Mỹ không kích Iran, phản ứng quốc tế phân hóa rõ rệt

Ông Trump tuyên bố đã không kích ba cơ sở hạt nhân Iran, ngày 21/6. Ảnh: Reuters.

Sau khi Tổng thống Donald Trump tuyên bố Mỹ đã tấn công ba cơ sở hạt nhân của Iran vào ngày 21/6, Tehran lập tức lên án hành động này. Trên mạng xã hội X, Ngoại trưởng Iran Abbas Araghchi gọi đây là động thái “nguy hiểm, vi phạm nghiêm trọng Hiến chương Liên Hợp Quốc và luật pháp quốc tế”.

Ông nhấn mạnh: “Iran bảo lưu mọi phương án để bảo vệ chủ quyền, lợi ích và người dân”.

Các đồng minh thân cận của Tehran cũng bày tỏ ủng hộ. Trong tuyên bố ngày 22/6, lực lượng Houthi tại Yemen kêu gọi các nước Hồi giáo “xây dựng mặt trận kháng chiến” nhằm vào Mỹ và Israel. Hamas khẳng định “tình đoàn kết với đất nước, lãnh đạo và nhân dân Iran”, đồng thời tuyên bố tin tưởng vào khả năng Iran bảo vệ chủ quyền quốc gia.

Phản ứng trái chiều

Ở chiều ngược lại, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu nhanh chóng tuyên bố ủng hộ hành động của Mỹ.

“Chúc mừng, Tổng thống Trump. Quyết định mạnh mẽ của ngài sẽ thay đổi lịch sử”, ông nói. Trước đó, Israel đã tích cực vận động các đồng minh tham gia chiến dịch quân sự nhằm vào Tehran.

Trong khi đó, các nước như Anh và Australia tỏ ra thận trọng hơn. Dù chỉ trích chương trình hạt nhân và tên lửa của Iran, hai quốc gia vẫn kêu gọi kiềm chế và đối thoại.

“Tình hình khu vực đang rất bất ổn. Chúng tôi tiếp tục kêu gọi các bên giảm leo thang và theo đuổi biện pháp ngoại giao”, chính phủ Australia nêu rõ.

Nhật Bản và Hàn Quốc đã triệu tập các phiên họp khẩn trong ngày 22/6 để đánh giá hệ quả từ cuộc không kích, theo AP.

Một số quốc gia khác cũng phản ứng gay gắt. Ngoại trưởng Venezuela Yvan Gil và Chủ tịch Cuba Miguel Diaz-Canel đều lên tiếng chỉ trích, cho rằng hành động của Mỹ là vi phạm Hiến chương Liên Hợp Quốc và luật pháp quốc tế.

Không ảnh cơ sở hạt nhân Fordo của Iran, một trong những địa điểm bị Mỹ tấn công hôm 21/6. Ảnh: Maxar Technologies.

Bộ Ngoại giao Trung Quốc chưa đưa ra phản ứng chính thức, song trang tin tiếng Anh CGTN - cơ quan truyền thông trực thuộc nhà nước, đặt câu hỏi liệu Mỹ có đang “lặp lại sai lầm Iraq tại Iran hay không”.

Bài viết nhấn mạnh, lịch sử cho thấy các cuộc can thiệp quân sự vào Trung Đông thường dẫn đến hậu quả khó lường như xung đột kéo dài và bất ổn khu vực. Theo CGTN, ngoại giao và đối thoại, chứ không phải hành động quân sự, mới là hy vọng lớn nhất cho sự ổn định tại Trung Đông.

Tổng thư ký Liên Hợp Quốc Antonio Guterres cũng bày tỏ “mối lo ngại sâu sắc”, cảnh báo đây là hành động “leo thang nguy hiểm”, đe dọa trực tiếp tới hòa bình và an ninh toàn cầu.

Ông kêu gọi các nước thành viên kiềm chế, tuân thủ Hiến chương Liên Hợp Quốc và các nguyên tắc của luật pháp quốc tế, nhấn mạnh nguy cơ xung đột vượt tầm kiểm soát có thể gây ra hậu quả thảm khốc với dân thường và toàn khu vực.

Tại Trung Đông, nhiều quốc gia cũng thể hiện mong muốn tránh bị cuốn vào vòng xoáy căng thẳng. Thủ tướng Lebanon Nawaf Salam viết trên mạng xã hội X: “Lợi ích tối thượng của chúng ta là không để Lebanon bị lôi kéo vào xung đột khu vực dưới bất kỳ hình thức nào”.

Nước Mỹ chia rẽ

Tại nước Mỹ, đòn không kích của Tổng thống Trump cũng vấp phải phản ứng trái ngược. Một số chính trị gia Cộng hòa như Thượng nghị sĩ Lindsey Graham công khai ủng hộ, ca ngợi ông Trump đã “làm tốt”. Thượng nghị sĩ John Cornyn thì gọi đây là quyết định “dũng cảm và chính xác”.

Một bộ phận thành viên đảng Dân chủ cũng bày tỏ sự đồng tình, trong đó có Thượng nghị sĩ John Fetterman - người ủng hộ Israel, đánh giá hành động này là “đúng đắn”.

Một cuộc tuần hành phản đối xung đột với Iran tại New York (Mỹ) hôm 18/6. Ảnh: Middle East Eye.

Tuy nhiên, không ít ý kiến chỉ trích đã nổi lên. Hạ nghị sĩ Cộng hòa Thomas Massie, người từng đề xuất dự luật hạn chế quyền phát động chiến tranh của tổng thống, cho rằng hành động này là “vi hiến”.

Lãnh đạo phe thiểu số Dân chủ tại Hạ viện Hakeem Jeffries cáo buộc ông Trump “lừa dối người dân Mỹ”, đồng thời cảnh báo nguy cơ chiến tranh đang leo thang nghiêm trọng.

Kết quả các cuộc thăm dò cũng phản ánh sự hoài nghi trong công chúng. Theo khảo sát của Washington Post ngày 18/6, chỉ 25% người Mỹ ủng hộ việc không kích Iran, trong khi 45% phản đối.

Một khảo sát khác của Economist/YouGov cho thấy 53% cử tri từng bầu cho ông Trump năm 2024 không muốn Mỹ phát động chiến tranh với Iran.

Haifa trúng tên lửa Iran, 20 người bị thương Thành phố cảng Haifa, miền bắc Israel, tiếp tục hứng chịu hỏa lực từ Iran khi một quả tên lửa rơi trúng khu vực dân cư vào sáng 20/6. Theo ông Erez Galer, Giám đốc khu vực Carmel của Dịch vụ Cấp cứu MDA, vụ nổ khiến 2 người bị thương ở mức độ trung bình và 18 người khác bị thương nhẹ.

Hà Thủy