'Mệnh lệnh trái tim' xóa nhà tạm, dột nát: Xây nhà mới, dựng tương lai

"Mệnh lệnh trái tim" xóa nhà tạm, xây tương lai
"Mệnh lệnh trái tim" xóa nhà tạm, nhà dột nát: Nhân rộng cách làm hay
"Mệnh lệnh trái tim" xóa nhà tạm, nhà dột nát: Khi ngành Xây dựng chung tay

Hết nỗi lo sập nhà trong mùa mưa bão

14h, nắng hắt vào mái hiên, bà Trần Thị Thập (61 tuổi, trú thôn Hương Lam, xã Hòa Khương, huyện Hòa Vang, TP Đà Nẵng) tất bật dọn dẹp nhà cửa.

Bà Trần Thị Thập bên căn nhà vừa được chính quyền hỗ trợ sửa chữa (Ảnh: Vĩnh Nhân).

Căn nhà nhỏ rộng khoảng 50m2 của bà Thập vừa được sửa chữa, hoàn thiện cách mấy ngày trước, còn thơm mùi sơn mới. Một phần kinh phí đến từ nguồn hỗ trợ của chính quyền địa phương trong chương trình xóa nhà dột nát trên địa bàn.

Bà Thập kể, nhà bà đang ở vốn được xây dựng hơn 20 năm trước. Khi đó, gia đình chỉ có điều kiện xây tạm bợ với bốn bức tường, mái tôn để có chỗ che mưa, nắng.

Trải qua thời gian dài, căn nhà bắt đầu bong tróc lớp vữa tường, tôn cũng mục nát, thủng nhiều chỗ. Cứ đến mùa mưa, bà Thập phải chật vật dọn dẹp, di chuyển chỗ ngủ vì tường thấm, mái dột khắp nơi. Những ngày mưa to, nước tuôn vào nhà xối xả. Nhà ẩm ướt thường xuyên nên rết chui vào các lỗ gạch trong nhà cư ngụ.

Bà Thập làm nông, thu nhập hạn chế nên ước mơ sửa lại nhà trở nên xa vời. Đến khi có chương trình xóa nhà dột nát trên địa bàn xã Hòa Khương, bà Thập được chính quyền hỗ trợ 40 triệu đồng. Bà mạnh dạn vay thêm tiền sửa nhà. Đến nay, căn nhà được sửa chữa kiên cố giúp bà yên tâm hơn trong mùa mưa bão.

Cách đó không xa, nhà ông Trần Hữu Chối (76 tuổi, trú thôn Phú Sơn 3, xã Hòa Khương) cũng vừa xây xong giữa tháng 5 nhờ nguồn hỗ trợ của chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát. Đón phóng viên trong căn nhà mới, ông Chối không giấu được vui mừng bởi từ nay có chỗ ở ổn định, không còn lo lắng mỗi khi mưa to gió lớn.

Ông cho hay, nhà cũ làm từ năm 1988. Sau gần 38 năm không được tu sửa, nhà xuống cấp nghiêm trọng, chờ sập bất cứ lúc nào.

"Đòn đông nhà bị mối mọt ăn gần như gãy đôi, mái tôn bờ rô xi măng vỡ nát nhiều chỗ. Trời mưa thì khỏi nói, giường chiếu ướt hết", ông Chối nhớ lại.

Được xây nhà mới, ông Trần Hữu Chối thêm an tâm trong mùa mưa bão (Ảnh: Vĩnh Nhân).

Tuổi đã cao, không đi làm được, không có kinh tế, ông Chối gắng gượng ở lại trong căn nhà dột nát qua ngày. Chính quyền địa phương sau đó khảo sát, quyết định hỗ trợ ông Chối 120 triệu đồng xây nhà mới.

Đó chỉ là hai trong số 35 trường hợp nhà được hỗ trợ xây mới, sửa chữa trên địa bàn xã Hòa Khương trong chương trình xóa nhà dột nát vừa qua.

