Nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo vùng dân tộc thiểu số, miền núi

Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Lâm Văn Mẫn khẳng định, thời gian qua giáo dục - đào tạo vùng đồng bào DTTS, miền núi đã đạt nhiều kết quả quan trọng ở các bậc học, góp phần nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, tạo cơ hội việc làm, giảm nghèo bền vững. Tuy nhiên, công tác này vẫn còn hạn chế: cơ sở vật chất, thiết bị dạy học chưa đáp ứng yêu cầu; đội ngũ giáo viên thiếu và chưa đồng đều; tỷ lệ huy động học sinh đúng độ tuổi còn thấp; đào tạo nghề hiệu quả chưa cao. Do đó, cần giải pháp đồng bộ về chính sách, pháp luật để nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo, phát triển nguồn nhân lực, nhất là nhân lực chất lượng cao, phục vụ phát triển kinh tế - xã hội và củng cố quốc phòng - an ninh.

Phát biểu tại Hội thảo, Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh nêu rõ, Hội thảo là dịp để các bên đề xuất các sáng kiến, ý tưởng và giải pháp có tính khả thi, mang tính đột phá nhằm khắc phục khó khăn, bất cập hiện nay.

Phó Chủ tịch Quốc hội lưu ý, các kiến nghị, giải pháp cần gắn với bối cảnh Quốc hội sắp xem xét, quyết định nhiều chính sách quan trọng liên quan đến lĩnh vực này tại Kỳ họp thứ 10 tới đây như: Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục, dự án Luật Giáo dục đại học (sửa đổi) và dự án Luật Giáo dục nghề nghiệp (sửa đổi); xem xét báo cáo của Chính phủ về tổng kết giai đoạn I (2021 - 2025) Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi, đề xuất nhiệm vụ, giải pháp, kinh phí cho giai đoạn II (2026 - 2030) của Chương trình. Đặc biệt, đề xuất, xây dựng, ban hành Nghị quyết của Quốc hội về Chương trình mục tiêu quốc gia về hiện đại hóa, nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo.

Tại Hội thảo, các đại biểu tập trung bàn về phát triển nhân lực chất lượng cao vùng DTTS, trong đó đề xuất đầu tư dài hạn cho giáo dục, gắn đào tạo nghề với nhu cầu việc làm; hỗ trợ chính sách định canh, định cư, miễn giảm học phí, nhà ở cho học sinh, sinh viên khó khăn; bảo đảm công bằng trong tiếp cận giáo dục; tăng cường chính sách đãi ngộ, sử dụng nhân tài người DTTS; hoàn thiện chính sách cử tuyển và gắn đào tạo với nhu cầu phát triển địa phương…

Phát biểu kết luận Hội thảo, Phó Thủ tướng Lê Thành Long nêu rõ, chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước đối với giáo dục vùng đồng bào DTTS, miền núi là tương đối toàn diện. Quan điểm nhất quán của Đảng, Nhà nước là tạo cơ hội bình đẳng để học sinh ở vùng khó khăn tiếp cận nền giáo dục, đồng thời thiết kế cơ chế đặc thù nhằm nâng dần chất lượng, không hạ chuẩn chung. Chính sách hiện đã bao quát từ học sinh, giáo viên đến nhà quản lý giáo dục; từ đầu tư cơ sở vật chất đến chế độ hỗ trợ. Hệ thống trường lớp được quan tâm đầu tư.

Về định hướng thời gian tới, Phó Thủ tướng cho rằng, hiện chúng ta đã có khá nhiều chính sách, do đó, cần rà soát lại chính sách, tránh trùng lặp, chồng chéo, đồng thời đánh giá kỹ những chính sách đã ban hành nhưng chưa triển khai hiệu quả để tìm nguyên nhân. “Có phải chúng ta muốn đầu tư nhưng chưa đủ tiền, giáo viên chúng ta muốn có đủ nhưng khi đưa lên vùng cao thì cũng không giữ được chân các thầy, các cô? Học sinh thì chúng ta không khuyên được các em đi học?”, Phó Thủ tướng đặt vấn đề.

Chính sách mới phải thực sự có tính đột phá. Phó Thủ tướng cho biết, sắp tới, Bộ Chính trị sẽ thông qua nghị quyết về một số giải pháp đột phá trong phát triển giáo dục và đào tạo, trong đó có nhiều nội dung liên quan đến đầu tư cho giáo dục vùng DTTS, miền núi. Phó Thủ tướng dẫn chứng, chúng ta sẽ xây dựng thêm 248 trường nội trú ở khu vực biên giới, hiện thực hóa việc hỗ trợ bữa ăn trưa cho học sinh ở một số địa bàn, triển khai thực hiện Luật Nhà giáo vừa được thông qua, đồng thời chuẩn bị 3 dự luật quan trọng: Luật Giáo dục, Luật Giáo dục đại học, Luật Giáo dục nghề nghiệp.

Bên cạnh đó, cần tính toán, quy hoạch lại mạng lưới trường lớp khoa học, hợp lý, đặc biệt gắn với chính quyền địa phương 2 cấp. Tiếp tục nâng cao chất lượng giáo dục qua bồi dưỡng giáo viên; đặc biệt là đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số, coi đây là “cú hích” quan trọng để cải thiện chất lượng giáo dục vùng khó khăn.

N.Giang