Mỗi năm có khoảng 2.000 người mắc ung thư thận, dấu hiệu sớm của căn bệnh này
Ung thư thận thường diễn biến thầm lặng vì ở giai đoạn đầu, bệnh ít có triệu chứng rõ ràng. Phần lớn các trường hợp được phát hiện tình cờ qua siêu âm hoặc CT scan bụng khi khám vì những lý do khác.
Theo Globocan (Cơ quan Nghiên cứu Ung thư Quốc tế), mỗi năm thế giới ghi nhận hơn 430.000 ca ung thư thận mới, trong đó Việt Nam chiếm khoảng 1.700–2.000 ca. Tỷ lệ mắc bệnh đang có xu hướng gia tăng trên toàn cầu, đặc biệt là ở các nước đang phát triển như Việt Nam.
Việc phát hiện ngày càng nhiều ca ung thư thận phần lớn nhờ vào những tiến bộ trong chẩn đoán hình ảnh. Tuy nhiên, điều này cũng phản ánh sự gia tăng của các yếu tố nguy cơ như béo phì, hút thuốc lá và ô nhiễm môi trường.
Nguyên nhân gây ung thư thận
Ung thư thận là bệnh lý ác tính xảy ra khi các tế bào trong thận phát triển bất thường và không kiểm soát.
Nguyên nhân chính xác gây ung thư thận vẫn chưa được xác định rõ ràng, tuy nhiên có một số yếu tố nguy cơ có thể làm tăng khả năng mắc bệnh, bao gồm:
Tiếp xúc với hóa chất: Một số hóa chất như cadmium, amiăng có thể làm tăng nguy cơ ung thư thận.
Giai đoạn đầu, ung thư thận thường không có triệu chứng rõ ràng. Khi bệnh tiến triển, các dấu hiệu có thể bao gồm: Tiểu ra máu, đau lưng,..
Tăng huyết áp: Người bị tăng huyết áp có nguy cơ mắc ung thư thận cao hơn.
Suy thận mạn tính: Đặc biệt là ở những người phải chạy thận nhân tạo.
Hút thuốc lá: Là một trong những yếu tố nguy cơ chính.
Béo phì: Người thừa cân hoặc béo phì có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.
Tiền sử gia đình: Nếu trong gia đình có người từng mắc ung thư thận, nguy cơ mắc bệnh sẽ tăng lên.
Bệnh lý di truyền: Một số bệnh như Von Hippel-Lindau, hội chứng Birt-Hogg-Dubé có thể làm tăng nguy cơ.
Tuổi tác: Nguy cơ tăng theo tuổi, phổ biến nhất ở người trên 60 tuổi.
Giới tính: Nam giới có nguy cơ mắc ung thư thận cao hơn nữ giới.
Triệu chứng của ung thư thận
Ung thư thận được chia thành nhiều giai đoạn, ung thư thận khu trú: Khối u giới hạn trong thận, chưa lan rộng. Ung thư thận khu trú tiến triển là khối u lan ra mô xung quanh, xâm lấn tĩnh mạch, tuyến thượng thận hoặc hạch bạch huyết. Ung thư thận di căn là tế bào ung thư lan đến các hạch bạch huyết xa hoặc cơ quan khác.
Ở giai đoạn đầu, ung thư thận thường không có triệu chứng rõ ràng. Khi bệnh tiến triển, các dấu hiệu có thể bao gồm:
Tiểu ra máu: Là triệu chứng phổ biến nhất. Máu có thể thấy bằng mắt thường hoặc chỉ phát hiện qua xét nghiệm.
Đau lưng hoặc đau hông: Âm ỉ hoặc dữ dội, thường chỉ ở một bên.
Sờ thấy khối u ở bụng: Khi khối u lớn. Mệt mỏi, sụt cân không rõ nguyên nhân.
Sốt nhẹ kéo dài.
Tăng huyết áp: Do ảnh hưởng đến chức năng thận.
Thiếu máu: Do thận giảm sản xuất hormone erythropoietin.
Các triệu chứng khác: Phù chân, giãn tĩnh mạch tinh hoàn (ở nam giới).
Tóm lại: Ung thư thận thường tiến triển âm thầm. Mỗi người nên đi khám nếu có một trong các dấu hiệu sau: Tiểu ra máu (dù chỉ một lần và không đau). Đau lưng một bên kéo dài không rõ nguyên nhân. Sụt cân, mệt mỏi, sốt nhẹ kéo dài. Thiếu máu không rõ nguyên nhân.
Đặc biệt, những người trên 50 tuổi, có hút thuốc, bị tăng huyết áp, hoặc có tiền sử gia đình mắc ung thư thận nên được siêu âm định kỳ mỗi 6–12 tháng.
