Nga cảnh báo sẽ giành thêm đất Ukraine nếu châu Âu phá vỡ bước tiến hòa bình

Tổng thống Nga và Ukraine liên tục đưa ra những tuyên bố mới về chiến sự. Ảnh Al Jazeera/Reuters.

Trong bài phát biểu tối 17/12, Tổng thống Zelensky nhấn mạnh kết quả của các cuộc họp sắp tới “phải khiến Nga nhận thấy rằng mong muốn tiếp tục chiến tranh trong năm tới sẽ không còn ý nghĩa, bởi Ukraine sẽ nhận được sự hỗ trợ cần thiết”. Ông kêu gọi các đối tác của Ukraine sớm đưa ra quyết định về việc sử dụng gần 250 tỷ USD tài sản nhà nước Nga đang bị đóng băng tại EU, phần lớn được giữ tại tổ chức lưu ký Euroclear của Bỉ, nhằm bảo đảm các khoản vay hỗ trợ Ukraine.

Tuần trước, các chính phủ EU đã nhất trí tiếp tục phong tỏa số tài sản này vô thời hạn, thay vì phải gia hạn 6 tháng một lần. Tuy nhiên, một số nhà lãnh đạo châu Âu vẫn bày tỏ lo ngại về rủi ro pháp lý liên quan đến kế hoạch sử dụng tài sản Nga. “Chúng tôi cần tất cả các đối tác có đủ dũng khí để thừa nhận sự thật và hành động phù hợp”, ông Zelensky nói, đồng thời cho rằng Nga đang thể hiện rõ ý định tiếp tục chiến sự trong năm tới.

Tổng thống Ukraine cũng phản bác quan điểm của một số đồng minh tại Mỹ cho rằng Nga có dấu hiệu muốn chấm dứt chiến tranh. Theo ông, trên thực tế, Moscow đang phát đi “những thông điệp và tín hiệu hoàn toàn trái ngược”, bao gồm cả các mệnh lệnh chính thức đối với quân đội Nga.

Trong khi đó, phát biểu tại Moscow cùng ngày, Tổng thống Nga Vladimir Putin tuyên bố Nga sẽ giành thêm lãnh thổ của Ukraine bằng vũ lực nếu Kiev và các chính trị gia châu Âu, những người mà ông gọi bằng những lời lẽ miệt thị, không tham gia thảo luận nghiêm túc về các đề xuất hòa bình do Mỹ đưa ra.

Mỹ đã tiến hành các cuộc tiếp xúc riêng rẽ với Nga, Ukraine và các nhà lãnh đạo châu Âu nhằm tìm kiếm giải pháp chấm dứt xung đột, song đến nay vẫn chưa đạt được thỏa thuận. Kiev và các đồng minh châu Âu lo ngại trước những yêu cầu nhượng bộ lãnh thổ đối với Ukraine, trong khi Kiev nhấn mạnh cần có các bảo đảm an ninh mạnh mẽ hơn.

Phát biểu tại hội nghị thường niên của Bộ Quốc phòng Nga, Tổng thống Putin cho biết quân đội Nga đang tiến công trên tất cả các mặt trận và sẽ đạt được mục tiêu “bằng vũ lực hoặc thông qua ngoại giao”. Ông tuyên bố nếu “bên đối lập và những người bảo trợ nước ngoài” từ chối đối thoại thực chất, Nga sẽ đạt được cái mà Moscow gọi là “giải phóng các vùng đất lịch sử” bằng biện pháp quân sự.

Nga hiện cho biết đang kiểm soát khoảng 19% lãnh thổ Ukraine, bao gồm bán đảo Crimea sáp nhập năm 2014, phần lớn khu vực Donbas ở miền đông, cùng nhiều khu vực thuộc các tỉnh Kherson và Zaporizhzhia. Moscow tuyên bố các vùng lãnh thổ này đã trở thành một phần của Nga, trong khi Ukraine khẳng định sẽ không bao giờ chấp nhận điều đó và phần lớn cộng đồng quốc tế vẫn coi đây là lãnh thổ của Ukraine.

Bộ trưởng Quốc phòng Nga Andrei Belousov cho biết một trong những nhiệm vụ đặt ra cho năm 2026 là tăng tốc độ tiến công của quân đội. Theo một tài liệu trình chiếu tại hội nghị, Nga dự kiến chi 5,1% tổng sản phẩm quốc nội (GDP) cho chiến sự trong năm 2025.

Liên quan đến phản ứng của châu Âu, Tổng thống Putin cáo buộc các nhà lãnh đạo châu Âu “kích động tâm lý hoảng loạn” về nguy cơ xung đột với Nga, đồng thời bác bỏ cảnh báo cho rằng Moscow có thể tấn công một quốc gia thành viên NATO trong tương lai. Ông cho rằng những cảnh báo này là “vô căn cứ” và được đưa ra một cách có chủ ý.

Về phía châu Âu, nhiều nhà lãnh đạo khẳng định tiếp tục ủng hộ Ukraine và nhấn mạnh Nga không nên được “thưởng” cho cuộc chiến. Một số quan chức châu Âu và Mỹ cũng cho rằng Nga không thực sự có ý định tham gia các cuộc đàm phán hòa bình nghiêm túc. Đáp lại, Bộ trưởng Quốc phòng Nga Belousov cáo buộc các cường quốc châu Âu đang tìm cách cản trở nỗ lực chấm dứt chiến sự và liên tục đề cập đến kịch bản xung đột Nga – NATO trong vài năm tới, điều mà ông cho rằng sẽ tạo tiền đề cho việc chiến tranh tiếp diễn sang năm 2026.

Tiến Anh