Muốn sống lâu, hãy tránh xa 10 thói quen này

Sống lâu, sống khỏe là khát vọng phổ biến của con người. Tuy nhiên, hiện thực lại không dễ dàng đạt được. Khi tuổi tác tăng dần, những vấn đề như suy giảm trí nhớ, đau mãn tính, hạn chế vận động hay bệnh tim mạch ngày càng xuất hiện nhiều hơn.

Muốn duy trì tuổi thọ và chất lượng cuộc sống, không chỉ cần chăm sóc y tế mà còn phải thay đổi thói quen. Ảnh: Getty Images

Các bác sĩ cho rằng, bên cạnh yếu tố di truyền, vốn khó kiểm soát, thì chính những thói quen hàng ngày lại ảnh hưởng trực tiếp đến tiến trình lão hóa. Đáng chú ý, nhiều thói quen tưởng như vô hại lại đang âm thầm rút ngắn tuổi thọ.

Dưới đây là 10 thói quen thường gặp, theo khuyến cáo của các chuyên gia:

1. Bỏ qua chăm sóc dự phòng

Bác sĩ Heather Whitson, Giám đốc Trung tâm Lão khoa Duke (Mỹ) nhấn mạnh rằng, nhiều người lơ là việc thăm khám định kỳ, bỏ qua các xét nghiệm sàng lọc ung thư hay tiêm chủng: “Giống như không đưa xe đi bảo dưỡng, tuổi thọ khó kéo dài nếu thiếu chăm sóc thường xuyên”.

2. Thiếu giao tiếp xã hội

Nghiên cứu cho thấy giao tiếp giúp cải thiện trí não và tuổi thọ. Bác sĩ Lee Lindquist, Trưởng khoa Lão khoa tại Northwestern Medicine (Chicago) cho biết: “Càng tiếp xúc với những người mang lại niềm vui, bạn càng có cơ hội sống khỏe và sống lâu”. Ngược lại, sự cô lập xã hội - như đã thấy rõ trong giai đoạn dịch COVID-19 - làm gia tăng nguy cơ suy giảm nhận thức.

Càng tiếp xúc với những người mang lại niềm vui, bạn càng có cơ hội sống khỏe và sống lâu

3. Không điều chỉnh thuốc theo tuổi tác

Nhiều người duy trì các loại thuốc đã dùng từ tuổi trung niên cho tới tuổi già mà không tái khám. Theo bác sĩ Lindquist, một số thuốc chống lo âu hay hỗ trợ giấc ngủ có thể gây rối loạn trí nhớ, làm tăng nguy cơ té ngã ở người cao tuổi. Do đó, việc trao đổi thường xuyên với bác sĩ để điều chỉnh liều lượng hoặc thay thế thuốc là cần thiết.

4. Lười vận động

Không tập luyện được coi là “kẻ thù số một” của tuổi thọ. Tập thể dục đều đặn mang lại lợi ích toàn diện: cải thiện sức khỏe tim mạch, xương khớp, cân nặng, tâm trạng và trí nhớ.

Không có gì đáng ngạc nhiên: không tập thể dục sẽ ảnh hưởng đến tuổi thọ của bạn.

Hiệp hội Tim mạch Mỹ khuyến nghị mỗi người nên vận động ít nhất 150 phút với cường độ vừa phải hoặc 75 phút với cường độ mạnh mỗi tuần.

5. Hút thuốc lá

Thuốc lá liên quan trực tiếp đến ung thư phổi, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính, tim mạch, đột quỵ. Mặc dù việc cai thuốc rất khó khăn vì tính gây nghiện, nhưng có thể thành công nếu người hút tìm được động lực đúng đắn và được hỗ trợ y tế.

6. Ăn uống thiếu lành mạnh

Một chế độ ăn giàu cá, rau xanh, trái cây và ngũ cốc nguyên hạt - theo kiểu Địa Trung Hải - được khuyến nghị là tốt nhất cho sức khỏe.

Chế độ ăn Địa Trung Hải (Mediterranean diet) được các chuyên gia y tế đánh giá là lành mạnh nhất thế giới, gắn liền với tuổi thọ cao và tỷ lệ bệnh tim mạch, tiểu đường, béo phì thấp.

Càng thay đổi thói quen ăn uống sớm, lợi ích càng rõ rệt về lâu dài. Ngược lại, việc duy trì chế độ ăn nhiều thực phẩm chế biến sẵn, đồ ngọt và chất béo xấu có thể làm tăng nguy cơ bệnh tật.

7. Thiếu ngủ

Ngủ không đủ ảnh hưởng tiêu cực tới trí nhớ, tim mạch, tâm trạng và khả năng chống chịu căng thẳng. Người trưởng thành cần từ 7-9 giờ ngủ mỗi đêm. Ngoài việc duy trì lịch sinh hoạt đều đặn, cần lưu ý điều trị sớm các rối loạn như ngưng thở khi ngủ.

8. Để căng thẳng kéo dài

Căng thẳng kinh niên làm suy giảm miễn dịch, rối loạn huyết áp, ảnh hưởng giấc ngủ và quá trình trao đổi chất. “Cơ thể con người phản ứng với căng thẳng ngay cả khi không có nguy cơ thực sự, khiến hệ miễn dịch suy yếu”, bác sĩ Whitson cảnh báo. Việc quản lý căng thẳng, thông qua tư vấn tâm lý, thư giãn hay cắt giảm những yếu tố gây áp lực là rất cần thiết.

9. Không chuẩn bị cho sức khỏe tuổi già

Nhiều người chỉ nghĩ đến “giai đoạn cuối đời” mà quên 10-20 năm trước đó - thời kỳ gia tăng bệnh tật. Đây là giai đoạn cần xác định rõ: sẽ sống cùng gia đình, thuê người chăm sóc hay chuyển đến cộng đồng người cao tuổi. Việc thảo luận sớm với người thân giúp tránh xung đột và bảo đảm mong muốn cá nhân được tôn trọng.

Việc thảo luận sớm với người thân về tuổi già giúp tránh xung đột và bảo đảm mong muốn cá nhân được tôn trọng. Ảnh: Getty Images

10. Thiếu kế hoạch tài chính dài hạn

Bác sĩ Whitson cho biết ngày càng nhiều người sống thọ hơn số tiền tiết kiệm. Nhiều bệnh nhân ở tuổi 90 chia sẻ rằng họ không ngờ mình phải tự lo liệu trong 30 năm sau khi nghỉ hưu. Chuẩn bị tài chính từ trung niên là yếu tố quan trọng để tuổi già không chỉ khỏe mạnh mà còn độc lập, an nhàn.

Hồng Nhung