Mỹ ghi nhận trường hợp nhiễm 'giòi ăn thịt' đầu tiên

Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh Mỹ (HHS) ngày 24/8 thông báo đã xác nhận ca bệnh, khẳng định bệnh nhân từng tới El Salvador, một quốc gia Trung Mỹ đang bùng phát dịch bệnh, và trở về Mỹ.

Hiện ca bệnh được Sở Y tế bang Maryland và Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ (CDC) điều tra. CDC xác nhận rằng đây là trường hợp nhiễm giòi ký sinh vùng Tân Thế giới (New World screwworm – NWS), một loài ký sinh trùng mang tên khoa học Cochliomyia hominivorax, thường được gọi là giòi ăn thịt người và động vật.

Một mẫu giòi ăn thịt trưng bày tại một phòng khám thú y ở Tapachula, bang Chiapas, Mexico ngày 4/7/2025. Ảnh: Reuters

Thông tin xác nhận chính thức được đưa ra chỉ hơn một tuần sau khi Bộ trưởng Nông nghiệp Mỹ Brooke Rollins đến Texas để công bố kế hoạch xây dựng cơ sở sản xuất ruồi vô sinh nhằm đối phó với dịch bệnh gây hại này.

Bộ Nông nghiệp Mỹ ước tính một đợt bùng phát giòi ký sinh có thể gây thiệt hại khoảng 1,8 tỷ USD cho kinh tế Texas - bang sản xuất bò thịt lớn nhất Mỹ do gia súc chết, chi phí lao động và thuốc men.

Giòi ăn thịt là gì?

Cochliomyia hominivorax (còn được gọi là giòi đinh vít hay giòi ăn thịt) là loài ruồi ký sinh nguy hiểm, con cái đẻ trứng vào vết thương của bất kỳ loài động vật máu nóng nào, bao gồm cả con người.

Khi trứng nở, hàng trăm ấu trùng dùng miệng sắc nhọn “đục khoét” thịt sống của vật chủ, có thể dẫn đến tử vong nếu không được xử lý kịp thời. Hoạt động ăn của ấu trùng tương tự như một chiếc đinh vít vặn vào gỗ, từ đó chúng có tên gọi như vậy.

Giòi ăn thịt gây thiệt hại nặng nề cho đàn gia súc và động vật hoang dã. Mặc dù ca nhiễm ở người tương đối hiếm, nhưng mức độ nguy hiểm rất cao. Quá trình điều trị vô cùng phức tạp, đòi hỏi phải loại bỏ hàng trăm ấu trùng và khử trùng vết thương một cách kỹ lưỡng.

Tuy nhiên, với can thiệp y tế sớm, bệnh nhân thường có thể phục hồi. hiếm khi ký sinh ở người, nhưng nếu có thể gây tử vong. Điều trị cần lấy hàng trăm ấu trùng ra và sát trùng kỹ vết thương, song nếu phát hiện sớm thường có thể cứu chữa.

Một nhà kinh tế học về chăn nuôi thuộc Đại học Texas A&M đã được yêu cầu chuẩn bị báo cáo cho Bộ trưởng Rollins về tác động đối với ngành khi biên giới đóng cửa với gia súc Mexico - một biện pháp đã được áp dụng phần lớn từ tháng 11/2024 nhằm ngăn chặn dịch bệnh này vào Mỹ.

Mối lo ngại đối với thị trường bò thịt và chăn nuôi

Thương nhân và nhà sản xuất thịt bò đang trong tình trạng căng thẳng vì nguy cơ dịch lây sang gia súc, trong bối cảnh giá thịt đã đạt mức cao kỷ lục do đàn bò Mỹ xuống thấp nhất trong 70 năm.

Ca bệnh ở người và sự thiếu minh bạch xung quanh vụ việc có thể tạo ra thách thức chính trị cho Bộ trưởng Nông nghiệp Rollins. Bộ Nông nghiệp Mỹ cử lực lượng tuần tra dọc biên giới, nhưng vẫn bị giới chăn nuôi và các nhà phân tích chỉ trích vì chậm trễ trong việc đẩy mạnh sản xuất ruồi vô sinh.

Loại ruồi sinh ra ấu trùng là giòi ăn thịt. Ảnh: Bộ Nông nghiệp Mỹ

Tháng 6, bà Rollins từng công bố kế hoạch xây dựng cơ sở sản xuất ruồi vô sinh tại căn cứ không quân Moore ở Edinburg, Texas, gần nơi từng đặt cơ sở trong đợt dịch lớn cách đây 50 năm. Cơ sở này dự kiến mất 2-3 năm để hoàn thiện. Người phát ngôn Bộ Nông nghiệp hiện chưa phản hồi yêu cầu bình luận.

Mexico cũng đã triển khai các biện pháp hạn chế sự lây lan, bao gồm việc xây dựng nhà máy sản xuất ruồi vô sinh trị giá 51 triệu USD tại miền nam. Hiện chỉ có một cơ sở hoạt động ở Panama City, có thể sản xuất tối đa 100 triệu con ruồi vô sinh mỗi tuần, trong khi Bộ Nông nghiệp Mỹ ước tính cần tới 500 triệu con mỗi tuần để đẩy dịch trở lại khu rừng Darien giữa Panama và Colombia.

Giòi ăn thịt đã lan dần lên phía bắc qua Mexico từ năm 2023. Chúng hiện lưu hành tại Cuba, Haiti, Cộng hòa Dominica và nhiều nước Nam Mỹ, theo Bộ Nông nghiệp Mỹ.

Tháng 7, Mexico báo cáo một ca bệnh mới ở Ixhuatlan de Madero, bang Veracruz, cách biên giới Mỹ khoảng 595 km. USDA ngay lập tức yêu cầu đóng cửa các cửa khẩu nhập gia súc từ phía nam, sau khi đã nhiều lần ngừng nhập trong tháng 11 và tháng 5.

Mỗi năm, Mỹ thường nhập hơn 1 triệu con bò từ Mexico để nuôi và chế biến lấy thịt.

Loại giòi này từng xuất hiện và bị xóa sổ ở Mỹ vào những năm 1960 khi các nhà khoa học triển khai chiến dịch thả số lượng lớn ruồi đực vô sinh. Những con này giao phối với ruồi cái hoang dã, tạo ra trứng không nở, từ đó kiểm soát dịch bệnh.

Quỳnh Vũ