MTTQ Việt Nam tỉnh Điện Biên: Hành trình sẻ chia cùng đồng bào bị ảnh hưởng vùng lũ

Ông Mùa A Vảng.

Phóng viên Báo Đại đoàn kết đã có cuộc trao đổi với ông Mùa A Vảng - Ủy viên Dự khuyết Trung ương Đảng, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Điện Biên.

PV: Thưa ông, MTTQViệt Nam tỉnh Điện Biên đã phát huy sức mạnh đoàn kết ra sao trong huy động nguồn lực hỗ trợ đồng bào vùng lũ?

Ông Mùa A Vảng: Ngay sau khi thiên tai xảy ra, Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh đã thành lập các đoàn công tác trực tiếp xuống hiện trường tại các xã Na Son, Xa Dung, Phình Giàng, Tìa Dình, Mường Luân... để nắm tình hình thăm hỏi, động viên nhân dân và chỉ đạo khắc phục hậu quả kịp thời. Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh đã ra Lời kêu gọi sự chung tay của các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp, tổ chức xã hội, lực lượng vũ trang, đồng bào, cán bộ, chiến sĩ và các nhà hảo tâm trong và ngoài tỉnh ủng hộ người dân bị thiệt hại do thiên tai.

Tính đến ngày 15/9, tổng số tiền tiếp nhận trên 58 tỷ 403 triệu đồng. Việc huy động được hơn 58 tỷ đồng cùng sự tham gia của hàng ngàn tổ chức, cá nhân để ủng hộ cho người dân vùng bị ảnh hưởng mưa lũ cho thấy tinh thần đoàn kết, trách nhiệm cộng đồng và truyền thống “lá lành đùm lá rách” của dân tộc ta luôn được phát huy mạnh mẽ. Đây không chỉ là nguồn lực vật chất kịp thời giúp bà con vượt qua khó khăn trước mắt mà còn là nguồn động viên tinh thần to lớn, tiếp thêm niềm tin, sức mạnh để khắc phục hậu quả, ổn định cuộc sống cho người dân sau thiên tai.

Qua đợt hỗ trợ vừa rồi, ông đánh giá thế nào về sự phối hợp giữa MTTQ Việt Nam tỉnh, chính quyền cơ sở và cộng đồng trong việc kịp thời giúp bà con vượt qua khó khăn sau mưa lũ?

Qua thực tiễn vừa qua, có thể thấy sự phối hợp giữa Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh, chính quyền cơ sở và cộng đồng đã được phát huy nhịp nhàng, hiệu quả, góp phần quan trọng giúp người dân vùng lũ nhanh chóng vượt qua khó khăn, ổn định cuộc sống.

Ngay sau thiên tai, MTTQ Việt Nam tỉnh đã chủ động phối hợp với chính quyền địa phương nắm tình hình, thăm hỏi, cứu trợ kịp thời và cử đoàn công tác xuống hiện trường. Chính quyền cơ sở phát huy vai trò đầu mối rà soát, phân loại thiệt hại, phối hợp cùng MTTQ hỗ trợ đúng người, đúng nhu cầu. Lời kêu gọi của MTTQ Việt Nam tỉnh nhận được sự hưởng ứng rộng rãi từ cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp, tổ chức xã hội và nhân dân trong, ngoài tỉnh. Hơn 6.300 tổ chức, cá nhân đã ủng hộ trên 58 tỷ đồng – con số lớn trong thời gian ngắn, cho thấy hiệu quả vận động. Nhiều đoàn cứu trợ trực tiếp đến tận nơi, trao sự hỗ trợ quý báu, kịp thời giúp bà con khắc phục khó khăn, ổn định đời sống và sản xuất.

Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Điện Biên tiếp nhận ủng hộ đồng bào bị ảnh hưởng mưa lũ.

Từ thực tiễn triển khai hỗ trợ vừa qua, theo ông, những kinh nghiệm nào quan trọng nhất để công tác cứu trợ ngày càng minh bạch, hiệu quả và sát với nhu cầu người dân?

Đây là vấn đề rất quan trọng. Từ thực tiễn hỗ trợ đồng bào vùng thiên tai thời gian qua, có thể rút ra một số kinh nghiệm nhằm nâng cao tính minh bạch, hiệu quả và sát nhu cầu người dân. Trước hết, ngay khi thiên tai xảy ra, cần chủ động nắm tình hình tại hiện trường, cử đoàn công tác xuống cơ sở để đánh giá thiệt hại, từ đó xây dựng phương án cứu trợ kịp thời, phù hợp với từng địa bàn, từng nhóm đối tượng.

Về công tác phối hợp giữa MTTQ, chính quyền và các đoàn thể, việc cứu trợ chỉ thực sự hiệu quả khi có sự phối hợp đồng bộ, nhịp nhàng giữa MTTQ, chính quyền địa phương, các tổ chức đoàn thể và cộng đồng dân cư. Chính quyền cơ sở phải đóng vai trò là “tai mắt tại chỗ”, cung cấp thông tin chính xác, hỗ trợ MTTQ tổ chức phân bổ cứu trợ đúng người, đúng đối tượng.

