Miền Trung 'thoát' đợt mưa cực lớn nhờ yếu tố bất ngờ
Chuyên gia lý giải đợt mưa lần này thể hiện tính phức tạp trong tương tác giữa các hệ thống khí quyển, đặc biệt là giữa hoàn lưu bão số 12 Fengshen và khối không khí lạnh mạnh từ phía Bắc.
Đợt mưa thể hiện tính phức tạp của hệ thống khí quyển
Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia cảnh báo do ảnh hưởng của hoàn lưu bão và không khí lạnh kết hợp nhiễu động gió Đông, hiệu ứng địa hình nên khoảng từ trưa ngày 22/10 đến ngày 27/10, khu vực từ Hà Tĩnh đến Quảng Ngãi có mưa lớn diện rộng (mưa cường độ lớn tập trung từ chiều ngày 22/10 đến hết ngày 23/10).
Tổng lượng mưa phổ biến ở Hà Tĩnh đến Bắc Quảng Trị và Quảng Ngãi khoảng 200-400 mm, cục bộ có nơi trên 500 mm; khu vực Nam Quảng Trị đến TP Đà Nẵng phổ biến 500-700 mm, cục bộ có nơi trên 900 mm. Cảnh báo mưa có cường độ lớn (trên 200 mm/3giờ).
Miền Trung "thoát" đợt mưa cực lớn nhưng vẫn phải đề phòng rủi ro thiên tai mưa lũ sau bão số 12.
Tuy nhiên, thực tế tình hình mưa ở miền Trung không lớn như dự báo. Ông Nguyễn Văn Hưởng, Trưởng phòng Dự báo thời tiết, Trung tâm Dự báo Khí tượng thủy văn quốc gia, lý giải đợt mưa lần này thể hiện tính phức tạp trong tương tác giữa các hệ thống khí quyển, đặc biệt là giữa hoàn lưu bão số 12 Fengshen và khối không khí lạnh mạnh từ phía Bắc.
Các dự báo ban đầu thiên về kịch bản bão di chuyển ổn định, hướng về vùng biển Huế - Đà Nẵng trong chiều ngày 22-10, với cường độ suy yếu chỉ 1-2 cấp so với khi còn trên biển. Theo đó, hoàn lưu bão khi đổ bộ vẫn mang theo một lượng ẩm lớn từ biển vào đất liền, gây mưa ở khu vực Trung Bộ.
Tuy nhiên, thực tế sau khi đến khu vực đặc khu Hoàng Sa, bão đổi hướng Tây Nam và tốc độ di chuyển chậm lại rất nhiều, chỉ khoảng 5-10 km/giờ. Do hoàn lưu bão bị khối không khí lạnh mạnh, khô tác động lớn hơn nên bão suy yếu quá nhanh và tan ngay trên biển.
Vì vậy, mưa do hoàn lưu bão không còn lớn như dự kiến ban đầu. Tuy nhiên, ông Nguyễn Văn Hưởng cũng khuyến cáo người dân không nên chủ quan; nguy cơ lũ quét, sạt lở đất và ngập lụt sâu ở các khu vực trũng thấp vẫn đang được cơ quan khí tượng thủy văn tiếp tục cảnh báo trong những ngày tới.
Theo Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn, thiên tai hiện nay có xu hướng diễn biến ngày càng bất thường, cực đoan. Mỗi nguồn thông tin, nếu được phân tích trên cơ sở khoa học, khách quan và kiểm chứng cẩn trọng, đều có giá trị nhất định trong việc giúp người dân nâng cao cảnh giác và chủ động ứng phó.
Tuy nhiên, "cần tránh việc thổi phồng hoặc suy diễn quá mức có thể gây hoang mang trong dư luận và làm giảm hiệu quả công tác phòng chống thiên tai" - ông Hưởng chia sẻ.
Trong công tác dự báo và cảnh báo, các nhận định khoa học cần được xây dựng trên cơ sở hệ thống số liệu quan trắc, mô hình tính toán và quy trình kỹ thuật được kiểm chứng, bảo đảm tính chính xác và thống nhất theo chuẩn mực của Tổ chức Khí tượng Thế giới (WMO).
