Mỹ hy vọng Iran sẽ tham gia nỗ lực ngoại giao trong vấn đề hạt nhân

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Ned Price - Nguồn: Reuters

Mỹ ngày 5/3 đã bày tỏ hy vọng Iran sẽ tham gia nỗ lực ngoại giao sau khi các đồng minh châu Âu rút lại kế hoạch công bố một nghị quyết lên án Tehran tại cuộc họp của Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) diễn ra cùng ngày tại Vienna (Áo).

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Ned Price nêu rõ Mỹ lấy làm vui mừng khi các nước châu Âu đã không công bố nghị quyết lên án Tehran, coi đây là nỗ lực ngoại giao mà Mỹ mong chờ sẽ có sự tham gia của Iran, qua đó dẫn tới tiến bộ vững chắc và đáng tin cậy liên quan đến vấn đề hạt nhân của quốc gia Trung Đông này. Ông Ned Price thể hiện rõ quan điểm của Mỹ chuẩn bị sẵn sàng tham gia cuộc đối thoại tích cực.

Trước cuộc họp của IAEA, các nước thuộc Liên minh châu Âu có kế hoạch thúc đẩy một nghị quyết lên án Iran về mức độ phối hợp của nước này trong các cuộc thanh sát của IAEA, nhưng kế hoạch này sau đó đã được thu hồi sau nỗ lực của Tổng Giám đốc IAEA nhằm đạt được sự thỏa hiệp với Iran.

Iran đã nhiều lần tuyên bố nước này sẽ quay trở lại thực thi đầy đủ những cam kết trong thỏa thuận hạt nhân năm 2015 cho đến Mỹ gỡ bỏ các biện pháp trừng phạt nhằm vào Tehran dưới thời chính quyền trước đây của Tổng thống Donald Trump.

Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken ngày 4/3 tuyên bố Mỹ sẽ nới lỏng các biện pháp trừng phạt nếu Iran thực tuân thủ cam kết trong thỏa thuận. Theo thỏa thuận hạt nhân năm 2015 giữa Iran và nhóm P5+1 (gồm 5 nước ủy viên thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc cùng với Đức), Iran cam kết không làm giàu urani.

Tuy nhiên, Iran khẳng định nước này có quyền cắt giảm thực hiện cam kết trong thỏa thuận này sau khi Mỹ rút khỏi thỏa thuận vào năm 2018 và tái áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với Tehran. Các nước còn lại trong thỏa thuận gồm Anh, Pháp, Đức, Nga vẫn cố bảo vệ thỏa thuận trước nguy cơ đổ vỡ. Việc Tổng thống Mỹ Joe Biden mới đây tuyên bố sẵn sàng đưa Mỹ quay trở lại thỏa thuận hạt nhân đã mang đến tín hiệu tích cực cho vấn đề này.

Trước đó, trong cuộc họp báo ngày 4/3, Tổng Giám đốc IAEA Rafael Grossi thông báo Iran đã đồng ý tham gia nỗ lực chung mang tính tập trung và có hệ thống nhằm làm sáng tỏ một số vấn đề đáng chú ý.

Phát biểu với báo giới, ông Grossi cho biết tiến trình này dự kiến sẽ bắt đầu từ đầu tháng 4/2021 với các cuộc họp kỹ thuật tại Iran, tiếp đó sẽ là các cuộc họp chính trị và kỹ thuật khác. Mục đích của các cuộc họp sẽ là làm rõ nghi vấn mà IAEA đặt ra về khả năng từng có nhiên liệu hạt nhân tại các địa điểm chưa được công bố.

Trong khi đó, theo nguồn tin ngoại giao Pháp, Iran đã phát ra tín hiệu tích cực đối với việc nối lại giải pháp ngoại giao cho vấn đề hạt nhân và tổ chức các cuộc họp không chính thức.

Trong một động thái được cho là dành thêm thời gian cho các nỗ lực ngoại giao, các nước châu Âu tham gia thỏa thuận hạt nhân năm 2015 với Iran là Pháp, Anh và Đức đã hủy kế hoạch trình dự thảo nghị quyết chỉ trích việc Iran đình chỉ hoạt động thanh sát.

Các nguồn tin ngoại giao cho biết, theo dự kiến ban đầu, dự thảo được Mỹ hậu thuẫn này sẽ được trình lên tại cuộc họp trong tuần này của ban giám đốc IAEA.

Phản ứng trước diễn biến mới này, Đại sứ Iran tại IAEA Kazem Gharib Abadi ngày 4/3 đăng trên Twitter rằng “qua các cuộc tham vấn ngoại giao tích cực, đã xuất hiện những tia hy vọng giúp ngăn chặn những căng thẳng không cần thiết”.

H.N (tổng hợp từ TTXVN/Vietnam+)