Nâng cao năng lực phản ứng chính sách cho người làm công tác xây dựng pháp luật

Phát biểu khai mạc Hội nghị, bà Bùi Thị Hà, Phó Giám đốc Học viện Tư pháp nêu rõ, Nghị quyết 27-NQ/TW của Ban chấp hành Trung ương Đảng đã nhấn mạnh yêu cầu tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, trong đó công tác xây dựng pháp luật phải lấy người dân làm trung tâm, bảo đảm tối đa quyền làm chủ của nhân dân. Để làm được điều đó, mỗi chính sách khi được đề xuất và mỗi văn bản quy phạm pháp luật khi được soạn thảo phải dựa trên những bằng chứng khoa học, khách quan, và phải lường trước được những tác động đa chiều tới kinh tế, xã hội, môi trường và hệ thống pháp luật.

Phó Giám đốc Học viện Tư pháp Bùi Thị Hà phát biểu khai mạc

Phó Giám đốc Học viện Tư pháp nhấn mạnh, phân tích, đánh giá tác động chính sách (PIA) không còn là một khái niệm mới, mà đã trở thành một công cụ không thể thiếu, một yêu cầu bắt buộc trong quy trình xây dựng pháp luật hiện đại. Một chính sách tốt phải giải quyết được vấn đề đặt ra trên cơ sở đảm bảo tính kinh tế, hiệu quả, có tính khả thi cao, và nhận được sự đồng thuận của xã hội. Ngược lại, một quyết định chính sách vội vàng, thiếu phân tích kỹ lưỡng có thể gây ra những hệ lụy không mong muốn, lãng phí nguồn lực và làm suy giảm niềm tin của người dân.

Hội nghị được tổ chức với mục tiêu trang bị, cập nhật và chia sẻ những kiến thức, kỹ năng và kinh nghiệm về phân tích, đánh giá tác động và phản ứng chính sách góp phần nâng cao chất lượng công tác tham mưu, xây dựng chính sách của mỗi cá nhân và cơ quan, đơn vị.

Ông ONISHI Hiromichi, Chuyên gia pháp lý của Cơ quan hợp tác quốc tế Nhật Bản phát biểu chào mừng

Trình bày nội dung về phản ứng chính sách trong bối cảnh thay đổi nhanh, GS.TS. Lê Hồng Hạnh, Chủ tịch Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam, Giảng viên cao cấp Đại học Luật Hà Nội, Nguyên Viện trưởng Viện Chiến lược và Khoa học pháp lý, Bộ Tư pháp nêu rõ, phản ứng chính sách thực chất là sự thay đổi mục tiêu, định hướng giải pháp đối với chính sách hiện hành nhằm đáp ứng những biến đổi của hoàn cảnh, tránh rơi vào tình trạng khủng khoảng hoặc khắc phục hậu quả khủng hoảng đang gặp phải. Về bản chất, phản ứng chính sách hàm nghĩa sự đối thoại giữa một bên là các nhà hoạch định chính sách, những người đưa ra các mục tiêu và chương trình và một bên là những người thực hiện chính sách.

GS.TS. Lê Hồng Hạnh trình bày tại Hội thảo

GS.TS. Lê Hồng Hạnh nhấn mạnh, phản ứng chính sách đòi hỏi cần phải được thực hiện dựa trên sự phân tích toàn diện các vấn đề sau: các thách thức trong bối cảnh mới và tác động của chúng đối với việc thực hiện các mục tiêu đã đặt ra; xác định giải pháp chính sách nào hiệu quả nhất cần phải áp dụng để vượt qua thách thức, rủi ro, tận dụng được cơ hội mở ra; xác định được các nhân tố kinh tế, xã hội, địa dân số có ảnh hưởng như thế nào đối với phản ứng chính sách sẽ được thực hiện; xác định sự thay đổi hiệu quả tuân thủ khi xuất hiện những biến động là nhiệm vụ mà nhà hoạch định chính sách cần thực hiện với sự cân nhắc, phân tích toàn diện các yếu tố liên quan.

Theo GS.TS. Lê Hồng Hạnh, việc xây dựng các phản ứng chính sách hiệu quả đòi hỏi sự hiểu biết sâu sắc về bối cảnh kinh tế, lựa chọn cẩn thận các công cụ chính sách và ứng dụng kinh tế học hành vi và lý thuyết trò chơi. Bằng cách tuân theo các chiến lược này, các nhà hoạch định chính sách có thể thiết kế các can thiệp chính sách hiệu quả hơn để đạt được các mục tiêu đặt ra. Tính nhất quán và sự phối hợp toàn diện trong phản ứng chính sách là rất quan trọng để đạt được các kết quả mong đợi. Điều này có nghĩa là việc đảm bảo các công cụ chính sách khác nhau được thống nhất và phối hợp với nhau để đạt được các mục tiêu chính sách.

Tại Hội nghị các đại biểu đã được nghe các diễn giả trình bày các nội dung tổng quan về phân tích chính sách tại Việt Nam; phản ứng chính sách trong bối cảnh thay đổi nhanh; kỹ năng tham vấn, truyền thông và vận động chính sách; kinh nghiệm của Nhật Bản về phân tích và phản ứng chính sách, các phương pháp và công cụ đánh giá tác động chính sách, ứng dụng công nghệ và trí tuệ nhân tạo trong phân tích chính sách, tham vấn, truyền thông, vận động chính sách.

T.Oanh