Một trong Big4 kiểm toán bị nghi dùng AI làm báo cáo tư vấn cho khách

Deloitte đang đối mặt với nhiều cáo buộc lạm dụng AI và sử dụng các bài khoa học không có thật. Ảnh: Canadian Press.

Canada là quốc gia thứ 2 trong năm nay cáo buộc hãng tư vấn nằm trong Big4 kiểm toán yếu kém về khâu kiểm tra chứng từ, theo Fortune.

Những sai sót kể trên được phát hiện trong cuộc điều tra do tờ Independent công bố vào ngày 27/11 (giờ địa phương).

Theo đó, các sai sót xuất hiện trong báo cáo dài 526 trang và được chính quyền bang này phát hành vào tháng 5.

Báo cáo đã tư vấn cho Bộ Y tế và Dịch vụ Cộng đồng của chính quyền đảng Tự do về các chủ đề, bao gồm chăm sóc sức khỏe từ xa, các chính sách giữ chân nhân viên cũng như tác động của đại dịch Covid-19 đối với nhân lực y tế, trong bối cảnh bang đang thiếu hụt y tá và bác sĩ.

Independent phát hiện rằng báo cáo của Deloitte chứa các trích dẫn sai lệch, viện dẫn từ các bài báo khoa học bịa đặt để đưa ra kết luận về phân tích hiệu quả chi phí, đồng thời gán tên các nhà nghiên cứu vào những bài báo mà họ chưa từng tham gia.

Báo cáo còn bao gồm những bài báo "ma" từ các nhà nghiên cứu được cho là đồng tác giả, tuy nhiên họ lại khẳng định chưa từng làm việc cùng nhau.

"Deloitte Canada kiên quyết bảo vệ các khuyến nghị được đưa ra trong báo cáo", phát ngôn viên của Deloitte Canada nói với tờ Fortune.

Đồng thời, tập đoàn đang chỉnh sửa một số trích dẫn nhưng sẽ không làm ảnh hưởng đến kết luận của báo cáo.

Deloitte cũng khẳng định không sử dụng AI để viết báo cáo và chỉ dùng nó như công cụ hỗ trợ nhằm chọn lọc một số trích dẫn nghiên cứu.

Chưa dừng lại, bản báo cáo trên cũng trích dẫn một bài báo từ Canadian Journal of Respiratory Therapy. Dù vậy, giới học thuật hiện chưa tìm thấy bài báo trong cơ sở dữ liệu của tạp chí này.

"Nếu những chuyện như vậy xuất hiện, họ rất có thể đã lạm dụng AI để tạo nội dung", bà Gail Tomblin Murphy, Giáo sư thỉnh giảng tại Trường Điều dưỡng, Đại học Dalhousie, Nova Scotia, cho biết.

Bà Tomblin Murphy là người được Deloitte trích dẫn trong một bài báo khoa học không tồn tại. Bà nhấn mạnh bản thân chỉ từng làm việc với 3 trong số 6 tác giả còn lại được nêu trong trích dẫn sai.

"Tôi chắc chắn rằng điều này đặt ra nhiều thách thức. Chúng ta phải rất cẩn trọng để đảm bảo bằng chứng trong các báo cáo là thứ tốt nhất và đã được xác thực", bà nói thêm.

Ngoài việc tiêu tốn chi phí của chính phủ và người dân, các báo cáo này cần phải có sự chính xác và ý nghĩa thực tiễn để giúp các vấn đề tiến triển.

Tính đến ngày 24/11 (giờ địa phương), báo cáo vẫn được đăng trên trang web của chính phủ Canada. Chính quyền bang đã chi gần 1,6 triệu USD cho báo cáo và thanh toán theo 8 đợt.

Đáng chú ý, vụ việc này xảy ra sau tin tức vào tháng trước rằng Deloitte đã sử dụng AI trong một báo cáo trị giá 290.000 USD xuất bản vào tháng 7 cho chính phủ Australia nhằm hỗ trợ kiểm soát phúc lợi xã hội.

Một nhà nghiên cứu đã phát hiện những thông tin bịa đặt trong nghiên cứu dài 237 trang, từ các bài báo khoa học không tồn tại và một trích dẫn giả mạo của phán quyết tòa án liên bang.

Trong phiên bản báo cáo đã chỉnh sửa và được tải thầm lặng lên trang web chính phủ Australia, Deloitte thừa nhận đã sử dụng hệ thống ngôn ngữ AI tạo sinh Azure OpenAI để hỗ trợ tạo báo cáo.

"Các cập nhật này không ảnh hưởng tới nội dung, kết luận hay khuyến nghị chính trong báo cáo", Deloitte viết trong phần báo cáo sửa đổi.

Công ty thành viên của Deloitte tại Australia buộc phải hoàn trả một phần chi phí cho chính phủ đối với báo cáo này.

Hiện, các thông tin về khả năng hoàn trả chi phí cho báo cáo tại Canada vẫn chưa được công khai.

Anh Nguyễn