Mạnh tay xử phạt tàu cá vi phạm, siết quản lý chống khai thác IUU

Tàu cá QNg-91989TS của ngư dân Nguyễn Đua cập bờ với hơn 4 tấn cá chuồn.

Siết chặt giám sát đội tàu và hành trình trên biển

Giữa tháng 11, sau 28 ngày bám biển đánh bắt cá chuồn tại vùng biển Trường Sa, tàu cá QNg-91989 của ngư dân Nguyễn Đua (55 tuổi, trú thôn An Khê, xã Tịnh Khê) cập cảng Sa Kỳ với hơn 4 tấn cá. Trước khi bốc dỡ, ông Đua mang toàn bộ sổ sách, giấy tờ đến Trạm Kiểm soát Biên phòng Sa Kỳ (Đồn Biên phòng Cửa khẩu cảng Sa Kỳ) để lực lượng chức năng kiểm tra thiết bị giám sát, đối chiếu số thuyền viên và theo dõi việc chấp hành quy định chống khai thác IUU. “Tàu tôi có 7 thuyền viên. Trước mỗi chuyến biển, tôi đều quán triệt anh em phải tuân thủ quy định chống khai thác IUU, tuyệt đối không được xâm phạm vùng biển nước ngoài. Thiết bị giám sát hành trình duy trì 24/24, vì chỉ cần vi phạm là bị xử phạt nặng nên chúng tôi luôn nghiêm túc chấp hành”, ông Đua chia sẻ.

Đồn Biên phòng Cửa khẩu cảng Sa Kỳ quản lý địa bàn hai xã Tịnh Khê và An Phú, với hơn 15 km đường bờ biển và 1.882 tàu cá các loại, trong đó hơn 1.150 phương tiện dài trên 15m. Đây là nhóm tàu hoạt động xa bờ, chủ yếu tại Trường Sa và vùng biển phía Bắc, nên việc giám sát hành trình và kiểm soát xuất - nhập bến được lực lượng biên phòng triển khai liên tục. Thông qua hệ thống VMS và đài canh Icom cộng đồng, cán bộ trực luôn theo dõi từng tàu. Nếu phát hiện dấu hiệu vượt ranh giới, đơn vị lập tức cảnh báo để thuyền trưởng điều chỉnh kịp thời. Trung tá Tiêu Tấn Hiệp, Chính trị viên Đồn Biên phòng Cửa khẩu cảng Sa Kỳ, cho biết đơn vị tập trung thực hiện các nhiệm vụ cốt lõi chống IUU: tuyên truyền pháp luật đến từng chủ tàu, thuyền trưởng; kiểm tra chặt điều kiện an toàn kỹ thuật; yêu cầu tàu cá duy trì thiết bị giám sát hành trình và cập nhật đầy đủ dữ liệu trên hệ thống. Song song với tuyên truyền, các tổ công tác được tăng cường tuần tra tại các cửa biển, nhất là khu vực bốc dỡ hải sản của nhóm tàu từ 15 mét trở lên. Lực lượng chức năng tập trung rà soát nhóm tàu nguy cơ cao, trong đó có tàu từ các địa phương khác đến neo đậu. Kiên quyết tạm dừng cho rời bến nếu tàu không đủ điều kiện theo quy định.

Trước khi bốc dỡ hải sản, ông Đua mang toàn bộ sổ sách, giấy tờ đến Trạm Kiểm soát Biên phòng Sa Kỳ báo cáo.

Xử lý mạnh các vi phạm, không để tái diễn vượt ranh giới

Lực lượng chức năng Quảng Ngãi đang áp dụng biện pháp mạnh đối với các vi phạm. Một trong những vụ việc điển hình là trường hợp tàu cá QNg-91369.TS của ông Võ Cao Trung (41 tuổi, ở thôn Cổ Lũy, xã Tịnh Khê). Tại thời điểm kiểm tra ngày 31-8, tàu của ông Trung không lắp thiết bị giám sát hành trình, giấy phép khai thác và giấy chứng nhận an toàn kỹ thuật đều hết hạn, không có sổ danh bạ thuyền viên, không bảo hiểm thuyền viên và không làm thủ tục xuất bến. Từ hàng loạt vi phạm này, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi đã xử phạt ông Trung hơn 681 triệu đồng, đồng thời tước quyền sử dụng chứng chỉ thuyền trưởng trong 9 tháng.

Sau sự việc, Đồn Biên phòng Cửa khẩu cảng Sa Kỳ thường xuyên cử cán bộ đến động viên, hướng dẫn chủ tàu hoàn thiện thủ tục để đủ điều kiện hoạt động trở lại, đồng thời nhắc nhở ngư dân phải luôn tuân thủ các quy định của pháp luật. Ông Trung cho biết đã khắc phục gần hết các lỗi. Ngoài trường hợp của ông Võ Cao Trung, Đồn Biên phòng Cửa khẩu cảng Sa Kỳ đang xử lý 3 trường hợp vi phạm vượt ranh giới trên biển gồm: tàu QNg-92198TS do ông Phạm Văn Bảy (58 tuổi, xã An Phú) làm thuyền trưởng; tàu QNg-98290TS do ông Lê Văn Nam (44 tuổi, phường Sa Huỳnh) làm thuyền trưởng; tàu QNg-92012TS do ông Nguyễn Tư (46 tuổi, xã An Phú) làm thuyền trưởng.

Theo số liệu đến ngày 14-11, tỉnh Quảng Ngãi có 4.848 tàu cá đăng ký; 4.729 tàu đã được cấp giấy phép khai thác, đạt tỉ lệ 100%. Tất cả dữ liệu đã được cập nhật lên hệ thống VNFishBase. Lực lượng chức năng duy trì kiểm tra, kiểm soát tại cảng, khu neo đậu, cửa biển và bãi ngang. Hiện 5 cảng cá của tỉnh gồm Tịnh Kỳ, Tịnh Hòa, Lý Sơn, Mỹ Á và Sa Huỳnh triển khai hệ thống truy xuất nguồn gốc điện tử eCDT. Đến nay đã có 140 hồ sơ xác nhận nguồn gốc với hơn 3.706 tấn và 78 hồ sơ chứng nhận với 839,6 tấn.

Từ đầu năm 2024 đến nay, tỉnh Quảng Ngãi đã xử lý 1.842 tàu vi phạm mất kết nối VMS; 15 tàu với 127 ngư dân bị Trung Quốc bắt giữ về hành vi khai thác trái phép. Đáng chú ý, công tác xử phạt đang được siết chặt: 686 tàu bị xử lý với tổng số tiền hơn 40,8 tỷ đồng. Tỉnh đã khởi tố 2 vụ án liên quan IUU; 1 vụ đã xét xử, 1 vụ đang hoàn thiện thủ tục đưa ra xét xử. Đại tá Hồ Song Ân, Giám đốc Công an tỉnh Quảng Ngãi, cho biết lực lượng Công an phối hợp chặt chẽ với các cơ quan liên quan nhằm tháo gỡ “thẻ vàng” thủy sản và cùng địa phương xác minh, làm rõ để xử lý nghiêm những trường hợp vi phạm trong thời gian tới.

Ông Đỗ Tâm Hiển, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi, cho biết: “EC sẽ kiểm tra vào tháng 11, vì vậy không được chậm trễ. Trách nhiệm nòng cốt thuộc Bộ đội Biên phòng tỉnh. Tuyên truyền đã làm liên tục, giờ là giai đoạn siết quản lý, theo dõi, xử lý nghiêm các tàu vi phạm để đảm bảo triệt để”.

Hà Vy