Theo ông Đinh Ngọc Dũng, Phó chủ tịch UBND xã Hòa Khương, xã có 30 nhà sửa chữa, xây mới đã hoàn thành, còn lại sẽ cán đích vào 30/6. Tổng kinh phí đã giải ngân trong chương trình khoảng 1,5 tỷ đồng, trong đó gần 1,4 tỷ đồng từ ngân sách nhà nước, số khác là tiền vận động.

Không chỉ xã Hòa Khương, các xã khác trên địa bàn huyện Hòa Vang cũng sắp hoàn thành chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát. Đây cũng là địa phương có số nhà tạm, nhà dột nát cần được hỗ trợ nhiều nhất và tiến độ triển khai khởi công, thi công rất nhanh. Theo thống kê của huyện Hòa Vang, toàn huyện hiện còn 241 nhà xuống cấp cần được xây mới và sửa chữa, tổng kinh phí hơn 11 tỷ đồng.

Theo Sở Xây dựng TP Đà Nẵng, khởi công xây dựng 929 nhà, hoàn thành thi công 774 nhà (đạt hơn 70% kế hoạch năm 2025). Quận Ngũ Hành Sơn là địa phương đầu tiên tại Đà Nẵng hoàn thành xóa nhà tạm, nhà dột nát với 76 căn. Ngoài nguồn ngân sách, quận Ngũ Hành Sơn vận động các tổ chức, cá nhân ủng hộ gần một tỷ đồng hỗ trợ người dân xóa nhà tạm, nhà dột nát.

Người thương binh an vui tuổi già, sau an cư đến lạc nghiệp

Nhìn căn nhà mới kiên cố, ông Nguyễn Bảo Trung, thương binh 21% ở xã Phước Sơn (Tuy Phước, Bình Định) vui lắm. "Giờ hết lo cảnh mưa bão rồi, mấy nay mọi người đều ngủ ngon giấc", ông Trung nói.

Dù ông Trung được hưởng các chính sách thương binh, phụ cấp, nhưng gia đình gặp khó khăn vì vợ ông bị tai nạn mất sức lao động, con gái đầu mắc bệnh nặng.

Căn nhà trị giá 105 triệu đồng của gia đình ông Trung chính là sự kết nối của ngân sách Nhà nước, doanh nghiệp, chính quyền địa phương và cộng đồng, thắp lại niềm tin vào cuộc sống cho gia đình ông.

Thương binh Nguyễn Bảo Trung trong căn nhà mới xây.

Tại khu phố Tân Thuận (thị trấn Vân Canh, huyện Vân Canh, Bình Định), ông Nguyễn Văn (72 tuổi), từng sống hơn 40 năm trong căn nhà dột. Ông không nghĩ có ngày được chạm tay vào nhà mới.

"Tôi cứ ngỡ đây là giấc mơ. Những năm tháng cuối đời, tôi được sống trong ngôi nhà thế này, không còn hạnh phúc nào diễn tả được", ông Văn bộc bạch.

Đến nay, Bình Định đã hoàn thành xóa nhà tạm, dột nát trên địa bàn (từ tháng 5/2025) với 4.411 căn nhà mới, trong đó, có 2.224 hộ người có công với cách mạng và thân nhân liệt sĩ.

Phong trào xóa nhà tạm, nhà dột nát ở Bình Định không chỉ dừng lại ở xây dựng nhà kiên cố, mà còn mở ra cánh cửa thay đổi số phận cho hàng nghìn hộ dân nghèo, cận nghèo và người có công.

Điển hình như trường hợp anh Huỳnh Kim Dy (37 tuổi, trú tại xã Phước An, huyện Tuy Phước) vốn là hộ cận nghèo, sống trong nhà tạm bợ đã xuống cấp nhiều năm. Công việc của anh không ổn định khiến cuộc sống gia đình ngày càng bấp bênh.

Không chỉ bất ngờ trước số tiền 90 triệu đồng từ ngân sách nhà nước và nguồn xã hội hóa tại địa phương xây dựng nhà mới kiên cố, gia đình anh Dy còn được vay 40 triệu đồng từ Ngân hàng Chính sách Xã hội theo chính sách ưu đãi của tỉnh, đồng thời được cấp cặp bò giống sinh sản phát triển kinh tế gia đình.