Khi nào miền Bắc đón rét đậm?
Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, sáng sớm 23/10, tại Mẫu Sơn (Lạng Sơn) ghi nhận mức nhiệt thấp nhất chỉ còn 8,9°C. Tại Hà Nội, nhiệt độ cũng hạ xuống 18°C, người dân ra đường phải khoác thêm áo ấm. Chênh lệch nhiệt độ giữa ngày và đêm không quá cao như những ngày giao mùa trước đó.
Hôm nay (24/10), nhiệt độ thấp nhất tại Hà Nội dao động 19-21°C, cao nhất phổ biến 22-24°C, sáng sớm và đêm trời rét, ngày trời lạnh.
Dự báo trong khoảng 10 ngày tới, miền Bắc duy trì trạng thái thời tiết lạnh về đêm và sáng, vùng núi có nơi trời rét. Ban ngày trời có nắng nhẹ nhưng cảm giác hanh khô vẫn còn, độ ẩm thấp.
Dự báo trong một tháng tới (từ nay đến 20/11), không khí lạnh xu hướng hoạt động mạnh hơn cả về tần suất lẫn cường độ. "Không khí lạnh có thể hoạt động mạnh trong tháng 12/2025-1/2026. Hiện tượng rét đậm ở Bắc Bộ khả năng xuất hiện từ nửa cuối tháng 12/2025", cơ quan khí tượng thông tin.
Trong khoảng ba tháng tới (11/2025 đến 1/2026), xác suất duy trì trạng thái La Nina khả năng đạt mức từ 60-75% và xác suất ở trạng thái trung tính trong khoảng 25-40%.
Từ tháng 11-12/2025, nhiệt độ trung bình cả nước xu hướng thấp hơn khoảng 0,5°C so với trung bình nhiều năm cùng thời kỳ. Trong đó, Bắc Bộ và phía nam của các tỉnh Duyên hải Nam Trung Bộ, nhiệt độ trung bình tháng 12/2025 và tháng 1/2025 xấp xỉ trung bình nhiều năm.
Từ tháng 2-4/2026, ENSO có thể quay trở lại trạng thái trung tính với xác suất 55-65%, duy trì trạng thái La Nina với xác suất khoảng 25-30% và khả năng chuyển sang trạng thái El Nino với xác suất 5-20%.
Không khí lạnh tiếp tục hoạt động mạnh trong tháng 2/2026 và suy giảm dần từ tháng 3. Rét đậm, rét hại có thể xuất hiện ở mức xấp xỉ so với trung bình nhiều năm cùng thời kỳ.
Nhận định về thời tiết nắng nóng, cơ quan khí tượng cho hay, tại Nam Bộ, nắng nóng khả năng xuất hiện từ khoảng đầu tháng 3/2026 ở miền Đông Nam Bộ. Từ cuối tháng 3 đầu tháng 4/2026, nắng nóng xu hướng gia tăng cường độ và mở rộng dần sang miền Tây Nam Bộ. Tây Bắc Bộ và khu vực từ Thanh Hóa đến Huế có thể xuất hiện nắng nóng từ khoảng tháng 4/2026.
Cục Khí tượng Thủy văn, Bộ Nông nghiệp và Môi trường là cơ quan chịu trách nhiệm chính trong việc ban hành các bản tin dự báo, cảnh báo phục vụ chỉ đạo, điều hành của Chính phủ, các bộ, ngành và địa phương.
Cơ quan khí tượng thủy văn sẵn sàng hợp tác, chia sẻ dữ liệu và trao đổi chuyên môn với các nhà khoa học trong và ngoài cơ quan dự báo để đưa thông tin dự báo, cảnh báo đến gần hơn, nhanh hơn tới cộng đồng, hướng tới mục tiêu chung là giảm thiểu thiệt hại do thiên tai và bảo đảm an toàn cho người dân.
