Muốn đi nhanh đừng đi 30 km/h, muốn đi xa phải nhìn xa
Từ biển báo 30 km/h ở Quy Nhơn (tỉnh Gia Lai), câu hỏi đặt ra là làm sao để hài hòa giữa nhịp sống gấp gáp và định hướng phát triển du lịch của địa phương.
Biển báo giới hạn tốc độ 30 km/h vừa xuất hiện trên nhiều tuyến phố trung tâm phường Quy Nhơn (tỉnh Gia Lai) như: Xuân Diệu, An Dương Vương, Nguyễn Tất Thành, Nguyễn Trung Tín. Chỉ trong ít ngày, sự việc này đã trở thành tâm điểm bàn luận của người dân địa phương lẫn du khách. Một quyết định tưởng như nguyên tắc giao thông bỗng mở ra vấn đề lớn hơn: Quy Nhơn sẽ phát triển theo hướng nào? Rõ ràng, câu chuyện không đơn thuần là vài tấm biển báo!
Những băn khoăn rất đời thường
Ở những thành phố du lịch lớn trên thế giới đều tạo không gian cho người đi bộ, khuyến khích phương tiện xanh, giảm tai nạn, giảm tiếng ồn và khí thải. Và có lẽ, Quy Nhơn cũng đang đi theo định hướng đó. Việc cắm biển 30 km/h không chỉ để quản lý xe điện du lịch chở khách tham quan đi vào nề nếp, không hoạt động bát nháo như thời gian trước, gây nguy hiểm cho hành khách, mà còn là bước thử nghiệm để phù hợp với định hướng phát triển du lịch của địa phương.

Biển báo giới hạn tốc độ 30 km/h xuất hiện trên nhiều tuyến phố trung tâm phường Quy Nhơn. Ảnh: Hoàng Phát
Nói cách khác, Quy Nhơn đang “chậm lại một chút” để nhường nhịp sống thong thả hơn cho du khách và người dân. Bởi, một trung tâm du lịch không thể chỉ chạy theo tốc độ mà bỏ quên trải nghiệm và chất lượng sống.
Tuy nhiên, chúng ta cũng phải thừa nhận một thực tế rằng thay đổi nào cũng cần thời gian để thích nghi, khi không ít người dân thẳng thắn bày tỏ sự lo lắng.
Chị Thu Hương, sống ở phường Quy Nhơn chia sẻ: “Trước đây buổi sáng đi làm chỉ mất 10 phút, nay thời gian tăng gấp đôi vì chưa thấy biển báo ghi rõ khung giờ áp dụng. Tôi đồng ý là nơi mình sống cần đẹp và an toàn hơn, nhưng thú thật, tan làm về, đường vắng mà vẫn phải chạy rề rề thì cũng hơi bức bối”.
Còn anh Trần Quốc Duy, tài xế công nghệ, lại lo lắng về nguy cơ bị phạt nguội. “Khách hủy chuyến vì đến trễ là chuyện thường. Lỡ chạy quá đà thì dính phạt, chưa kể nhiều người chưa quen quy định mới, vẫn chạy theo tốc độ cũ nên dễ bị phạt oan", anh Duy bày tỏ.
Ở chiều ngược lại, vẫn có nhiều tiếng nói đồng tình. Bà Nguyễn Thị Kim Hoa, chủ một quán cà phê ven biển, chia sẻ: “Tôi ủng hộ vì phố du lịch mà ai cũng chạy vùn vụt thì làm sao còn cảm giác yên bình. Chưa kể, địa phương đã có quy định giờ giấc, làn xe rõ ràng cho người dân áp dụng. Chúng ta nên nghĩ cho cái lợi lâu dài, không chỉ cho du lịch mà cả đời sống người dân".
Anh Lê Minh Quân, một du khách từ TP. Hồ Chí Minh cũng bày tỏ sự đồng tình. “Tôi thấy Quy Nhơn đang thay đổi đúng hướng. Đi chậm 30km/h ở khu trung tâm không phải vấn đề lớn nếu đường phố sạch đẹp, nhiều cây xanh", anh Quân chia sẻ.
Tầm nhìn dài hơi
Quy Nhơn không thể chỉ dừng lại ở vài tấm biển báo. Muốn chính sách thành công, cần làm tốt vài điều:
Hạ tầng đồng bộ: Nếu chỉ giảm tốc độ mà không có lối đi bộ an toàn, không có bãi đỗ, không có phương tiện công cộng sạch, thì người dân vẫn khổ sở, du khách cũng không mặn mà.
Đối thoại với người dân: Mỗi chính sách khi gắn với đời sống cần được giải thích để mọi người hiểu rõ mục tiêu, lợi ích. Khi thấy lợi ích, người dân sẽ tự giác chấp hành.
Quan trọng nhất, giảm tốc độ không phải để gây khó khăn, mà để thay đổi cách sống: từ vội vã sang thư thả, từ ồn ã sang xanh, sạch và an toàn.