"Cái nghèo nó cuốn cái khó, giờ tôi an cư lại thêm vốn, cặp bò, gia đình sẽ nỗ lực làm ăn, tích góp và vươn lên thoát nghèo", anh Dy nói.

Lực lượng quân đội giúp dân xây, sửa nhà tại các tỉnh Gia Lai và Bình Định.

Ông Dương Hiệp Hòa, Chủ tịch UBND huyện Vân Canh cho hay, sau an cư, địa phương hỗ trợ người dân "lạc nghiệp", rà soát lại các nguồn lực tập trung mô hình, phương thức hỗ trợ những hộ khó khăn, như mở lớp học nghề, kết nối mô hình sản xuất, hợp tác xã.

Huyện cũng làm việc với các doanh nghiệp ở Becamex để giới thiệu việc làm, thay đổi nhận thức của người dân.

"Bệ đỡ" thoát nghèo

Dù bao năm mơ ước, gia đình anh Ksor San (buôn Sô Ma Hang B, xã Ia Peng, huyện Phú Thiện, tỉnh Gia Lai) vẫn phải sống trong căn nhà tạm bợ mái tôn vì cái nghèo khó bủa vây. Chỉ đến khi được địa phương xóa nhà tạm, giấc mơ căn nhà cấp 4 rộng hơn 80m² của gia đình anh Ksor San mới thành hiện thực.

"Nhà nước hỗ trợ 60 triệu đồng, vợ chồng tôi vay mượn thêm để xây mới căn nhà hơn 90 triệu đồng. Giờ an cư rồi, gia đình nỗ lực để thoát nghèo", anh San chia sẻ.

Cách đó không xa, căn nhà mới hoàn thiện của bà Siu Thanh Lan (buôn Sô Ma Rơng, xã Ia Peng) còn vương mùi sơn. Bà Lan bảo, nhà cũ chỉ đủ kê cái giường nhỏ, cứ mưa là dột, gió lùa. Giờ nhà mới rộng 70m², mái kiên cố không lo cảnh chạy mưa bão nữa.

Vợ chồng bà Siu Thanh Lan (buôn Sô Ma Rơng, xã Ia Peng) dọn dẹp căn nhà mới để vào ở.

Bí thư Đảng ủy xã Ia Peng Lê Đình Hinh cho hay, từ tháng 4/2025, xã đã hoàn thành xóa nhà tạm, dột nát cho 23 hộ, hầu hết căn nhà mới đều vượt diện tích và kinh phí 60 triệu đồng/hộ. Xã đã huy động đóng góp từ cán bộ, công chức, đoàn viên, ngày công của nhân dân; huy động nhà tài trợ từ tiền mặt, vật tư xây dựng đất san lấp, gạch, cát, xi măng...

Theo thống kê, toàn huyện huyện Phú Thiện về đích chương trình xóa nhà tạm, dột nát từ gần 2 tháng nay với tổng số 355 căn nhà, kinh phí hơn 18 tỷ đồng.

Ông Trần Trung Hiếu, Bí thư Huyện ủy Phú Thiện khẳng định, không chỉ hoàn thành chỉ tiêu về số lượng, điều quan trọng hơn là giúp người dân có nơi ở ổn định, từ đó yên tâm phát triển sản xuất, vươn lên thoát nghèo. Đây cũng chính là nền tảng, bệ đỡ để triển khai các chính sách giảm nghèo bền vững.

Theo ông Hiếu, sau khi an cư, người dân cần được hỗ trợ sinh kế, tạo việc làm ổn định thu nhập. Có nhà, việc làm mới có thể "lạc nghiệp" lâu dài. Thời gian tới, huyện Phú Thiện tiếp tục rà soát những trường hợp đặc biệt khó khăn, chưa đủ điều kiện xây dựng nhà ở, đồng thời tích cực lồng ghép chương trình nhà ở với các mô hình sản xuất nông nghiệp, chăn nuôi, tạo việc làm tại chỗ.

Vĩnh Nhân

Ngọc Long