sâu sắc về mục tiêu, đặc trưng, phương hướng về sự phát triển vì một nước Việt Nam hòa bình, độc lập, dân chủ, giàu mạnh, phồn vinh, văn minh, hạnh phúc, vững bước đi lên chủ nghĩa xã hội. Đồng thời, là sự đấu tranh loại bỏ những gì cũ kỹ, không phù hợp với thực tiễn cách mạng xã hội chủ nghĩa trên thế giới và ở Việt Nam, gạn đục khơi trong tinh hoa văn hóa nhân loại về lý luận, thực tiễn xây dựng một xã hội thực sự là của dân, do dân và vì dân.

Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VI của Đảng. Ảnh tư liệu

Lý luận về đường lối đổi mới của Đảng có ý nghĩa cả về lý luận và thực tiễn, bởi xuất phát từ chính hơi thở thực tiễn của đất nước và trở lại phục vụ, định hướng phát triển con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam với những đặc trưng cụ thể, phản ánh toàn diện mục tiêu phát triển đất nước trên tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội. Hệ thống lý luận đó luôn được tổng kết, bổ sung, phát triển và chỉ ra những bài học kinh nghiệm mang tầm lý luận chỉ đạo chiến lược của Đảng, biểu hiện cụ thể sự phát triển lý luận đổi mới của Đảng ta trên những vấn đề cơ bản như: Sự phát triển nhận thức lý luận về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam. Sự phát triển nhận thức lý luận đột phá về phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Sự phát triển nhận thức lý luận về văn hóa, xã hội và con người. Sự phát triển nhận thức lý luận về quốc phòng, an ninh và đối ngoại. Sự phát triển nhận thức lý luận về xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh.

Các nội dung trên là một thể thống nhất tạo thành nền tảng tư tưởng chỉ đạo toàn bộ quá trình đổi mới của Đảng ta, thường xuyên được bổ sung, phát triển. Sự phát triển lý luận về đường lối đổi mới của Đảng được Đại hội XIII khẳng định: “Qua 35 năm tiến hành công cuộc Đổi mới, 30 năm thực hiện Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội, lý luận về đường lối đổi mới, về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở nước ta ngày càng được hoàn thiện và từng bước được hiện thực hóa”.

Bối cảnh phát triển trong 40 năm qua diễn ra rất phức tạp với những chuyển biến nhanh, đặt ra nhiều khó khăn, thách thức, song cũng tạo ra những điều kiện, cơ hội cho chúng ta tự đổi mới, thích ứng với tình hình, thúc đẩy công cuộc xây dựng, phát triển đất nước. Qua các kỳ đại hội, Đảng ta đã chú trọng tổng kết lý luận và thực tiễn quá trình đổi mới, mở cửa, hội nhập quốc tế, đánh giá, phân tích và dự báo tình hình cơ bản phù hợp trên những xu hướng chính của tình hình thế giới và khu vực, tạo cơ sở cho xác định đường lối, chủ trương và các quyết sách phát triển đất nước. Kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, với bản lĩnh cách mạng và khoa học, trên cơ sở vận dụng, phát triển sáng tạo Chủ nghĩa Mác-Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh, Đảng ta kịp thời nắm bắt những chuyển biến của tình hình và xử lý thích ứng, linh hoạt với sự biến động bất thường, tận dụng các cơ hội, vượt qua thách thức, lãnh đạo nhân dân xây dựng và phát triển đất nước, đạt được những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử. Đó là minh chứng hùng hồn khẳng định tính cách mạng, khoa học lý luận về đường lối đổi mới của Đảng trở thành nền tảng tư tưởng vững chắc, kim chỉ nam cho hành động của Đảng trong quá trình đổi mới và đưa đất nước vững bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

Đặc trưng cơ bản lý luận về đường lối đổi mới của Đảng thể hiện ở sự thống nhất biện chứng giữa tính khoa học và tính cách mạng. Lý luận đó là kết quả trí tuệ tập thể của Đảng, nhân dân và dân tộc; phản ánh đúng đắn những đòi hỏi bức xúc của cuộc sống, của thực tiễn xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa bắt đầu từ những năm 80 của thế kỷ XX. Lý luận về đường lối đổi mới khẳng định bản lĩnh trí tuệ con người Việt Nam dám nhìn thẳng vào sai lầm, hạn chế trong nhận thức và trong chỉ đạo tổ chức thực hiện để nhận thức lại và tổ chức thực hiện cho đúng đường lối xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Đồng thời, lý luận về đường lối đổi mới của Đảng còn thể hiện ở sự kiên quyết chống lại mọi cái bảo thủ, trì trệ, những cái cũ, lạc hậu, dám đổi mới theo hướng tốt đẹp hơn, hiệu quả hơn.

Lý luận về đường lối đổi mới của Đảng thể hiện sự thống nhất giữa kiên định và bổ sung, phát triển sáng tạo. Kiên định là vững vàng, không dao động, không thay đổi lập trường, không nhụt chí, không nản lòng, vững tin có căn cứ, có cơ sở khoa học và thực tiễn; tin tưởng vào cái mới, cái tiến bộ, hợp quy luật và phù hợp với mong muốn, nguyện vọng của nhân dân.

Bổ sung, phát triển sáng tạo lý luận về đường lối đổi mới nghĩa là phải gắn với thực tiễn Việt Nam cũng như thực tiễn khu vực và thế giới. Đảng thường xuyên tổng kết kinh nghiệm thực tiễn, đúc rút những bài học để bảo đảm lý luận về đường lối đổi mới luôn bám sát thực tiễn đất nước, khu vực và thế giới, luôn được bổ sung, phát triển. Những đặc trưng thống nhất giữa tính khoa học và tính cách mạng, thống nhất giữa kiên định và bổ sung, phát triển, gắn với thực tiễn đất nước, khu vực và thế giới trong lý luận đường lối đổi mới của Đảng gắn bó hữu cơ, bổ sung cho nhau, cùng nhau tạo nên bản chất lý luận đường lối đổi mới của Đảng.

