Nâng cao ý thức gìn giữ ngôn ngữ và văn hóa dân tộc Thái trong trường nội trú

Điêu Chính Hà được kết nạp Đảng ở tuổi 18.

Hồn cốt dân tộc trong tim

Không chỉ có thành tích học tập tốt mà Điêu Chính Hà - học sinh lớp 12C1 đã trở thành tấm gương sáng Trường Phổ thông Dân tộc Nội trú tỉnh Điện Biên (tỉnh Điện Biên) về ý thức gìn giữ tiếng nói, văn hóa của người dân tộc Thái.

Từ nhỏ, Hà lớn lên trong vòng tay bố mẹ là những nông dân cần mẫn vẫn dành thời gian dạy con tiếng Thái, kể chuyện và truyền dạy nét đẹp truyền thống. “Mỗi khi trò chuyện với bố mẹ bằng tiếng Thái, em cảm nhận rõ dòng chảy truyền thống trong huyết quản mình. Những câu chuyện thuở bé đã bồi đắp cho em hiểu biết sâu sắc và niềm tự hào về bản sắc quê hương”, Hà tâm sự

Mang theo hành trang là kiến thức, tinh thần hiếu học, nam sinh người Thái vượt qua những cung đường đèo dốc để đến ngôi trường nội trú cách nhà hơn 40km. Quãng đường xa xôi ấy đã trở thành một phần quen thuộc trong hành trình nuôi dưỡng giấc mơ học vấn của Hà.

Dưới mái trường nội trú hơn 95% học sinh là người dân tộc thiểu số, Hà có cơ hội tiếp xúc với nhiều ngôn ngữ của các dân tộc khác nhau trên mảnh đất Điện Biên. “Em và các bạn hiểu nhau bằng cách em dạy các bạn nói tiếng Thái, còn các bạn dạy em tiếng Mông, Dao, Tày… Mỗi ngôn ngữ đều mang một nét thú vị, em có cơ hội lan tỏa tiếng Thái rộng rãi hơn” - Hà chia sẻ. Ngôi trường thật sự trở thành một không gian giao lưu văn hóa nơi Hà và các học sinh học hỏi lẫn nhau qua từng câu nói, điệu hát.

Tiếp nối những câu chuyện ngôn ngữ, tiết học giáo dục địa phương trở thành không gian để nam sinh người Thái giới thiệu những nét đẹp văn hóa đến với bạn bè, thầy cô. Nam sinh từng làm bài thuyết trình giới thiệu món cá nướng truyền thống Pa Pỉnh Tộp của người Thái khiến cả lớp tò mò và được giáo viên đánh giá rất cao.

“Em tìm hiểu thông tin về món ăn này thông qua sách vở; đồng thời hỏi thêm bố mẹ về cách chế biến sao cho đặc sắc, giữ nguyên hương vị truyền thống của dân tộc”, nam sinh vừa cười vừa nói.

Học tập thôi chưa đủ, Hà còn say mê các hoạt động văn hóa ở trường. Mỗi dịp “Ngày Tết dân tộc” em háo hức cùng bạn bè bày mâm cỗ đặc trưng, tham gia ném còn, kéo co, bắt gà, bắt vịt và trình diễn trang phục truyền thống. Nhớ lại khoảnh khắc khoác lên mình trang phục truyền thống của dân tộc Thái rồi sải bước trên sân khấu, Hà bồi hồi nói: “Mặc lên bộ trang phục truyền thống không chỉ giúp em tỏa sáng mà còn góp phần gìn giữ, lan tỏa nét đẹp dân tộc”.

Những trải nghiệm ấy đã giúp Hà nhận ra rằng bản sắc văn hóa dân tộc là tài sản quý báu cần được gìn giữ cho mai sau. “Việc bảo tồn và phát huy truyền thống của dân tộc Thái là một phần trách nhiệm của bản thân. Em luôn phải tìm hiểu sâu hơn, chia sẻ nhiều hơn để nét đẹp ấy không bị mai một giữa cuộc sống hiện đại”, Hà khẳng định.

Học sinh Trường Phổ thông Dân tộc Nội trú tỉnh Điện Biên tham gia hoạt động nghệ thuật tại chương trình giao lưu.

Kết hợp hai nhiệm vụ

Trên nền tảng văn hóa mạnh mẽ, Điêu Chính Hà vẫn giữ vững phong độ học tập. Nam sinh giữ vững danh hiệu học sinh giỏi trong năm lớp 10, 11; đến năm lớp 12 vươn lên trở thành học sinh xuất sắc.

Không những thế, nam sinh còn khẳng định năng lực với ba năm đều đạt giải Ba trong Kỳ thi học sinh giỏi cấp Tỉnh môn Vật lí. Nhờ thành tích nổi bật, mỗi năm em vinh dự được nhà trường trao học bổng trong Quỹ khuyến học.

Nhắc đến môn học sở trường, Hà chia sẻ: “Em yêu thích môn Vật lí từ những năm THCS. Ở trường nội trú, em có cơ hội được tiếp cận với nhiều nguồn tài liệu chất lượng, được thầy cô bồi dưỡng thêm để hiểu biết sâu hơn”. Bên cạnh đó, nam sinh còn chủ động tìm tài liệu môn Vật lý trên mạng hoặc trong các nhóm dành cho học sinh giỏi.

Trong hành trình học tập, có lúc Hà thấy mệt mỏi, gặp nhiều kiến thức em học mãi vẫn chưa hiểu. Những lúc đó nam sinh lại nghĩ về những hy sinh lặng lẽ của bố mẹ rồi tự nhủ phải tiếp tục cố gắng.

May mắn, trên hành trình học tập của nam sinh luôn có sự đồng hành của cô giáo chủ nhiệm. “Cô hướng dẫn em học từ những kiến thức nền tảng, chắt lọc tài liệu và định hướng cho em trong kỳ thi Học sinh giỏi. Với em cô như người mẹ thứ hai, giúp đỡ em rất nhiều”, Hà kể về cô với giọng nghẹn ngào.

Hướng tới tương lai, Hà ấp ủ ước mơ học kỹ thuật tại Học viện Kỹ thuật Quân sự, rồi trở về quê hương đóng góp. “Nơi bản làng em còn nhiều thiếu thốn, kỹ thuật công nghệ vẫn chưa phát triển. Em sẽ mang kiến thức và kinh nghiệm đã trau dồi để góp phần xây dựng quê hương giàu mạnh, hiện đại hơn”, Hà quyết tâm.

Ngày 22/6/2025, em Điêu Chính Hà vinh dự là học sinh được kết nạp vào Đảng. Sự kiện ấy khiến em ý thức sâu sắc hơn về trách nhiệm với quê hương, cội nguồn Hà tâm sự và nói thêm, với vai trò một Đảng viên trẻ, em muốn lan tỏa nét đẹp văn hóa của dân tộc Thái đến nhiều người hơn; đồng thời đồng hành cùng thế hệ trẻ trong hành trình bảo tồn và phát huy truyền thống.

Đức Duy - Hương Giang