Mỹ và Trung Quốc đạt đồng thuận về TikTok

Tổng thống Mỹ Donald Trump

“Tôi sẽ nói chuyện với Chủ tịch Tập Cận Bình vào thứ Sáu. Quan hệ song phương vẫn rất tốt đẹp!”, ông Trump viết trên mạng xã hội, đồng thời nhấn mạnh cuộc họp giữa các quan chức cấp cao hai bên tại Madrid “đã diễn ra RẤT TỐT!”.

Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent, người dẫn đầu phái đoàn tại Tây Ban Nha, cho biết hai bên đã đạt được một khuôn khổ để duy trì hoạt động của TikTok. Thứ trưởng Thương mại Trung Quốc Lý Thành Cương cũng xác nhận đạt được “đồng thuận” về TikTok, nhưng nhấn mạnh Bắc Kinh sẽ “không hy sinh nguyên tắc để đổi lấy một thỏa thuận”.

Ông Trump sau đó nói với báo chí rằng chưa có quyết định liệu Trung Quốc có tiếp tục nắm cổ phần trong doanh nghiệp mới hay không. Tuy nhiên, ông nhấn mạnh các cuộc đàm phán về TikTok “thậm chí có thể đưa chúng ta xích lại gần Trung Quốc hơn” và hé lộ sẽ theo đuổi một thỏa thuận thương mại rộng hơn trong các cuộc tiếp xúc với Chủ tịch Tập Cận Bình.

“Mối quan tâm lớn nhất của tôi, thẳng thắn mà nói, là một thỏa thuận lớn hơn, quan trọng hơn”, ông nói.

Điều khoản chi tiết của thỏa thuận TikTok vẫn chưa được tiết lộ và chưa biết liệu chúng có đáp ứng yêu cầu theo luật an ninh quốc gia Mỹ có hiệu lực từ tháng 1 hay không.

Một quan chức Mỹ nhấn mạnh rằng việc đạt được thỏa thuận là điều kiện tiên quyết để ông Trump và ông Tập có thể gặp mặt trực tiếp vào cuối năm nay. Nếu không có thỏa thuận về TikTok, cuộc gặp song phương bên lề hội nghị APEC tại Hàn Quốc tháng tới cũng sẽ không thể diễn ra, quan chức này cho biết.

Các cuộc đàm phán ở Madrid diễn ra ngay trước hạn chót trong tuần này, khi TikTok phải đạt được thỏa thuận chuyển nhượng hoạt động tại Mỹ để tuân thủ luật an ninh quốc gia. Ông Trump đã nhiều lần gia hạn để giữ ứng dụng tiếp tục hoạt động - ứng dụng mà ông từng ghi nhận đã giúp ông gia tăng ảnh hưởng với cử tri trẻ trong kỳ bầu cử trước.

Một giải pháp với sự tham gia của Oracle và các nhà đầu tư Mỹ khác đã được nêu ra từ trước. Oracle và TikTok từng hợp tác trong kế hoạch Project Texas, nhằm tách biệt và bảo đảm dữ liệu người dùng Mỹ khỏi hệ thống của ByteDance tại Trung Quốc. Oracle cũng từng là ứng viên hàng đầu mua lại một phần TikTok năm 2020, khi ông Trump tìm cách cấm ứng dụng này vì lo ngại an ninh quốc gia trong nhiệm kỳ đầu.

“Tổng thống Trump và Chủ tịch Tập sẽ nói chuyện vào thứ Sáu để hoàn tất thỏa thuận, nhưng chúng tôi đã có khung thỏa thuận cho TikTok. Tôi nghĩ hướng đi là chuyển sang sở hữu do Mỹ kiểm soát”, Bessent nói.

Wang Jingtao, Phó Cục trưởng Cục Quản lý Không gian mạng Trung Quốc, đề cập đến các biện pháp như vận hành ủy thác dữ liệu người dùng Mỹ, cũng như vấn đề thuật toán và quyền sở hữu trí tuệ, nhưng không đi vào chi tiết. Ông nói thêm rằng theo luật, chính phủ Trung Quốc sẽ xem xét và phê duyệt các vấn đề liên quan đến TikTok, trong đó có xuất khẩu công nghệ và giấy phép sở hữu trí tuệ.

Các chuyên gia phân tích tại Bloomberg Economics, Adam Farrar và Michael Deng nhận định: “Một đột phá tạm thời về TikTok dường như đã duy trì động lực trong quan hệ Mỹ - Trung, ít nhất là tới thời điểm hiện tại. Nhưng sau bốn hội nghị thượng đỉnh mà chưa có tiến triển về các tranh chấp cốt lõi, vẫn chưa chắc chắn liệu hai bên có thể đạt được một thỏa thuận rộng hơn để đưa mối quan hệ thương mại quan trọng nhất thế giới vào quỹ đạo ổn định hay không”.

Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent cho biết đã đạt được khuôn khổ để duy trì hoạt động của ứng dụng TikTok tại Mỹ

Đàm phán thương mại và tạm dừng thuế quan

Trước thềm hội nghị APEC, các kênh đối thoại cấp cao giữa Washington và Bắc Kinh đang được tăng tốc. Tuần trước, Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio và Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth đã có các cuộc trao đổi với phía Trung Quốc.

Hai nước cũng đã tạm ngừng áp dụng các biện pháp thuế quan cực đoan, từng khiến mức thuế Mỹ áp lên hàng Trung Quốc tăng tới 145%, với hạn chót mới sẽ đến vào giữa tháng 11.

Đại diện Thương mại Mỹ Jamieson Greer, cũng tham dự đàm phán ở Madrid, cho biết có khả năng sẽ gia hạn thêm lệnh tạm dừng áp thuế cao nếu các cuộc đối thoại tiếp tục diễn biến tích cực.

“Chúng tôi hoàn toàn sẵn sàng cân nhắc các bước đi tiếp theo nếu đàm phán tiến triển tốt”, ông nói.

Trong khi đó, phía Trung Quốc đã nêu quan ngại về các biện pháp kiểm soát xuất khẩu của Mỹ. Trước cuộc gặp hôm Chủ nhật, Bắc Kinh công bố hai cuộc điều tra nhắm vào ngành bán dẫn Mỹ, ngay sau khi Washington bổ sung thêm 23 công ty Trung Quốc vào danh sách hạn chế vì lý do an ninh quốc gia và chính sách đối ngoại.

Ông Bessent cho biết một vòng đàm phán thương mại mới sẽ diễn ra trong khoảng một tháng tới.

“Chúng tôi vẫn cần xem liệu có thể đạt được thỏa thuận thương mại với Trung Quốc trước hội nghị APEC hay không”, Bessent nói thêm.

Trong khi đó, ông Greer kết luận: “Chúng tôi tập trung vào TikTok, bảo đảm rằng thỏa thuận vừa công bằng cho Trung Quốc, vừa tôn trọng hoàn toàn các quan ngại an ninh quốc gia của Mỹ và điều đó đã đạt được”.

Đại Hùng