Trong kỷ nguyên mới, tình hình thế giới và khu vực có nhiều sự biến động phức tạp; hòa bình, hợp tác và phát triển vẫn là xu thế lớn, nhưng sẽ đứng trước nhiều trở ngại, thách thức; xu thế toàn cầu hóa và sự bùng nổ cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, nhất là công nghệ trí tuệ nhân tạo, chíp bán dẫn, robot, Internet vạn vật, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh… dẫn đến sự biến đổi mạnh mẽ của lực lượng sản xuất. Các nước lớn ngày càng gia tăng cạnh tranh chiến lược và liên kết tạo ảnh hưởng; cục diện đa cực, đa trung tâm, đa tầng nấc ngày càng định hình rõ hơn. Khu vực Đông Nam Á tiếp tục phát huy vai trò trung tâm hợp tác, thúc đẩy liên kết khu vực. Tình hình trong nước bên cạnh những mặt tích cực đã đạt được, cũng gặp rất nhiều khó khăn thử thách để thúc đẩy nền kinh tế phát triển; vấn đề bảo đảm độc lập chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ quốc gia và lợi ích quốc gia - dân tộc; sự chống phá của các thế lực thù địch trên mọi phương diện. Vì vậy, lý luận đổi mới cần được bảo vệ, bổ sung, phát triển phù hợp với thực tiễn, bảo đảm trong bất kỳ hoàn cảnh nào, dù khó khăn đến đâu, đất nước, con người Việt Nam vẫn đứng vững và vượt qua khó khăn thử thách.

Để thực hiện thắng lợi công cuộc Đổi mới đất nước trong kỷ nguyên phát triển mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam, phải kiên định và vận dụng, phát triển sáng tạo Chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, lý luận về đường lối đổi mới; kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; kiên định đẩy mạnh toàn diện, đồng bộ công cuộc Đổi mới; kiên định các nguyên tắc xây dựng Đảng, bảo đảm phát triển để ổn định và ổn định để phát triển nhanh, bền vững đất nước và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa; bảo đảm cao nhất lợi ích quốc gia - dân tộc, trong đó phát triển kinh tế, xã hội và bảo vệ môi trường là trung tâm; xây dựng Đảng là then chốt; xây dựng, phát triển văn hóa, con người là nền tảng, nguồn lực nội sinh, hệ điều tiết sự phát triển bền vững của đất nước; tăng cường quốc phòng, an ninh và đẩy mạnh đối ngoại là trọng yếu, thường xuyên.

Để lý luận về đường lối thực sự trở thành nền tảng tư tưởng của Đảng, kim chỉ nam cho hành động và là nền tảng vững chắc đưa đất nước bước vào kỷ nguyên mới, do vậy cần tích cực, chủ động đấu tranh bảo vệ, phát triển lý luận đổi mới của Đảng và tập trung vào một số nội dung nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu sau:

Thứ nhất, phát huy sức mạnh tổng hợp của mọi lực lượng trong đấu tranh, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, bảo vệ lý luận đổi mới đất nước.

Thứ hai, tăng cường công tác nghiên cứu lý luận, tổng kết thực tiễn, bổ sung, hoàn thiện và phát triển đường lối đổi mới của Đảng trong kỷ nguyên mới.

Thứ ba, xây dựng, bổ sung, phát triển, hoàn thiện đường lối đổi mới phải bảo đảm tính độc lập, tự chủ, sáng tạo.

Thứ tư, kiên quyết đấu tranh, bác bỏ những luận điệu sai trái, xuyên tạc về Chủ nghĩa Mác-Lênin, lý luận về đường lối đổi mới của Đảng; về mô hình chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam.

Thứ năm, tiếp tục hoàn thiện thể chế phát triển nhanh, bền vững, trước hết là thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa; đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng và cơ cấu lại nền kinh tế.

Thứ sáu, xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc; xây dựng con người Việt Nam phát triển toàn diện; xây dựng hệ giá trị quốc gia, hệ giá trị văn hóa, hệ giá trị gia đình và hệ giá trị con người Việt Nam.

Thứ bảy, củng cố quốc phòng, an ninh, giữ vững độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc; giữ vững an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội, ổn định để phát triển đất nước.

Thứ tám, thực hiện đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, đa phương hóa, đa dạng hóa, hoạt động có chiều sâu, nâng cao chất lượng, hiệu quả hội nhập quốc tế. Tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng, xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh toàn diện.

Như vậy, qua gần 40 năm đổi mới, lý luận về đường lối đổi mới của Đảng ngày càng hoàn thiện, bổ sung, phát triển phù hợp với sự phát triển của đất nước và xu thế của thời đại, đó chính là sự bổ sung, phát triển nền tảng tư tưởng của Đảng trong kỷ nguyên mới. Lý luận đường lối đổi mới của Đảng đã làm thay đổi căn bản, toàn diện đất nước trên tất cả các lĩnh vực như kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội, quốc phòng, an ninh và đối ngoại, tạo nên một diện mạo mới cho dân tộc, vững bước vào kỷ nguyên phát triển mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam, vì hòa bình, độc lập, dân chủ, giàu mạnh, phồn vinh, hạnh phúc, vững bước đi lên chủ nghĩa xã hội.

Thượng tá, TS ĐẶNG VĂN KHƯƠNG (Học viện Chính trị, Bộ Quốc phòng)