Xe điện ở Quy Nhơn. (Ảnh minh họa)
Theo Luật sư - Kiến trúc sư Nguyễn Hồ, giới hạn tốc độ giao thông, đặc biệt trên các tuyến đường chính như Nguyễn Tất Thành, gây bất tiện cho các phương tiện di chuyển liên vùng hoặc xe tải, xe khách.
Để khắc phục, cần đẩy nhanh tiến độ hoàn thiện các tuyến đường kết nối, liên kết để phân luồng phương tiện liên tỉnh, giảm áp lực giao thông lên các tuyến phố trung tâm; đồng thời quy hoạch các tuyến đường song song hoặc đường vành đai nội đô để xe tải, xe khách có thể tránh khu vực giới hạn tốc độ 30 km/h.
Bên cạnh đó, nên lắp đặt biển báo phân luồng rõ ràng tại các điểm giao cắt lớn để hướng dẫn các phương tiện không cần thiết di chuyển qua khu vực trung tâm. Sử dụng biển báo điện tử hoặc ứng dụng giao thông thông minh (nếu có) để thông báo thời gian thực về giới hạn tốc độ và các tuyến đường thay thế.

Luật sư - Kiến trúc sư Nguyễn Hồ. Ảnh: NVCC
Ngoài ra còn là vấn đề thiếu đồng bộ, sự chênh lệch tốc độ giữa các tuyến đường trong khu vực trung tâm và các tuyến lân cận có thể gây rối loạn giao thông hoặc khó khăn cho người lái xe khi chuyển đổi giữa các khu vực.
Giải pháp là rà soát các tuyến đường kết nối hoặc các đường nhỏ quanh khu vực phường Quy Nhơn để áp dụng giới hạn tốc độ tương tự hoặc gần tương tự, ví dụ 40 km/h, nhằm tạo sự chuyển đổi mượt mà. Đồng thời, cần đặt các biển báo cảnh báo tại các điểm chuyển tiếp để thông báo sự thay đổi tốc độ, giúp người lái xe điều chỉnh kịp thời, song song với việc cải tạo hạ tầng giao thông theo hướng đồng bộ.
“Muốn đi nhanh đừng đi 30 km/h, muốn đi xa phải nhìn xa”. Nếu chỉ nhìn cái lợi trước mắt, đường trống thì phóng nhanh, Quy Nhơn sẽ khó trở thành điểm đến đáng sống. Nhưng nếu kiên định với tầm nhìn đô thị xanh, lấy du lịch bền vững làm hướng phát triển, thì 30 km/h hôm nay chỉ là bước khởi đầu.
Chậm một chút để đổi lấy môi trường trong lành, an toàn và không gian sống chất lượng, cái giá ấy xứng đáng. Câu hỏi không phải là có nên giảm tốc hay không, mà là làm thế nào để mọi người cùng “đi chậm” một cách vui vẻ và tự nguyện.
Các tuyến đường gắn biển 30 km/h ở Quy Nhơn, gồm: Xuân Diệu, An Dương Vương, Nguyễn Tất Thành, Nguyễn Trung Tín và một số đoạn tuyến của đường Hàn Mặc Tử, Nguyễn Huệ, Lê Hồng Phong, Phan Đình Phùng, Lê Đức Thọ, Lê Lợi, Chương Dương, Nguyễn Thị Định, Cổ Loa. Trong đó, một số tuyến đường bảng hạn chế tốc độ áp dụng toàn thời gian, một số tuyến còn lại áp dụng theo khung giờ trong ngày.Với những tuyến đường có lưu lượng lớn như Nguyễn Tất Thành, An Dương Vương, bảng hạn chế 30 km/h chỉ áp dụng với 2 làn trong cùng mỗi bên, các làn bên trong lưu hành tốc độ bình thường.