Meta cố tách dần khỏi Goertek, mở rộng sản xuất kính Quest sang Việt Nam

Goertek, nhà sản xuất phần cứng hàng đầu Trung Quốc có trụ sở tại tỉnh Sơn Đông, đã gia tăng sự thống trị với ngành công nghiệp kính thông minh cũng như chuỗi cung ứng mở rộng của Meta Platforms thông qua hàng loạt thương vụ.

Theo những người am hiểu sự việc, Goertek đang sản xuất phiên bản kính thông minh AI (trí tuệ nhân tạo) của Meta Platforms có tên mã Hypernova, dự kiến được giới thiệu tuần này.

Trang Bloomberg đưa tin Hypernova sẽ có màn hình nhỏ trên một tròng kính, hiển thị các thông báo hoặc phản hồi từ trợ lý Meta AI ngay trong thế giới thực.

Các thương vụ của Goertek gồm việc thâu tóm quyền kiểm soát Shanghai OmniLight, công ty sản xuất thiết bị quang học micro-nano được dùng trong kính thông minh, và hỗ trợ tài chính cho thương vụ mua lại Plessey, nhà cung ứng quang học tại Anh của Meta Platforms.

Những động thái đó diễn ra trong bối cảnh công ty mẹ Facebook cố tách dần khỏi Goertek và tìm cách đa dạng hóa chuỗi cung ứng phần cứng ra ngoài Trung Quốc. Năm 2025, Meta Platforms đã bắt đầu hoạt động sản xuất một phần kính thực tế hỗn hợp Quest ở Việt Nam, theo trang FT. Tuy nhiên, FT cho biết Goertek vẫn là một trong những đối tác phần cứng chủ chốt của Meta Platforms tại Việt Nam.

“Goertek rất quyết liệt. Ngay từ sớm, họ đã nhận ra cơ hội mà metaverse mang lại. Meta không còn lựa chọn nào khác ngoài hợp tác với Goertek, vì họ là nhà cung ứng ổn định và đáng tin cậy nhất cho các linh kiện then chốt”, một nguồn tin của FT am hiểu tình hình tiết lộ.

Goertek nắm giữ quyền kiểm soát ngày càng lớn với chuỗi cung ứng quanh dòng kính thông minh AI của Meta - Ảnh: Internet

Meta sản xuất kính thực tế hỗn hợp tại Việt Nam

Hồi tháng 10.2024, Meta Platforms thông báo sẽ mở rộng đầu tư vào đổi mới AI tại Việt Nam, gồm cả việc sản xuất kính thực tế hỗn hợp mới từ năm 2025.

Thông báo được đưa ra trong chuyến thăm Việt Nam của Nick Clegg (Chủ tịch phụ trách các vấn đề toàn cầu Meta Platforms).

"Từ năm 2025, Meta Platforms sẽ mở rộng sản xuất thiết bị mới nhất, Quest 3S, tại Việt Nam. Việt Nam tiếp tục là một quốc gia quan trọng với Meta. Hàng triệu doanh nghiệp nhỏ và người tiêu dùng dựa vào các nền tảng của chúng tôi", Nick Clegg cho biết trong một tuyên bố.

Cận cảnh Quest 3S - Ảnh: Getty Images

Có giá khởi điểm 300 USD, Quest 3S được giới thiệu năm 2024 như phiên bản giá mềm của Quest 3. Thiết bị này vẫn hoạt động trên nền tảng VR và AR của Meta, nhưng có cấu hình được điều chỉnh để hạ giá thành, nhằm tiếp cận nhóm người dùng phổ thông hơn.

Meta vẫn phụ thuộc Goertek trái ngược lập trường của Mark Zuckerberg về Trung Quốc

Việc Meta Platforms tiếp tục phụ thuộc vào Goertek cho các thiết bị đeo thế hệ mới trái ngược rõ rệt với lập trường ngày càng cứng rắn của Giám đốc điều hành Mark Zuckerberg về Trung Quốc.

Facebook bị cấm tại Trung Quốc từ năm 2008, song Mark Zuckerberg vẫn nỗ lực vận động hàng lang để mở rộng dịch vụ tại thị trường này. Tuy nhiên, những nỗ lực đó đã thất bại, tạo điều kiện cho các đối thủ Trung Quốc của Facebook chiếm lĩnh thị trường.

Đến năm nay, Mark Zuckerberg nói với Tổng thống Trump về tầm quan trọng của việc Mỹ phải dẫn đầu trong lĩnh vực AI trước Trung Quốc, theo những người quen thuộc với các cuộc trao đổi.

Ông Trump từng đe dọa bỏ tù Mark Zuckerberg hồi tháng 7.2024 trước khi đắc cử Tổng thống Mỹ nhiệm kỳ thứ hai, song nay họ đã trở thành đồng minh.

