Một tháng họp Đại hội đồng LHQ: Ngoại giao và đối thoại giữa thế giới biến động

Tháng 9 hàng năm, các nhà lãnh đạo từ khắp nơi trên thế giới tập trung tại trụ sở Liên Hợp Quốc (LHQ) ở TP New York (Mỹ) để thảo luận và thông qua các nghị quyết về những vấn đề lớn nhất mà hành tinh đang đối mặt.

Ngày 30-9, kỳ họp thứ 80 của Đại hội đồng LHQ đã khép lại với trọng tâm vẫn là Tuần lễ Cấp cao với phiên tranh luận chung của các nhà lãnh đạo trong bối cảnh thế giới tiếp tục đối mặt các vấn đề như biến đổi khí hậu, trí tuệ nhân tạo, khủng hoảng lương thực toàn cầu và các cuộc xung đột trên khắp thế giới,...

Những điểm nổi bật của kỳ họp năm nay

Kỳ họp năm nay đánh dấu sự trở lại của Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ông Trump đã để lại ấn tượng sâu sắc khi có bài phát biểu đến 57 phút, theo tờ The Hill.

Tổng thống Mỹ Donald Trump phát biểu tại Đại hội đồng LHQ ngày 23-9. Ảnh: UN

Đáng chú ý, ông Trump dành một phần phát biểu gay gắt nhất để bác bỏ các nỗ lực toàn cầu nhằm kiềm chế sử dụng nhiên liệu hóa thạch và thúc đẩy năng lượng tái tạo, sạch. Ông cảnh báo rằng các quốc gia sẽ rơi xuống “địa ngục” nếu theo đuổi quá trình chuyển đổi sang năng lượng xanh.

Kỳ họp năm nay cũng chứng kiến khoảnh khắc lịch sử với Syria khi nước này lần đầu tiên có đại diện phát biểu tại Đại hội đồng sau sáu thập niên. Trong bài phát biểu được hàng triệu người Syria theo dõi, Tổng thống Syria - ông Ahmed al-Sharaa đã kêu gọi dỡ bỏ các lệnh trừng phạt quốc tế với nước này, đồng thời lên án cuộc không kích của Israel nhằm vào Syria.

Bài phát biểu của đại diện từ Nga, Ukraine và Israel tiếp tục thu hút sự chú ý trong năm nay khi quân đội các nước này vẫn đang trong các cuộc chiến.

Trong bài phát biểu ngày 24-9, Tổng thống Ukraine - ông Volodymyr Zelensky cáo buộc Nga tìm cách mở rộng cuộc chiến ra ngoài Ukraine, kêu gọi các cường quốc giúp chặn đứng trước khi cuộc chiến lan rộng.

Phát biểu sau đó bốn ngày, Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov bác bỏ những tuyên bố từ một số quan chức châu Âu rằng Nga đang cân nhắc tấn công Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) trong vài năm tới, theo hãng thông tấn TASS.

Liên quan cuộc chiến ở Ukraine, ông Lavrov lưu ý rằng Nga “ngay từ đầu đã và vẫn sẵn sàng tham gia đàm phán nhằm giải quyết tận gốc nguyên nhân xung đột”, đồng thời bảo đảm an ninh và lợi ích thiết yếu của mình.

Trong khi đó, bài phát biểu của Thủ tướng Israel - ông Benjamin Netanyahu lại gây chú ý vì nhận được phản ứng không tích cực từ các đại biểu ở hội trường. Ông Netanyahu tiếp tục kiên định với lập trường loại bỏ “tàn dư cuối cùng” của Hamas và chỉ trích gay gắt các nước phương Tây vì công nhận Nhà nước Palestine.

Đồng thuận hiếm hoi mà các nước đạt được trong kỳ họp lần này liên quan việc công nhận Nhà nước Palestine. Ngày 12-9, Đại hội đồng đã phê chuẩn với đa số áp đảo (142 phiếu thuận) Tuyên bố New York, một văn kiện do Pháp và Saudi Arabia đưa ra, kêu gọi thành lập một nhà nước Palestine bên cạnh nhà nước Israel hiện tại.

Ngày 19-9, Đại hội đồng thông qua nghị quyết yêu cầu đảo ngược ngay lập tức việc Mỹ từ chối cấp thị thực và thu hồi thị thực của các đại diện Nhà nước Palestine.

LHQ vẫn là “ngôi nhà của ngoại giao và đối thoại”

Không nằm ngoài dự đoán của giới quan sát, năm nay, nhiều nhà lãnh đạo tiếp tục kêu gọi LHQ tăng hành động trước các vấn đề toàn cầu.

Theo Chủ tịch Đại hội đồng LHQ Annalena Baerbock, khi nhìn vào 124 bài phát biểu của đại diện 189 quốc gia thành viên LHQ có thể thấy rằng LHQ vẫn là “ngôi nhà của ngoại giao và đối thoại” trong một thế giới chia rẽ.

Chủ tịch Đại hội đồng LHQ Annalena Baerbock phát biểu bế mạc kỳ họp thứ 80 của Đại hội đồng LHQ vào ngày 29-9. Ảnh: UN

“LHQ là ngôi nhà của ngoại giao và đối thoại, nơi mọi quốc gia có thể cùng nhau thảo luận những vấn đề khó khăn trong thời điểm đầy thách thức. Nếu tuần lễ cấp cao vừa qua là một thước đo, thì ngôi nhà này vẫn đang thực hiện đúng sứ mệnh của mình: LHQ vẫn còn nguyên giá trị và vai trò quan trọng” - bà Baerbock phát biểu bế mạc kỳ họp thứ 80 của Đại hội đồng.

“Thử thách đặt ra là liệu chúng ta có hành động hay không” - tờ UN News dẫn lời bà Baerbock.

Bà Baerbock nhấn mạnh rằng Hiến chương LHQ là nền tảng để giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hòa bình và cảnh báo về cái giá phải trả nếu nguyên tắc này bị phớt lờ. “Khi bom rơi xuống dân thường, khi nạn đói bị biến thành vũ khí, khi chủ quyền bị chà đạp bằng vũ lực, thì uy tín của tổ chức này đang bị đe dọa” - theo bà Baerbock.

Chủ tịch Đại hội đồng LHQ cũng nhấn mạnh rằng LHQ cần cải cách thể chế “để biến tổ chức này trở nên tốt hơn, mạnh mẽ hơn, hiệu quả hơn, phù hợp hơn với sứ mệnh của mình”.

Trước khi kết thúc, bà Baerbock nhắc lại bối cảnh ra đời của LHQ sau Thế chiến II và sứ mệnh “giải cứu các thế hệ mai sau khỏi thảm họa chiến tranh”.

“Hãy để di sản quá khứ truyền cảm hứng cho chúng ta và hãy dám dấn bước cho một tương lai tốt đẹp hơn, một tương lai tốt đẹp cùng nhau. Không sợ hãi. Không gục ngã. Cùng đoàn kết” - bà Baerbock nhấn mạnh.

THẢO VY