Một vấn đề quan trọng là công khai, minh bạch trong tiếp nhận và phân bổ nguồn lực. Toàn bộ quá trình phải được công khai trên các phương tiện thông tin và tại địa phương, đồng thời, thường xuyên kiểm tra, giám sát để tạo sự tin tưởng, đồng thuận trong nhân dân.

Theo ông, cần những giải pháp hay cơ chế gì để nguồn lực hỗ trợ người dân vùng bão lũ không chỉ dừng ở cứu trợ khẩn cấp, mà còn hướng đến ổn định lâu dài và phát triển sinh kế bền vững?

Vấn đề này chúng tôi cũng rất trăn trở. Thực tế thời gian qua, MTTQ các cấp không chỉ dừng lại ở việc trao quà cứu đói, nhu yếu phẩm, mà cũng chú trọng quan tâm đến việc hỗ trợ sinh kế, phục hồi sản xuất, giúp người dân ổn định cuộc sống về lâu dài. Ưu tiên các hình thức hỗ trợ thiết thực như: xây dựng nhà kiên cố, cung cấp giống cây trồng, vật nuôi, hỗ trợ vốn sản xuất, đào tạo nghề...

Trước khi triển khai hỗ trợ, chúng tôi cũng lấy ý kiến, khảo sát nhu cầu thực tế của người dân để xác định nội dung cứu trợ phù hợp. Người dân cũng cần được tham gia vào quá trình lập danh sách, giám sát và đánh giá việc thực hiện cứu trợ để đảm bảo công tác này được triển khai hiệu quả.

Chúng tôi hướng tới việc khai thác công nghệ, mạng xã hội và truyền thông để huy động nguồn lực rộng rãi, kịp thời, đồng thời kết hợp đa dạng hình thức hỗ trợ - trực tiếp, gián tiếp, vật chất, kỹ thuật, tinh thần - phù hợp với điều kiện từng địa phương.

Những kinh nghiệm rút ra từ thực tiễn vừa qua cho thấy, muốn công tác cứu trợ thiên tai thực sự hiệu quả, minh bạch và bền vững thì cần đảm bảo tốt sự công khai minh bạch sát nhu cầu người dân và hướng tới hỗ trợ lâu dài. Đây cũng chính là nền tảng để MTTQ và cả hệ thống chính trị tiếp tục phát huy vai trò, trách nhiệm trong việc chăm lo đời sống nhân dân trong bối cảnh thiên tai, biến đổi khí hậu ngày càng phức tạp.

Vậy thưa ông, trong thời gian tới, MTTQ Việt Nam tỉnh sẽ có những giải pháp gì để huy động nguồn lực hiệu quả hơn, tiếp tục đồng hành, giúp người dân ổn định cuộc sống lâu dài sau thiên tai?

MTTQ Việt Nam tỉnh sẽ tiếp tục vận động, kêu gọi sự chung tay của toàn xã hội; duy trì và mở rộng công tác vận động các tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp, nhà hảo tâm trong và ngoài tỉnh tiếp tục đóng góp nguồn lực cả vật chất lẫn tinh thần hỗ trợ người dân vùng thiên tai. Chủ động kết nối, phối hợp với các tổ chức từ thiện, các nhà hảo tâm, đặc biệt là các tổ chức có tiềm lực hỗ trợ dài hạn (như xây dựng nhà ở, sinh kế, trường học...).

Tiếp tục phối hợp với chính quyền cơ sở rà soát kỹ lưỡng các hộ dân bị ảnh hưởng, từ đó xây dựng phương án hỗ trợ cụ thể, đúng đối tượng, sát với nhu cầu thực tế của người dân. Gắn kết chặt chẽ với các tổ chức đoàn thể như Hội Nông dân, Hội Phụ nữ, Đoàn Thanh niên... để triển khai các chương trình hỗ trợ sinh kế, đào tạo nghề, khôi phục sản xuất sau thiên tai.

MTTQ cũng sẽ nâng cao tính công khai, minh bạch trong huy động và sử dụng nguồn lực như: Công khai thông tin tiếp nhận, phân bổ và sử dụng nguồn lực trên các phương tiện truyền thông và tại địa phương. Thành lập các tổ giám sát cộng đồng, có sự tham gia của người dân để đảm bảo công tác hỗ trợ được minh bạch, dân chủ và đúng mục tiêu.

Và cuối cùng là tăng cường công tác tuyên truyền về phòng, chống thiên tai, thích ứng với biến đổi khí hậu, từ đó nâng cao nhận thức, trách nhiệm của cộng đồng trong việc chủ động ứng phó, giảm thiểu rủi ro thiên tai. Phát huy vai trò của MTTQ cấp xã, thôn, bản trong việc gắn kết cộng đồng, hỗ trợ lẫn nhau trong lúc khó khăn.

Trân trọng cảm ơn ông!

Có thể khẳng định, sự phối hợp chặt chẽ giữa MTTQ, chính quyền cơ sở và cộng đồng đã tạo nên nguồn lực mạnh mẽ, thể hiện rõ vai trò của MTTQ là trung tâm khối đại đoàn kết toàn dân tộc. Đây cũng là bài học thực tiễn quan trọng trong công tác phối hợp phòng, chống và khắc phục hậu quả thiên tai, cần tiếp tục duy trì, phát huy trong thời gian tới.

Văn Hoa (thực hiện)