Mỹ lên kế hoạch biến Gaza thành khu nghỉ dưỡng hiện đại

Một trại tạm cho người Palestine bị di dời, ở khu Zeitoun thuộc thành phố Gaza. Ảnh: AFP

Theo nguồn tin, bản thiết kế của khu nghỉ dưỡng mang tính tương lai mang tên “Dự án mặt trời mọc”, do ông Kushner và ông Witkoff soạn thảo, có thể khiến Washington cam kết tài trợ khoảng 20% chi phí tái thiết Dải Gaza trong vòng 10 năm.

Theo “Dự án mặt trời mọc”, Gaza sẽ được biến thành một đô thị công nghệ cao, với các khu nghỉ dưỡng ven biển hạng sang, hệ thống đường sắt cao tốc và mạng lưới điện thông minh được tối ưu hóa bằng trí tuệ nhân tạo (AI).

Tuy nhiên, theo WSJ, bản dự thảo kế hoạch tái thiết hiện chưa làm rõ một vấn đề then chốt: nơi sinh sống của khoảng 2 triệu người Palestine trong suốt thời gian dự án được triển khai. Đây được xem là thách thức lớn, bởi quá trình tái thiết quy mô lớn có thể kéo dài nhiều năm, trong khi người dân Gaza đang phải đối mặt với điều kiện sống hết sức khó khăn do hậu quả của xung đột.

Tờ WSJ cho biết thêm, ông Jared Kushner và ông Steve Witkoff đã trình bày dự thảo “Dự án Bình Minh” không chỉ với các nhà đầu tư tiềm năng mà còn với đại diện của một số quốc gia trong khu vực và quốc tế, trong đó có Thổ Nhĩ Kỳ và Ai Cập. Những cuộc tiếp xúc này nhằm thăm dò khả năng tham gia và ủng hộ của các đối tác nước ngoài đối với kế hoạch tái thiết Gaza.

Ngày 13/10, Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố công tác tái thiết Dải Gaza đã bắt đầu, đồng thời nhận định rằng giai đoạn này “có thể là phần dễ dàng nhất” trong tiến trình khôi phục và bình thường hóa cuộc sống tại vùng lãnh thổ của Palestine. Phát biểu này cho thấy chính quyền Mỹ muốn nhấn mạnh vai trò của tái thiết kinh tế và hạ tầng trong việc ổn định tình hình Gaza sau xung đột.

Trong khi đó, nhiều nước phương Tây lại đưa ra đánh giá thận trọng hơn. Theo các chính phủ và tổ chức quốc tế, nhiệm vụ tái thiết Gaza sẽ kéo dài trong nhiều năm và tiêu tốn hàng chục tỷ USD. Theo ước tính của Ngân hàng Thế giới và Chính phủ Ai Cập, tổng nhu cầu tài chính cho kế hoạch tái thiết Gaza có thể lên tới 53 tỷ USD. Giai đoạn tiếp theo của tiến trình hậu xung đột được cho là sẽ tập trung vào việc giải giáp Phong trào Hồi giáo Hamas, thành lập một chính quyền dân sự hậu chiến và xây dựng lực lượng an ninh Palestine mới, với sự hỗ trợ của các đối tác trong khu vực.

Vào tháng 11, Rami Alazzeh, chuyên gia kinh tế thuộc Đơn vị Hỗ trợ Nhân dân Palestine của Hội nghị Liên hợp quốc về Thương mại và Phát triển (UNCTAD), cho biết quá trình rà phá đạn dược chưa nổ tại Dải Gaza có thể kéo dài tới 10 năm. Nếu việc dọn dẹp đống đổ nát diễn ra với tốc độ hiện nay, có thể mất khoảng 22 năm để loại bỏ toàn bộ gạch vụn ở Gaza.

Trước đó, vào tháng 10, Jaco Cilliers, Đại diện đặc biệt của Chương trình Phát triển Liên hợp quốc (UNDP) phụ trách Chương trình Hỗ trợ Nhân dân Palestine, cho biết ước tính của UNDP cho thấy ít nhất 50 triệu tấn đổ nát cần được dọn khỏi Gaza. Ông nói thêm rằng việc tái thiết Dải Gaza sẽ cần khoảng 70 tỷ USD.

B.N