Đầu tháng 9 vừa qua, Tổng thống Trump tổ chức một bữa tiệc tối quy tụ giới tinh hoa công nghệ tại Nhà Trắng. Danh sách khách mời gồm có Mark Zuckerberg, Bill Gates (đồng sáng lập Microsoft), Tim Cook (Giám đốc điều hành Apple), Sam Altman (Giám đốc điều hành OpenAI) cùng hơn 10 lãnh đạo khác đến từ các hãng công nghệ và AI hàng đầu.

Trong bữa tối, Mark Zuckerberg ngồi ngay cạnh ông Trump. Đầu năm nay, Giám đốc điều hành Meta Platforms đã chấm dứt hợp tác với các tổ chức kiểm chứng thông tin bên thứ ba, không lâu sau khi ông Trump ký sắc lệnh cấm quan chức liên bang tham gia kiểm duyệt nội dung.

Mark Zuckerberg cảm ơn Trump vì đã tổ chức bữa tối và nói rằng: “Tất cả các công ty ở đây đều đang đầu tư khổng lồ vào nước Mỹ để xây dựng trung tâm dữ liệu và hạ tầng, nhằm thúc đẩy làn sóng đổi mới tiếp theo”.

Meta Platforms từng cân nhắc khởi kiện Goertek

Chiến lược của Goertek từng khiến Meta Platforms lo ngại. Năm 2022, công ty mẹ Facebook phát hiện Goertek bắt đầu bán một phiên bản rẻ hơn của mẫu kính VR trên các nền tảng thương mại điện tử trong nước, có thiết kế tương tự dòng Quest, theo các nguồn tin của FT.

Ban lãnh đạo Meta Platforms từng cân nhắc việc khởi kiện Goertek, nhưng cuối cùng quyết định không theo đuổi vụ kiện, các nguồn tin cho biết.

Goertek sản xuất Quest và dòng kính thông minh Ray-Ban nổi tiếng của Meta Platforms, đồng thời cung cấp một số linh kiện cho công ty Mỹ này.

Meta Platforms còn lấy linh kiện từ các nhà cung ứng khác ở Nhật Bản và Mỹ. Công ty mẹ Facebook cho biết: “Chúng tôi có một chuỗi cung ứng mạnh mẽ và đa dạng, nên không phụ thuộc hoàn toàn vào bất kỳ nhà sản xuất nào. Chúng tôi liên tục xem xét và khám phá các cơ hội trong chuỗi cung ứng trên toàn thế giới”.

Goertek không trả lời khi FT đề nghị bình luận.

Meta Platforms mua lại nhà sản xuất kính thực tế ảo Oculus vào năm 2014, sau đó đổi tên sản phẩm thành Quest khi công bố kế hoạch trị giá hàng tỉ USD vào năm 2021 nhằm xây dựng metaverse (vũ trụ ảo ngập tràn avatar) mà công ty cho biết sẽ được truy cập qua các thiết bị đeo.

Gần đây hơn, Mark Zuckerberg đã chuyển hướng tập trung vào AI và xây dựng siêu trí tuệ cá nhân, gồm cả việc phát triển các thiết bị đeo nhẹ hơn được vận hành bằng mô hình AI Llama của Meta Platforms.

Meta Platforms cũng đang hợp tác với chính phủ Mỹ trong nỗ lực hiện đại hóa công nghệ quân sự. Tháng 6 vừa qua, Giám đốc công nghệ Andrew Bosworth của Meta Platforms được bổ nhiệm làm trung tá dự bị tại Bộ Quốc phòng, tư vấn về việc ứng dụng AI cho mục đích quân sự. Meta Platforms gần đây hợp tác với tập đoàn công nghệ quốc phòng Anduril để thiết kế các mẫu kính VR và AR phục vụ quân đội Mỹ.

Dòng kính thông minh Ray-Ban Meta (tích hợp loa cùng camera) bất ngờ gây sốt kể từ khi ra mắt vào tháng 9.2023, bán được 2 triệu chiếc tính đến tháng 2.2025.

Meta Platforms đã hợp tác với tập đoàn kính mắt EssilorLuxottica để phát triển và bán Ray-Ban Meta.

Mark Zuckerberg đeo kính thông minh Ray-Ban Meta, với phiên bản mới dự kiện ra mắt tuần này - Ảnh: Reuters

Meta sắp ra mắt mô hình Llama mới để theo đuổi siêu trí tuệ

Meta Platforms đang chạy đua để kịp ra mắt mô hình AI Llama thế hệ tiếp theo trước cuối năm nay. Đây là một trong những dự án đầu tiên xuất phát từ Meta Superintelligence Labs (MSL), đơn vị mới thành lập tập trung phát triển siêu trí tuệ cá nhân cho mọi người.

