Mở rộng tầm soát bệnh lao trong cộng đồng

Khám phổi sáng lọc tại cộng đồng

Phát hiện sớm, điều trị kịp thời

Từ đầu năm 2025 đến nay, công tác phòng, chống lao tại các trung tâm y tế khu vực, trạm y tế xã, phường ở phía Đông tỉnh Lâm Đồng đạt nhiều kết quả tích cực. Các chỉ tiêu cơ bản đều hoàn thành trên 70% kế hoạch năm, một số đã vượt 100%. 1.317 bệnh nhân lao các thể, lao kháng thuốc được phát hiện tại bệnh viện và cộng đồng. Trong đó, lao các thể tại bệnh viện phát hiện có 841 ca, chiếm tỷ lệ 65,55%, cộng đồng phát hiện 284 ca, chiếm 22,14%, trại giam có 158 ca chiếm 12,31%...

Để có được kết quả trên, công tác giám sát, hỗ trợ kỹ thuật được triển khai thường xuyên, áp dụng tài liệu và bảng kiểm mới của chương trình Chống lao Quốc gia. Đồng thời, hỗ trợ kỹ thuật cho các trung tâm y tế khu vực, bệnh viện đa khoa khu vực, Trại giam Thủ Đức có máy xét nghiệm Gene Xpert. Nhờ vậy, việc chẩn đoán, phát hiện bệnh được thực hiện chính xác, kịp thời hơn.

Công tác phòng, chống lao nhận được sự quan tâm, chỉ đạo của chương trình Chống lao Quốc gia, Quỹ Toàn cầu, UBND tỉnh và Sở Y tế. Bệnh viện Phổi Bình Thuận đóng vai trò nòng cốt, phối hợp với các trung tâm y tế và điểm khám, bảo đảm hoạt động thông suốt. Bên cạnh điều trị và sàng lọc tại cơ sở y tế, đội ngũ y, bác sĩ còn đưa dịch vụ y tế đến tận cộng đồng. Hoạt động khám, tư vấn và lấy mẫu xét nghiệm bằng kỹ thuật 2X (X-quang, Xpert) kết hợp xe X-quang lưu động đã triển khai tại cộng đồng, trung tâm bảo trợ xã hội, cơ sở Methadone, trại giam… Qua đó, nhiều ca lao, lao tiềm ẩn và lao kháng thuốc được phát hiện sớm, tạo điều kiện điều trị kịp thời và ngăn ngừa lây lan.

Khó khăn và đề xuất giải pháp

Bác sĩ Chuyên khoa II Lê Hồng Vũ (chuyên ngành lao - bệnh phổi) - Giám đốc Bệnh viện Phổi Bình Thuận tỉnh Lâm Đồng cho biết: “Trong quá trình triển khai, công tác phòng, chống lao tại địa phương còn gặp nhiều khó khăn. Từ cuối tháng 2/2025, test xét nghiệm Gene Xpert chưa được cung ứng tạm thời nên phải tạm ngưng xét nghiệm đến đầu tháng 4/2025. Nguồn thuốc lao có lúc thiếu cục bộ, ảnh hưởng đến việc điều trị. Một số bệnh nhân không tái khám đúng lịch, không đồng ý điều trị khi được chẩn đoán lao kháng thuốc và siêu kháng thuốc. Đồng thời, trở ngại khác do bệnh lý mãn tính, suy kiệt, tác dụng phụ của thuốc hoặc hoàn cảnh kinh tế không ổn định. Công tác chẩn đoán, điều trị lao ở trẻ em hạn chế do triệu chứng không đặc hiệu, thiếu kỹ thuật thân thiện với trẻ, dẫn đến số mẫu thực hiện xét nghiệm Gene Xpert toàn tỉnh còn thấp”. Bên cạnh đó, nhân sự phụ trách công tác phòng, chống lao tại trung tâm y tế khu vực, trạm y tế thường xuyên thay đổi. Điều này ảnh hưởng đến tính ổn định trong triển khai, kiểm tra và giám sát. Công tác truyền thông còn hạn chế, đặc biệt ở vùng sâu, vùng xa.

Bác sĩ Vũ đề nghị cần ổn định nhân sự thực hiện hoạt động phòng, chống lao tại tuyến khu vực và cơ sở để bảo đảm tính liên tục trong triển khai, thực hiện công tác phòng, chống lao tại địa phương. Đồng thời, cần tăng cường công tác truyền thông nhằm nâng cao nhận thức của người dân toàn tỉnh về cách phòng, chống bệnh lao. Bên cạnh đó, là đẩy mạnh hoạt động khám, phát hiện chủ động bệnh lao trong cộng đồng bằng chiến lược 2X (X-quang và Xpert). Hoạt động này cần tập trung vào các nhóm nguy cơ cao như: trung tâm bảo trợ xã hội, hộ nghèo, đồng bào dân tộc thiểu số, vùng sâu vùng xa, khu công nghiệp, trường học và cộng đồng có những bệnh nhân mắc lao kháng thuốc và siêu kháng thuốc. Từ đó, góp phần chung tay chấm dứt bệnh lao tại tỉnh Lâm Đồng nói riêng và thực hiện chấm dứt bệnh lao giai đoạn 2030 tại Việt Nam.

Trang Hiếu.