Nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác kiểm sát giải quyết án dân sự, hành chính

Bà Trần Thị Đông, Trưởng phòng Kiểm sát việc giải quyết các vụ án dân sự, hôn nhân và gia đình, vụ án hành chính, kinh doanh thương mại và lao động (Phòng 9), Viện KSND tỉnh cho biết: Thời gian qua, số vụ việc dân sự, hành chính do Viện KSND hai cấp trong tỉnh tiếp nhận, thụ lý, khởi kiện ngày càng nhiều, tính chất vụ việc phức tạp. Trong đó, chủ yếu các vụ tranh chấp quyền sử dụng đất, tranh chấp di sản thừa kế, tranh chấp tài sản chung quan hệ vợ chồng, tranh chấp các hợp đồng tín dụng trong các vụ kinh doanh thương mại…

Đây là những vụ án phức tạp, tranh chấp phát sinh diễn ra trong thời gian dài, đương sự sinh sống ở nhiều nơi khác nhau, thậm chí có đương sự đang sinh sống ở nước ngoài gây khó khăn trong việc báo gọi, triệu tập làm việc với đương sự, có trường hợp người được hưởng di sản thừa kế chết dẫn đến phải có sự tham gia tố tụng của người thừa kế chuyển tiếp hoặc thừa kế thế vị. Ngoài ra, một số cơ quan, tổ chức liên quan cung cấp, giao nộp tài liệu, chứng cứ không đầy đủ, chậm, muộn cũng khiến việc tiếp cận hồ sơ vụ việc, nắm bắt tiến độ giải quyết vụ án để thực hiện đầy đủ nhiệm vụ, quyền hạn của Viện KSND cũng gặp không ít khó khăn. Do đó, để bảo đảm cho việc giải quyết vụ, việc dân sự, hành chính kịp thời, đúng pháp luật, thì phải xác định được chính xác bản chất, trọng tâm của tranh chấp, đồng thời phối hợp chặt chẽ với Tòa án nhân dân (TAND) cùng cấp trong suốt quá trình giải quyết vụ việc dân sự, hành chính.

Một phiên tòa dân sự tại TAND thành phố Phủ Lý.

Để nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác kiểm sát việc giải quyết các vụ, việc dân sự, hành chính, Viện KSND hai cấp trong tỉnh đã kiểm sát chặt chẽ các thông báo thụ lý vụ, việc dân sự, hành chính và thông báo trả lại đơn khởi kiện cho đương sự của tòa án; theo dõi số vụ, việc thụ lý của tòa án để rà soát, đối chiếu. Chỉ đạo kiểm sát viên thực hiện nghiêm túc việc tiếp nhận và nghiên cứu hồ sơ để tham gia phiên tòa, nhằm phát hiện những vi phạm về tố tụng, nắm chắc nội dung vụ, việc, quan hệ tranh chấp, yêu cầu của đương sự để phục vụ cho công tác xét xử. Tại phiên tòa, kiểm sát viên thực hiện tốt chức năng kiểm sát việc tuân thủ pháp luật; thể hiện đúng vai trò, quyền hạn, trách nhiệm của cơ quan kiểm sát các hoạt động tư pháp trong tố tụng dân sự. Sau mỗi phiên tòa kiểm sát viên tham gia đều có báo cáo kết quả xét xử vụ án bằng văn bản với lãnh đạo Viện KSND về diễn biến, kết quả kiểm sát các trường hợp cũng như quan điểm xử lý của tòa án. Bên cạnh đó, Viện KSND tỉnh còn ban hành kế hoạch về triển khai thực hiện quy chế phối hợp liên ngành với TAND tỉnh trong công tác giải quyết và kiểm sát giải quyết các vụ án dân sự, hôn nhân và gia đình, hành chính, kinh doanh thương mại và lao động, góp phần nâng cao chất lượng công tác kiểm sát việc giải quyết các vụ án dân sự, hành chính.