TBD, 1 trong 4 đội thuộc MSL, đang phát triển Llama 4.X với mục tiêu đưa mô hình AI này vào trạng thái sẵn sàng triển khai đúng thời hạn cuối năm, theo Insider. Llama 4.X còn được gọi nội bộ là Llama 4.5.

Hai mô hình Llama 4 ra mắt hồi tháng 4, gồm Scout và Maverick, nhận về phản hồi bày tỏ sự thất vọng từ một số nhà phát triển. Họ cho rằng Llama 4 chưa đáp ứng được kỳ vọng trong các tác vụ thực tế như lập trình, suy luận và làm theo hướng dẫn. Theo Insider, TBD đang cố gắng sửa lỗi và "hồi sinh" Llama 4.

Công ty mẹ Facebook từng phát triển một mô hình AI có tên Behemoth, thuộc cùng dòng Llama 4. Tuy nhiên, Meta Platforms đã hoãn kế hoạch phát hành mô hình AI này, trang The Wall Street Journal đưa tin hồi tháng 5.

Trong buổi công bố kết quả kinh doanh quý 2/2025 hồi tháng 7, Mark Zuckerberg cho biết Meta Platforms thành lập MSL nhằm tập trung phát triển thế hệ mô hình AI tiếp theo.

“Chúng tôi đang đạt tiến bộ tốt với Llama 4.1 và 4.2, đồng thời song song phát triển các mô hình thế hệ kế tiếp nhằm mở rộng giới hạn công nghệ trong năm tới”, tỷ phú 40 tuổi người Mỹ nói.

Cuối tháng 6, Mark Zuckerberg lần đầu thông báo thành lập MSL trong một bản ghi nhớ nội bộ. Đến tháng 8, Meta Platforms đã tái tổ chức các nhóm AI thành bốn trụ cột là huấn luyện, nghiên cứu, sản phẩm và hạ tầng. Trong một bản ghi nhớ, Alexandr Wang (Giám đốc AI của Microsoft và lãnh đạo MSL) giải thích rằng TBD sẽ chịu trách nhiệm “huấn luyện và mở rộng các mô hình ngôn ngữ lớn để đạt được siêu trí tuệ”, gồm cả việc phát triển mô hình mang tên omni. Tuy nhiên, Alexandr Wang không tiết lộ chi tiết về omni.

Việc ra mắt MSL diễn ra sau khi Mark Zuckerberg mở chiến dịch chiêu mộ nhân tài AI rầm rộ những tháng gần đây, sẵn sàng chi những gói lương thưởng trị giá hàng trăm triệu USD để lôi kéo các nhà nghiên cứu AI hàng đầu từ đối thủ như OpenAI, Apple, Google DeepMind, Anrthopic.

Chưa đầy hai tháng sau khi được thành lập, MSL đã bắt đầu mất nhân sự. Ít nhất 8 nhân viên, gồm cả các nhà nghiên cứu, kỹ sư và một lãnh đạo cấp cao về sản phẩm, đã rời công ty trong vòng hai tháng qua.

Hôm 19.8, Meta Platforms thông báo chia MSL thành 4 đội riêng biệt và điều chuyển nhiều chuyên gia AI hiện có. Đây là nỗ lực nhằm tận dụng tốt hơn đội ngũ nhân tài AI trị giá hàng tỉ USD mà công ty mẹ Facebook chiêu mộ gần đây. MSL giờ đây sẽ có 4 bộ phận:

TBD Labdo Alexandr Wang đứng đầu, sẽ giám sát các mô hình ngôn ngữ lớn của Meta Platforms, gồm cả bộ Llama làm nền tảng cho trợ lý Meta AI.

FAIR (Nghiên cứu AI Cơ bản) - phòng thí nghiệm nghiên cứu AI nội bộ đã tồn tại trong công ty hơn một thập kỷ, tập trung vào các dự án dài hạn hơn.

Products and Applied Research (Sản phẩm và Nghiên cứu Ứng dụng) do Nat Friedman (cựu giám đốc điều hành GitHub) lãnh đạo, sẽ lấy các mô hình và nghiên cứu để đưa vào các sản phẩm dành cho người tiêu dùng.

MSL Infra sẽ tập trung vào cơ sở hạ tầng đắt đỏ cần thiết để hỗ trợ các tham vọng về AI của Meta Platforms.

Mark Zuckerberg nói rằng mục tiêu của công ty là đạt được siêu trí tuệ. Tỷ phú 40 tuổi người Mỹ dự kiến sẽ chi hàng trăm tỉ USD cho nhân tài và cơ sở hạ tầng cần thiết để đạt được điều đó.

Sơn Vân