Kết quả, 6 tháng đầu năm 2025 (tính từ 1/10/2024 đến 31/3/2025), Viện KSND hai cấp trong tỉnh đã tiếp nhận, giải quyết 786 vụ, việc liên quan trong lĩnh vực dân sự, hôn nhân và gia đình, hành chính, kinh doanh thương mại và lao động (tăng 214 vụ, việc so với cùng kỳ năm 2024). Trong đó, đơn vị đã kiểm sát 27 thông báo trả lại đơn khởi kiện của tòa án, tham gia 7 phiên họp giải quyết khiếu nại thông báo trả lại đơn khởi kiện; thụ lý, kiểm sát, giải quyết 721 vụ, việc sơ thẩm, phúc thẩm các loại án; kiểm sát việc giải quyết của tòa án đối với 363 vụ sơ thẩm, phúc thẩm. Số vụ việc còn đang giải quyết đều trong hạn luật định. Ngoài ra, đơn vị đã cử kiểm sát viên tham gia 100% các phiên tòa, phiên họp theo luật định; kiểm sát chặt chẽ 100% các bản án, quyết định của tòa án, góp phần nâng cao số lượng, chất lượng và tỷ lệ kháng nghị cũng như chất lượng công tác kiến nghị. C

hủ động phối hợp với TAND tỉnh lựa chọn, tổ chức tốt các phiên tòa xét xử để rút kinh nghiệm hai cấp; ban hành các thông báo rút kinh nghiệm về nghiệp vụ; xây dựng tổ chức các hội nghị chuyên đề về rút kinh nghiệm các bản án, quyết định giải quyết vụ án hành chính; vụ việc dân sự, hôn nhân và gia đình, kinh doanh thương mại và lao động bị hủy, sửa có trách nhiệm của viện kiểm sát, các kháng nghị của viện kiểm sát không được tòa án chấp nhận. Bên cạnh đó, Viện KSND hai cấp còn tập trung đẩy mạnh và nâng cao chất lượng công tác kháng nghị, kiến nghị, kịp thời phát hiện vi phạm, thiếu sót trong quá trình giải quyết các vụ, việc của tòa án hai cấp để tham mưu lãnh đạo Viện KSND tỉnh ban hành kháng nghị, kiến nghị theo thẩm quyền.

Trong 6 tháng đầu năm 2025, Viện KSND hai cấp đã tham mưu ban hành 7 kháng nghị; tòa án cấp phúc thẩm đã xét xử chấp nhận 5/5 kháng nghị, đều sửa bản án sơ thẩm (đạt tỷ lệ 100%, vượt chỉ tiêu Nghị quyết 96 của Quốc hội yêu cầu 30%). Đối với những vi phạm nhỏ, ít nghiêm trọng chưa đến mức kháng nghị, đơn vị đã tổng hợp tham mưu lãnh đạo Viện KSND tỉnh ban hành 11 kiến nghị yêu cầu cơ quan liên quan khắc phục, phòng ngừa vi phạm.

Để nâng cao chất lượng công tác kiểm sát giải quyết các vụ án dân sự, hôn nhân và gia đình, hành chính, kinh doanh thương mại và lao động, thời gian tới, Viện KSND tỉnh tiếp tục quán triệt các quy định của pháp luật, chỉ thị, hướng dẫn của ngành về công tác kiểm sát việc giải quyết các vụ việc dân sự, hành chính. Tăng cường công tác phối hợp giữa các cấp kiểm sát, giữa hai ngành tòa án và viện kiểm sát cũng như các cơ quan hữu quan trong quá trình giải quyết án dân sự, hành chính, đặc biệt là các vụ, việc phức tạp, kéo dài. Cùng với đó, quan tâm đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ, năng lực cho đội ngũ cán bộ, kiểm sát viên; chú trọng ứng dụng công nghệ thông tin vào công tác quản lý hồ sơ nhằm nâng cao chất lượng giải quyết các vụ án, vụ việc liên quan đến lĩnh vực dân sự, hành chính.

Trần Ích